323
ميزان الحكمه ج 08

2966

ذَمُّ الاشتِغالِ بِعُيوبِ النّاسِ و مُداهَنَةِ النَّفسِ

۱۴۷۶۴.كنز العمّال :قالَ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : يُبصِرُ أحَدُكُمُ القَذى في عَينِ أخيهِ ، و يَنسى الجِذعَ ـ أو قالَ : الجِذْلَ ـ في عَينِه ! ۱

۱۴۷۶۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إيّاكَ أن تَكونَ عَلَى النّاسِ طاعِنا و لِنَفسِكَ مُداهِنا ، فتَعظُمَ عَلَيكَ الحَوبَةُ ، و تُحرَمَ المَثوبَةَ . ۲

۱۴۷۶۶.عنه عليه السلام :لا تَعِبْ غَيرَكَ بِما تَأتيهِ ، و لا تُعاقِبْ غَيرَكَ بِذَنبٍ تُرَخِّصُ لِنَفسِكَ فيهِ . ۳

۱۴۷۶۷.عنه عليه السلام :عَجِبتُ لِمَن يُنكِرُ عُيوبَ النّاسِ ، و نَفسُهُ أكثَرُ شَيءٍ مَعابا و لا يُبصِرُها! ۴

۱۴۷۶۸.عنه عليه السلام :مَن نَظَرَ في عُيوبِ النّاسِ فأنكَرَها ثُمَّ رَضِيَها لِنَفسِهِ ، فذلكَ الأحمَقُ بِعَينِهِ . ۵

۱۴۷۶۹.عنه عليه السلام :شَرُّ النّاسِ مَن كانَ مُتَتَبِّعا لِعُيوبِ النّاسِ عَمِيا لِمَعايِبِهِ . ۶

2966

نكوهش پرداختن به عيبهاى مردم و نرمش با نفْس خود

۱۴۷۶۴.كنز العمّال :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : بعضى از شما خاشاك را در چشم برادرش مى بيند و تنه درخت خرما ـ يا فرمود : تنه درخت ـ را در چشم خود نمى بيند!

۱۴۷۶۵.امام على عليه السلام :زنهار كه از مردم خرده گيرى و با نفس خودت نرمش كنى كه در اين صورت گناهت بزرگ شود و از پاداش محروم گردى.

۱۴۷۶۶.امام على عليه السلام :از ديگرى به خاطر كارى كه خودت نيز آن را انجام مى دهى خرده مگير و ديگرى را براى گناهى كه ارتكاب آن را به خودت اجازه مى دهى، كيفر مده.

۱۴۷۶۷.امام على عليه السلام :در شگفتم از كسى كه عيبهاى مردم را بد مى داند، در حالى كه خودش از همه پُر عيب تر است و آنها را نمى بيند.

۱۴۷۶۸.امام على عليه السلام :هر كس عيبهاى مردم را ببيند و آنها را زشت شمارد و همان عيبها را در خودش بپسندد، احمق واقعى است!

۱۴۷۶۹.امام على عليه السلام :بدترين مردم كسى است كه پى جوى عيبهاى مردم باشد و نابيناى عيبهاى خود.

1.كنز العمّال : ۴۴۱۴۱.

2.غرر الحكم : ۲۷۱۱.

3.غرر الحكم : ۱۰۳۸۴.

4.غرر الحكم : ۶۲۶۷.

5.نهج البلاغة : الحكمة ۳۴۹.

6.غرر الحكم : ۵۷۳۹.


ميزان الحكمه ج 08
322

2965

مَن أبصَرَ عَيبَ نَفسِهِ

۱۴۷۵۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :ثَلاثُ خِصالٍ مَن كُنَّ فيهِ أو واحِدَةٌ مِنهُنَّ كانَ في ظِلِّ عَرشِ اللّهِ عَزَّ و جلَّ (يَومَ القِيامَةِ) يَومَ لا ظِلَّ إلاّ ظِلُّهُ : ......... رَجُلٌ لَم يَعِبْ أخاهُ المُسلِمَ بِعَيبٍ حَتّى يَنفِيَ ذلكَ العَيبَ مِن نَفسِهِ ؛ فإنَّهُ لا يَنفي مِنها عَيبا إلاّ بَدا لَهُ عَيبٌ ، و كَفى بِالمَرءِ شُغلاً بِنَفسِهِ عَنِ النّاسِ . ۱

۱۴۷۵۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن أبصَرَ عَيبَ نَفسِهِ شُغِلَ عَن عَيبِ غَيرِه . ۲

۱۴۷۶۰.عنه عليه السلام :مَن أبصَرَ زَلَّتَهُ صَغُرَت عِندَهُ زَلَّةُ غَيرِهِ . ۳

۱۴۷۶۱.عنه عليه السلام :لا تَتَّبِعَنَّ عُيوبَ النّاسِ ، فإنَّ لَكَ مِن عُيوبِكَ ـ إن عَقَلتَ ـ ما يَشغَلُكَ أن تَعيبَ أحَدا . ۴

۱۴۷۶۲.عنه عليه السلام :مَن أبصَرَ عَيبَ نَفسِهِ لَم يَعِبْ أحَدا . ۵

۱۴۷۶۳.عنه عليه السلام :كَفى بِالمَرءِ كَيسا أن يَعرِفَ مَعايِبَهُ ، كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يَجهَلَ عَيبَهُ . ۶

2965

كسى كه عيب خود را ببيند

۱۴۷۵۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سه خصلت است كه هر كس آنها را داشته باشد، يا يكى از آنها در او باشد، روز قيامت در سايه عرش خداوند عزّ و جلّ است، روزى كه هيچ سايه اى جز سايه او نيست : ......... مردى كه از برادر مسلمان خود عيبى نگيرد تا آن گاه كه آن عيب را از خودش دور كند؛ و آدمى هر عيبى كه از خود بر طرف سازد، عيبى ديگر در نظرش آشكار مى شود. آدمى را همين بس كه به رفع معايب خود پردازد و از پرداختن به عيبهاى مردم باز ايستد.

۱۴۷۵۹.امام على عليه السلام :كسى كه عيب خود را ببيند، از پرداختن به عيب ديگران باز ايستد.

۱۴۷۶۰.امام على عليه السلام :هر كه لغزش خود را ببيند، لغزش ديگران در نظرش كوچك آيد.

۱۴۷۶۱.امام على عليه السلام :دنبال عيبهاى مردم نباش؛ زيرا عيبهايى كه در خودت هست ـ اگر خردمند باشى ـ مانع از آن مى شود كه از كسى عيب جويى كنى.

۱۴۷۶۲.امام على عليه السلام :هر كه بيناى عيب خود باشد، از هيچ كس عيبجويى نكند.

۱۴۷۶۳.امام على عليه السلام :در زيركى آدمى همين بس كه عيبهاى خود را بشناسد؛ در نادانى آدمى همين بس كه عيبهاى خويش را نشناسد.

1.الخصال : ۸۰/۳.

2.تحف العقول : ۸۸.

3.غرر الحكم : ۸۷۵۴.

4.غرر الحكم : ۱۰۲۹۵.

5.غرر الحكم : ۸۳۷۹.

6.غرر الحكم : ۷۰۴۰ و ۷۰۶۱.

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 08
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    هفتم
تعداد بازدید : 565457
صفحه از 632
پرینت  ارسال به