۱۲۴۵۴.عنه عليه السلام :تَتَلَقّاهُ الأذهانُ لا بِمُشاعَرَةٍ ، و تَشهَدُ لَهُ المَرائي لا بِمُحاضَرَةٍ ، لم تُحِطْ بِه الأوهامُ ، بَل تَجَلّى لَها بِها . ^۱

۱۲۴۵۵.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام :إنَّ اللّهَ أعلى و أجَلُّ و أعظَمُ مِن أن يُبلَغَ كُنهُ صِفَتِهِ ، فَصِفُوهُ بِما وَصَفَ بِهِ نَفسَهُ ، و كُفّوا عَمّا سِوى ذلكَ . ^۲

۱۲۴۵۶.الإمامُ الهاديُّ عليه السلام :إنّ الخالِقَ لا يُوصَفُ إلاّ بِما وَصَفَ بِهِ نَفسَهُ ، و أنّى يُوصَفُ الخالِقُ الّذي تَعجُزُ الحَواسُّ أن تُدرِكَهُ ، و الأوهامُ أن تَنالَهُ ، و الخَطَراتُ أن تَحُدَّهُ ، و الأبصارُ عَنِ الإحاطَةِ بِهِ ؟ ! جلَّ عَمّا يَصِفُهُ الواصِفونَ ، و تَعالى عَمّا يَنعَتُهُ الناعِتونَ . ^۳

2578

التَّوحيدُ

۱۲۴۵۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :التَّوحيدُ نِصفُ الدِّينِ . ^۴

۱۲۴۵۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :التَّوحيدُ حَياةُ النَّفسِ . ^۵

۱۲۴۵۹.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :النّاسُ في التَّوحيدِ عَلى ثَلاثَةِ أوجُهٍ : مُثبِتٌ و نافٍ و مُشبِّهٌ ، فالنّافي مُبطِلٌ ، و المُثبِتُ مُؤمِنٌ ، و المُشَبِّهُ مُشرِكٌ . ^۶

۱۲۴۵۴.امام على عليه السلام :ذهنها او را شناسند، اما نه از راه ادراك و ديدنيها بر وجود او گواهى دهند، اما نه به خاطر حضور او در آنها [بلكه از باب دلالت اثر بر مؤثّر و فعل بر فاعل] و اوهام بر او احاطه نيابند، بلكه خداوند به واسطه اوهام و خردها بر آنان متجلّى شود.

۱۲۴۵۵.امام كاظم عليه السلام :خدا برتر و والاتر و بزرگتر از آن است كه به حقيقت صفتش رسيده شود؛ بنا بر اين، او را به همان گونه كه خودش خود را وصف كرده است، وصف كنيد و از جز آن خوددارى ورزيد.

۱۲۴۵۶.امام هادى عليه السلام :آفريدگار جز آن گونه كه خود خويشتن را وصف كرده است ، وصف نمى شود. چگونه وصف شود آفريدگارى كه حواسّ از درك او ناتوانند و وهمها از رسيدن به او درمانده اند و انديشه ها از تعريف و تحديد او عاجزند و ديدگان از احاطه بر او ناتوانند؟ برتر از وصف توصيفگران است و والاتر از نعت نعت گويان.

2578

توحيد

۱۲۴۵۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :توحيد، نصف دين است.

۱۲۴۵۸.امام على عليه السلام :توحيد، زندگى بخش جان است.

۱۲۴۵۹.امام صادق عليه السلام :مردم در توحيد بر سه گروهند: اثبات كننده، نفى كننده و تشبيه كننده؛ نفى كننده منكر است، اثبات كننده مؤمن است و تشبيه كننده مشرك.

۱۲۴۴۹.عنه عليه السلام :الّذي لا يُدرِكُهُ بُعدُ الهِمَمِ ، و لا يَنالُهُ غَوصُ الفِطَنِ ، الّذي لَيسَ لِصِفَتِهِ حَدٌّ مَحدودٌ ......... مَن جَهِلَهُ فَقَد أشارَ إلَيهِ ، و مَن أشارَ إلَيهِ فقَد حَدَّهُ ، و مَن حَدَّهُ فقَد عَدَّهُ ، و مَن قالَ : «فيمَ ؟» فقَد ضَمَّنَهُ ، و مَن قالَ : «عَلامَ ؟» فقَد أخلى مِنهُ . ^۱

۱۲۴۵۰.عنه عليه السلام :لَم يُطْلِعِ العُقولَ عَلى تَحديدِ صِفَتِهِ ، و لَم يَحجُبْها عَن واجِبِ مَعرِفتِهِ . ^۲

۱۲۴۵۱.عنه عليه السلام :لَم تَبلُغْهُ العُقولُ بِتَحديدٍ فيَكونَ مُشَبَّها ، و لَم تَقَعْ عَلَيهِ الأوهامُ بِتَقديرٍ فيَكونَ مُمَثَّلاً . ^۳

۱۲۴۵۲.عنه عليه السلام :الحَمدُ للّهِِ الّذي أعجَزَ الأوهامَ أن تَنَالَ إلاّ وُجودُهُ ^۴ ، و حَجَبَ العُقولَ عَن أن تَتَخَيَّلَ ؛ذاتَهُ في امتِناعِها مِنَ الشَّبَهِ و الشَّكلِ . ^۵

۱۲۴۵۳.عنه عليه السلام :فتَبارَكَ اللّهُ الّذي لا يَبلُغُهُ بُعدُ الهِمَمِ ، و لا يَنالُهُ حَدسُ الفِطَنِ . ^۶

۱۲۴۴۹.امام على عليه السلام :كسى كه همّتهاى بلند دركش نمى كند و انديشه هاى ژرف نگر به او نمى رسد؛ كسى كه صفت و ذاتش را حدّ و مرزى نيست ......... كسى كه او را نشناخته باشد به او اشاره مى كند و هر كه به سويش اشاره كند، او را محدود كرده است و هركه محدودش كند، او را به شمارش در آورده است (برايش اجزاء قائل شده است) و هركه گويد: «در كجاست؟» او را درون چيزى قرار داده است و هركه گويد: «فراز چه چيزى است؟» ديگر جاى ها را از او خالى دانسته است.

۱۲۴۵۰.امام على عليه السلام :خردها را بر حدّ و نهايت صفات خويش آگاه نساخته و [در عين حال] مانع و حجاب خردها از شناخت خود در حدّ ضرورت نشده است.

۱۲۴۵۱.امام على عليه السلام :خردها براى او حدّ و مرزى نتوانند نهاد، تا [به چيزى] شبيه شود و اوهام برايش اندازه اى تعيين نتوانند كرد، تا [به چيزى ]همانند باشد.

۱۲۴۵۲.امام على عليه السلام :ستايش خدايى را سزد كه اوهام را ناتوان ساخت، جز همين اندازه كه بدانند او وجود دارد ^۷ و خردها را از آن بازداشت كه ذات او را تخيّل كنند؛ زيرا كه مانند و هم شكلى ندارد.

۱۲۴۵۳.امام على عليه السلام :پاك و بلند مرتبه است خدايى كه همتهاى بلند و حدس و گمان هوشمندان به او دسترسى ندارد.