2486

مُعالَجَةُ العُجبِ

۱۱۹۸۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إذا زادَ عُجبُكَ بِما أنتَ فيهِ مِن سُلطانِكَ، فحَدَثَت لَكَ اُبَّهةٌ أو مَخِيلَةٌ، فانظُرْ إلى عِظَمِ مُلكِ اللّهِ و قُدرَتِهِ مِمّا لا تَقدِرُ عَلَيهِ مِن نَفسِكَ؛ فإنَّ ذلكَ يُلَيِّنُ مِن جِماحِكَ، و يَكُفُّ عَن غَربِكَ، و يَفيءُ إلَيكَ بِما عَزَبَ عنكَ مِن عَقلِكَ . ^۱

۱۱۹۹۰.عنه عليه السلام :ما لاِبنِ آدمَ و العُجبَ ؟! و أوَّلُهُ نُطفَةٌ مَذِرَةٌ، و آخِرُهُ جيفَةٌ قَذِرَةٌ، وَ هُوَ بَينَ ذلكَ يَحمِلُ العَذِرَةَ؟! ^۲

۱۱۹۹۱.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :سُدَّ سَبيلَ العُجبِ بِمَعرِفةِ النَّفسِ . ^۳

۱۱۹۹۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إن كانَ المَمَرُّ عَلَى الصِّراطِ حَقّا فالعُجبُ لِما ذا ؟! ^۴

(انظر) عنوان 346 «معرفة النفس».

2487

النَّوادِرُ

۱۱۹۹۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا تَدِلَّنَّ بِحالَةٍ بَلَغتَها بِغَيرِ آلَةٍ، و لا تَفخَرَنَّ بِمرتَبةٍ نِلتَها مِن غَيرِ مَنقَبةٍ؛ فإنَّ ما يَبنيهِ الاتِّفاقُ يَهدِمُهُ الاستِحقاقُ . ^۵

2486

درمان خودپسندى

۱۱۹۸۹.امام على عليه السلام :هرگاه خود پسنديت بر اثر قدرتى كه دارى، زياد شد و تكبّر يا نخوتى در تو پيدا گشت، به بزرگى پادشاهى و قدرت و توانايى خدا بر چيزهايى كه تو قادر به آنها نيستى، بينديش؛ زيرا اين كار سركشى تو را فرو مى نشاند و جلوى سرمستى و غرور تو را مى گيرد و عقل دور گشته از تو را به تو باز مى گرداند.

۱۱۹۹۰.امام على عليه السلام :آدميزاده را چه به خودپسندى؟! آغازش نطفه اى گنديده است و فرجامش لاشه اى پليد و در اين ميان انبان نجاست است!

۱۱۹۹۱.امام باقر عليه السلام :راه خودپسندى را با خود شناسى ببند.

۱۱۹۹۲.امام صادق عليه السلام :اگر گذشتن از صراط راست است، پس چرا خودپسندى؟!

2487

گوناگون

۱۱۹۹۳.امام على عليه السلام :به حالتى كه بدون ابزار، بدان رسيده اى مناز و به منزلتى كه بدون شايستگى بدان دست يافته اى فخر مفروش؛ زيرا آنچه را كه اتفاق برپا مى سازد، لياقت و استحقاق ويرانش مى كند.

۱۱۹۸۵.عنه صلى الله عليه و آله :فإنّهُ لَيسَ عَبدٌ يَتَعَجَّبُ بِالحَسَناتِ إلاّ هَلَكَ . ^۱

۱۱۹۸۶.عيسى عليه السلام :يا مَعشَرَ الحَوارِيِّينَ، كَم مِن سِراجٍ أطفَأتهُ الرّيحُ، و كَم مِن عابِدٍ أفسَدَهُ العُجبُ ! ^۲

۱۱۹۸۷.الإمامُ الباقرُ أو الإمامُ الصّادقُ عليهما السلام :إنَّ اللّهَ تَبارَكَ و تَعالى يَقولُ : إنَّ مِن عِبادي مَن يَسألُني الشَّيءَ مِن طاعَتي لاُِحِبَّهُ، فأصرِفُ ذلكَ عَنهُ لِكَي لا يُعجِبَهُ عَمَلُه . ^۳

۱۱۹۸۸.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :قالَ اللّهُ عَزَّ و جلَّ لِداوودَ عليه السلام : يا داوودُ، أنذِرِ الصِّدِّيقينَ ألاّ يُعجَبوا بِأعمالِهِم؛ فإنَّهُ لَيسَ عَبدٌ أنصِبُهُ لِلحِسابِ إلاّ هَلَكَ . ^۴

۱۱۹۸۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هيچ بنده اى نيست كه از كارهاى خوبش دچار خودپسندى شود، مگر اين كه هلاك گردد.

۱۱۹۸۶.عيسى عليه السلام :اى گروه حواريان! بسا چراغى كه باد آن را خاموش كرد و بسا عابدى كه خودپسندى تباهش ساخت.

۱۱۹۸۷.امام باقر يا امام صادق عليهما السلام :خداى تبارك و تعالى مى فرمايد: برخى از بندگان من از من توفيق طاعتى مى طلبند تا بدان وسيله دوستشان بدارم، اما من آن را به آنان نمى دهم، مبادا از عمل خود دچار خودپسندى شوند.

۱۱۹۸۸.امام صادق عليه السلام :خداوند عزّ و جلّ به داود عليه السلام فرمود: اى داود! مؤمنان راستين را هشدار ده كه به اعمال خود مغرور نشوند؛ زيرا بنده اى نيست كه به پاى حسابش كشم، مگر اين كه هلاك شود.