(انظر) بحار الأنوار : 21 / 50 باب 24.
كنز العمّال : 10 / 555.
3012
غَزوَةُ ذاتِ السَّلاسِلِ
الكتاب :
وَ الْعادِياتِ ضَبْحا * فَالْمُورِياتِ قَدْحا * فَالْمُغِيراتِ صُبْحا * فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعا * فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعا» . ۱
الحديث :
۱۵۰۴۴.الأمالي للطوسي عن الحلبيّ :سألتُ أبا عبدِ اللّهِ عليه السلام عَن قولِ اللّهِ عزّ و جلّ : «وَ الْعادِياتِ ضَبْحا» ، قال : وجَّهَ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله عُمَرَ بنَ الخطَّابِ في سريَّةٍ ، فرجَعَ مُنهَزِما يُجبِّنُ أصحابَهُ و يُجَبِّنونَهُ أصحابُهُ ، فلمَّا انتهى إلى النبيِّ صلى الله عليه و آله قال لِعليّ عليه السلام : أنتَ صاحِبُ القَومِ ، فتهيَّأْ أنتَ و مَن تُريدهُ من فُرسانِ المُهاجرينَ و الأنصارِ ، فَوجَّههُ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله فقالَ لَهُ : اكمُنِ النَّهارَ و سِرِ اللَّيلِ و لا يُفارِقْكَ العينُ ، قالَ : فانتَهى عليٌّ عليه السلام إلى ما أمَرَهُ بهِ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله فسارَ إلَيهِم ، فَلَمّا كانَ عِندَ وَجهِ الصُّبحِ أغارَ عَلَيهِم ، فأنزلَ اللّهُ على نبيِّهِ صلى الله عليه و آله : «وَ الْعادِياتِ ضَبْحا» إلى آخرِها . ۲
3012
جنگ ذات السلاسل
قرآن :
«سوگند به اسبهاى دونده نفس زننده. سوگند به اسبانى كه با سُم از سنگ آتش مى جهانند. و سوگند به اسبانى كه بامدادان هجوم آوردند. و در آن جا غبار برانگيختند. و در آن جا همه را در ميان گرفتند».
حديث :
۱۵۰۴۴.الأمالى للطوسىـ به نقل از حلبى ـ: از امام صادق عليه السلام درباره قول خداوند عزّ و جلّ «سوگند به اسبان دونده» سؤال كردم حضرت فرمود : پيامبر خدا عمر بن خطّاب را به نبردى فرستاد . شكست خورده برگشت در حالى كه او يارانش را و يارانش او را به ترسويى متهم مى كردند. وقتى خبر اين ماجرا به پيامبر رسيد ، به على عليه السلام فرمود : تو امير سپاهى ، پس آماده شو و هر آنكس از سواران مهاجر و انصار را مى خواهى برگزين .
پيامبر او را [براى نبرد] فرستاد و به او فرمود : به هنگام روز مخفى شو و شب حركت كن و بى جاسوس و ناآگاه نمان .
[امام صادق] فرمود : على به آنچه پيامبر فرمان داده بود ، عمل كرد و به سوى ايشان حركت كرد و صبح به دشمنان يورش برد . پس خداوند در اين هنگام سوره «وَ الْعَـادِيَـاتِ ضَبْحًا» را بر پيامبرش نازل فرمود .