۱۳۶۲۵.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ مَن غَلَبَ جِدُّه هَزلَهُ ، وَ استَظهَرَ عَلى هَواهُ بِعَقلِهِ . ^۱

۱۳۶۲۶.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ مَن ذَلَّ لِلحَقِّ فأعطاهُ مِن نَفسِهِ ، و عَزَّ بِالحَقِّ فَلَم يُهِنْ إقامَتَهُ و حُسنَ العَمَلِ بِهِ . ^۲

۱۳۶۲۷.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ أنظَرُهُم في العَواقِبِ . ^۳

۱۳۶۲۸.عنه عليه السلام :أعقَلُكُم أطوَعُكُم . ^۴

۱۳۶۲۹.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ مَن كانَ بِعَيبهِ بَصيرا ، و عَن عَيبِ غَيرِه ضَريرا . ^۵

۱۳۶۳۰.عنه عليه السلام :أفضَلُ النّاسِ عَقلاً أحسَنُهُم تَقديرا لِمَعاشِهِ ، و أشَدُّهُمُ اهتِماما بِإصلاحِ مَعادِهِ . ^۶

۱۳۶۳۱.لقمانُ عليه السلامـ لاِبنِه و هُوَ يَعِظُهُ ـ: تَواضَعْ لِلحَقِّ تَكُن أعقَلَ النّاسِ . ^۷

2765

أنقَصُ النّاسِ عَقلاً

۱۳۶۳۲.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :أنقَصُ النّاسِ عَقلاً أخوَفُهُم لِلسُّلطانِ و أطوَعُهُم لَهُ . ^۸

۱۳۶۲۵.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم كسى است كه جدّيش بر شوخيش چيره باشد و در برابر هوس خود، از خردش كمك بگيرد.

۱۳۶۲۶.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم، كسى است كه در برابر حق رام باشد و از جانب خود حق [را به حقدار] بدهد و حقّ را تقويت كند و برپا داشتن و نيك عمل كردن به آن را كوچك نشمارد .

۱۳۶۲۷.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم، عاقبت انديش ترين آنهاست.

۱۳۶۲۸.امام على عليه السلام :خردمندترين شما، فرمانبردارترين شماست [از خدا].

۱۳۶۲۹.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم كسى است كه بيناى عيب خود و كور عيب ديگران باشد.

۱۳۶۳۰.امام على عليه السلام :با خردترين مردم كسى است كه كار معاش خود را بهتر اداره كند و به درست كردن كار معادش بيشتر اهتمام ورزد.

۱۳۶۳۱.لقمان عليه السلامـ در مقام اندرز به فرزندش ـفرمود : در برابر حق فروتن باش تا خردمندترين مردم باشى.

2765

كم خردترين مردم

۱۳۶۳۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كم خردترين مردم بيمناك ترين و فرمانبردارترين آنها از سلطان است.

2764

أعقَلُ النّاسِ

۱۳۶۱۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :ألا و إنَّ أعقَلَ النّاسِ عَبدٌ عَرَفَ رَبَّهُ فأطاعَهُ ، و عَرَفَ عَدُوَّهُ فعَصاهُ ، و عَرَفَ دارَ إقامَتِهِ فأصلَحَها ، و عَرَفَ سُرعَةَ رَحيلِهِ فتَزَوَّدَ لَها . ^۱

۱۳۶۱۸.عنه صلى الله عليه و آله :أعقَلُ النّاسِ مُحسِنٌ خائفٌ ، و أجهَلُهُم مُسيءٌ آمِنٌ . ^۲

۱۳۶۱۹.عنه صلى الله عليه و آله :أعقَلُ النّاسِ أشَدُّهُم مُداراةً لِلنّاسِ . ^۳

۱۳۶۲۰.عنه صلى الله عليه و آله :أكمَلُ النّاسِ عَقلاً أخوَفُهُم للّهِِ و أطوَعُهُم لَهُ . ^۴

۱۳۶۲۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ أبعَدُهُم عَن كُلِّ دَنِيَّةٍ . ^۵

۱۳۶۲۲.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ أحياهُم . ^۶

۱۳۶۲۳.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ أقرَبُهُم مِنَ اللّهِ . ^۷

۱۳۶۲۴.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ مَن لا يَتَجاوَزُ الصَّمتَ في عُقوبَةِ الجُهّالِ . ^۸

2764

خردمندترين مردم

۱۳۶۱۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هان! خردمندترين مردم بنده اى است كه پروردگارش را شناخت و فرمانش بُرد و دشمنش را شناخت و نا فرمانيش كرد و سراى اقامت خود (آخرت) را شناخت و آن را آباد كرد و دانست كه بزودى بايد كوچ كند و لذا ره توشه برداشت.

۱۳۶۱۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خردمندترينِ مردم، نيكوكارِ ترسان [از عذاب خدا] است و نادانترينشان، بدكارِ آسوده خاطر [از عذاب الهى] است.

۱۳۶۱۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خردمندترين مردم، مدارا كننده ترين آنها با مردم است.

۱۳۶۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كاملترين مردم از لحاظ خرد، بيمناك ترين و فرمانبردارترين آنان از خداست.

۱۳۶۲۱.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم، دورترين آنها از هر گونه پستى است.

۱۳۶۲۲.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم، با حياترين آنهاست.

۱۳۶۲۳.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم، نزديكترينشان به خداست.

۱۳۶۲۴.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم كسى است كه در كيفر دادن نادان ها از خاموشى فراتر نرود.