519
ميزان الحكمه ج 07

۱۳۵۲۷.عنه عليه السلام :العِلمُ عِلمانِ : مَطبوعٌ و مَسموعٌ ، و لا يَنفَعُ المَسموعُ إذا لَم يَكُنِ المَطبوعُ . ۱

۱۳۵۲۸.عنه عليه السلام :العَقلُ وِلادَةٌ ، و العِلمُ إفادَةٌ . ۲

(انظر) العلم : باب 2866.
التجربة: باب 504.
العقل : باب 2750.

2753

صِفاتُ العاقِلِ

۱۳۵۲۹.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :صِفَةُ العاقِلِ أن يَحلُمَ عَمَّن جَهِلَ عَلَيهِ ، و يَتَجاوَزَ عَمَّن ظَلَمَهُ ، و يَتَواضَعَ لِمَن هُوَ دونَهُ ، و يُسابِقَ مَن فَوقَهُ في طَلَبِ البِرِّ ، و إذا أرادَ أن يَتَكَلَّمَ تَدَبَّرَ ؛ فإنْ كانَ خَيرا تَكَلَّمَ فغَنِمَ ، و إن كانَ شَرّا سَكَتَ فسَلِمَ ، و إذا عَرَضَت لَهُ فِتنَةٌ استَعصَمَ بِاللّهِ و أمسَكَ يَدَهُ و لِسانَهُ ، و إذا رَأى فَضيلَةً انتَهَزَ بِها ، لا يُفارِقُه الحَياءُ ، و لا يَبدو مِنهُ الحِرصُ ، فتِلكَ عَشرُ خِصالٍ يُعرَفُ بِها العاقِلُ. ۳

۱۳۵۳۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :العاقِلُ مَن وَعَظَتهُ التَّجارِبُ . ۴

۱۳۵۲۷.امام على عليه السلام :علم دو گونه است: سرشتين (ذاتى)و شنيدنى و اگر علم سرشتين نباشد علم شنيدنى سودى نمى بخشد.

۱۳۵۲۸.امام على عليه السلام :خرد، مادر زادى است و دانش، به دست آوردنى.

2753

ويژگيهاى خردمند

۱۳۵۲۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ويژگى خردمند اين است كه در برابر رفتار جاهلانه نادان نسبت به خود بردبارى نشان مى دهد، از كسى كه به او ستم كرده است در مى گذرد، در برابر فرو دست خود فروتن است، از فرادست خود در طلب نيكى پيشى مى گيرد، چون بخواهد سخن بگويد مى انديشد، اگر آنچه مى خواهد بگويد خوب بود مى گويد و بهره مند مى شود و اگر بد بود خاموشى مى گزيند و سالم مى ماند، هر گاه با فتنه اى رو به رو شود به خدا پناه مى برد و دست و زبان خود را نگه مى دارد، هر گاه فضيلتى بيند آن را غنيمت مى شمارد، شرم و حيا از او جدا نمى شود و آزمندى از او سر نمى زند؛ اينها ده خصلتند كه خردمند به آنها شناخته مى شود.

۱۳۵۳۰.امام على عليه السلام :خردمند كسى است كه تجربه ها او را پند آموزند.

1.نهج البلاغة : الحكمة ۳۳۸.

2.كنز الفوائد : ۱/۵۶.

3.تحف العقول : ۲۸.

4.تحف العقول : ۸۵.


ميزان الحكمه ج 07
518

(انظر) العقل: باب 2741.
باب 2756.
بحار الأنوار : 1 / 96 باب 2.
العلم : باب 2861.
التجربة : باب 504.
العقل : باب 2767.

2751

العُقولُ مَواهِبُ

۱۳۵۲۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :العُقولُ مَواهِبُ ، الآدابُ مَكاسِبُ . ۱

۱۳۵۲۵.الإمامُ الرِّضا عليه السلام :العَقلُ حَباءٌ مِنَ اللّهِ و الأدَبُ كُلفَةٌ ، فَمَن تَكَلَّفَ الأدَبَ قَدَرَ عَلَيهِ ، و مَن تَكَلَّفَ العَقلَ لَم يَزدَدْ بِذلكَ إلاّ جَهلاً . ۲

(انظر) الأدب : باب 64.

2752

عَقلُ الطَّبعِ و عَقلُ التَّجرِبَةِ

۱۳۵۲۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :العَقلُ عَقلانِ : عَقلُ الطَّبعِ و عَقلُ التَّجرِبَةِ ، و كِلاهُما يُؤَدّي المَنفَعَةَ . ۳

2751

خردها خدادادى هستند

۱۳۵۲۴.امام على عليه السلام :خردها موهبتند، آداب اكتسابى اند.

۱۳۵۲۵.امام رضا عليه السلام :خرد بخششى از جانب خداست و ادب (تربيت) با زحمت و كوشش به دست مى آيد؛ پس، هر كه در راه كسب آداب (تربيت) زحمت كشد به آن دست يابد و هر كه در راه افزودن بر خرد، خود را به زحمت اندازد، جز بر نادانيش افزوده نشود.

2752

خرد طبيعى و خرد تجربى

۱۳۵۲۶.امام على عليه السلام :خرد دو گونه است: خرد طبيعى (ذاتى) و خرد تجربى و هر دوى آنها سود آورند.

1.غرر الحكم : ۲۲۷.

2.الكافي : ۱/ ۲۴/۱۸.

3.مطالب السؤول : ۴۹.

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 07
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    هفتم
تعداد بازدید : 577227
صفحه از 575
پرینت  ارسال به