2732

الإيعادُ بِالعِقابِ و إنجازُهُ

۱۳۴۱۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَن وَعَدَهُ اللّهُ عَلى عَمَلٍ ثَوابا فَهُوَ مُنجِزٌ لَهُ، و مَن أوعَدَهُ عَلى عَمَلٍ عِقابا فهُوَ بِالخِيارِ. ^۱

۱۳۴۱۵.عنه صلى الله عليه و آله :سَألتُ رَبّي أن لا يُعَذِّبَ اللاّهِينَ مِن ذُرِّيَّةِ البَشَرِ ، فأعطانيهِم . ^۲

2733

عَدلُ اللّهِ فِي العُقوبَةِ

الكتاب :

وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرَى وَ إنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِها لا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبَى إنَّما تُنْذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ ربَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَ أقامُوا الصَّلاةَ وَ مَنْ تَزَكّى فَإنَّما يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَ إلَى اللّهِ الْمَصِيرُ» . ^۳

2732

بيم كيفر دادن و عملى ساختن آن

۱۳۴۱۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند به هر كس براى كارى وعده پاداش دهد، آن را عملى مى سازد و به هر كس براى كردارى [زشت] بيم كيفر دهد، اختيار با اوست [كه عملى سازد يا ببخشد].

۱۳۴۱۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از پروردگارم خواهش كردم كه افراد غافل و بى خبر نسل بشر را عذاب ندهد، و او آنان را به من بخشيد.

2733

دادگرى خدا در كيفر دادن

قرآن:

«هيچ كس بار گناه ديگرى را بر دوش نكشد و اگر گران بارى كسى را به حمل كردن بار خود فرا خواند، هرچند خويشاوند او باشد، از حمل آن سرباز زند. تو فقط كسانى را مى ترسانى كه از پروردگارشان، ناديده، بيمناكند و نماز مى گزارند. و هر كه پاك شود براى خود پاك شده. و سرانجام همه به سوى خداست».

۱۳۴۱۱.عنه عليه السلام :ثُمَّ أداءُ الأمانَةِ ، فقَد خابَ مَن لَيسَ مِن أهلِها ، إنَّها عُرِضَت عَلَى السّماواتِ المَبنِيَّةِ ، و الأرَضينَ المَدحُوَّةِ ، و الجِبالِ ذاتِ الطّولِ المَنصوبَةِ ......... و لكِنْ أشفَقنَ مِنَ العُقوبَةِ ! ^۱

(انظر) الأمر بالمعروف و النهي عن المنكر: باب 2648.
الفساد : باب 3152.

2731

أنواعُ العُقوباتِ

الكتاب :

قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلَى أنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذابا مِنْ فَوْقِكُمْ أوْ مِنْ تَحْتِ أرْجُلِكُمْ أوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعا وَ يُذِيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الاْياتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ» . ^۲

الحديث :

۱۳۴۱۲.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :إنَّ للّهِِ عُقوباتٍ في القُلوبِ و الأبدانِ : ضَنْكٌ في المَعيشَةِ ، و وَهْنٌ في العِبادَةِ ، و ما ضُرِبَ عَبدٌ بِعُقوبَةٍ أعظَمَ مِن قَسوَةِ القَلبِ . ^۳

۱۳۴۱۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :للّهِِ عُقوبَتانِ: إحداهُما مِنَ الرّوحِ ، و الاُخرى تَسليطُ النّاسِ بَعضٍ عَلى بَعضِ ، فَما كانَ مِن قِبَلِ الرّوحِ فَهُوَ السُّقمُ و الفَقرُ ، و ما كانَ مِن تَسليطٍ فَهُوَ النِّقمَةُ ، و ذلكَ قَولُ اللّهِ عزَّ و جلَّ : «وَ كَذلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظّالِمينَ بَعْضا بِما كانوا يَكْسِبونَ»^۴ مِنَ الذُّنوبِ . فَما كانَ مِن ذَنبِ الرّوحِ فعُقوبَتُه بِذلكَ السُّقمُ و الفَقرُ ، و ما كانَ مِن تَسليطٍ فهُوَ النِّقمَةُ ، و كلُّ ذلكَ عُقوبَةٌ لِلمُؤمِنِ في الدّنيا و عَذابٌ لَهُ فيها ، و أمّا الكافِرُ فنِقمَةٌ عَلَيهِ في الدّنيا و سُوءُ العَذابِ في الآخِرَةِ ^۵ . ^۶

۱۳۴۱۱.امام على عليه السلام :آن گاه، بازگرداندنِ امانت است؛ پس كسى كه اهل امانتدارى نباشد، ناكام مانده است. امانت بر آسمانهاى پايدار و زمينهاى گسترده و كوههاى بلندِ برافراشته ......... عرضه شد اما اينها از كيفر ترسيدند! [و زير بار پذيرش اين امانت نرفتند].

2731

انواع كيفرها

قرآن:

«بگو: او مى تواند از فراز سرتان يا از زير پايتان عذابى بر شما فرستد، تا شما را گروه گروه درهم افكند و خشم و كين گروهى را به گروهى ديگر بچشاند. بنگر كه آيات را چگونه بيان مى كنيم باشد كه به فهم دريابند».

حديث:

۱۳۴۱۲.امام باقر عليه السلام :همانا خداوند را كيفرهايى براى دلها و پيكرهاست [كيفرهاى روحى و جسمى]: تنگى زندگى و سستى در عبادت و هيچ بنده اى به كيفرى سخت تر از سخت دلى مبتلا نشده است.

۱۳۴۱۳.امام صادق عليه السلام :خدا را دو كيفر است: يكى كيفر روحى و ديگرى مسلّط ساختن برخى از مردم بر برخى ديگر. كيفرهاى روحى، بيمارى و نادارى است و كيفر مسلّط ساختن مردم بر يكديگر، انتقامگيرى است. و اين است معناى سخن خداوند عزّ و جلّ: «و اينچنين ستمگران را بر يكديگر بگماريم به سبب اعمالى كه مى كردند»؛ از گناهان.
گناه روح، كيفرش بيمارى و نادارى است و آنچه از مسلّط ساختن [مردم بر يكديگر ]است، انتقامگيرى است. همه اينها كيفر و عذاب مؤمن در دنياست، ولى كافر انتقامى از او در همين دنياست و عذابِ دردناك، در آخرت . ^۷