فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَ بَدَّلْنَاهُم بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَىْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَ أَثْلٍ وَ شَىْ ءٍ مِّن سِدْرٍ قَلِيلٍ» . ^۱

وَ مَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَن كَثِيرٍ » . ^۲

الحديث:

۱۶۰۹۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إذا غَضِبَ اللّهُ عَلى اُمَّةٍ و لَم يُنزِل بِهَا العَذابَ ، غَلَت أسعارُها ، و قَصُرَت أعمارُها ، و لَم تَربَح تُجّارُها ، و لَم تَزكُ ثِمارُها ، و لَم تَغزُر أنهارُها ، و حُبِسَ عَنها أمطارُها ، و سُلِّطَ عَلَيها شِرارُها . ^۳

۱۶۰۹۵.عنه صلى الله عليه و آله :عَلامَةُ رِضَا اللّهِ تَعالى في خَلقِهِ : عَدلُ سُلطانِهِم ، و رُخصُ أسعارِهِم . و عَلامَةُ غَضَبِ اللّهِ تَبارَكَ و تَعالى عَلى خَلقِهِ : جَورُ سُلطانِهِم ، و غَلاءُ أسعارِهِم . ^۴

۱۶۰۹۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ في قَولِ اللّهِ عزّ و جلّ :« إِنِّى أَرَاكُم بِخَيْر »^۵ـ: كانَ سِعرُهُم رَخيصا. ^۶

«پس روى گردانيدند [از فرمان خدا يا از سپاس گزارى ]و سيل سخت بر آنان فرستاديم و دو بوستانشان را به دو بوستانى ديگر بدل كرديم با ميوه اى تلخ و شوره گز و اندكى از كُنار .»

«و هر مصيبتى كه به شما رسد ، به سبب كارهايى است كه دست هاتان كرده و از بسيارى [گناهان ]در مى گذرد .»

حديث:

۱۶۰۹۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر گاه خداوند بر امّتى خشم گيرد و بر آن عذاب نازل نكند ، قيمت ها در آن بالا مى رود ، آبادانى اش كاهش مى يابد ، بازرگانانش سود نمى برند ، ميوه هايش رشد نمى كنند ، جوى هايش پُر آب نمى گردند ، باران بر آن فرو نمى بارد ، و بَدانش بر آن سلطه مى يابند .

۱۶۰۹۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نشانه خشنودى خداوند در ميان آفريدگانش چنين است: دادگرىِ حكمرانشان و كاهش قيمت هاشان ؛ و نشانه خشم خداى ـ تبارك و تعالى ـ بر آفريدگانش اين است: بيدادگرىِ حكمرانشان و افزايش قيمت هاشان .

۱۶۰۹۶.امام صادق عليه السلامـ درباره سخن خداوند: «من شما را در خوشى و آسايش مى بينم» ـ: قيمتِ [كالاها در ميان ]ايشان پايين بود .

3171

فَقرُ المُجتَمَعِ مِن نِقَمِ اللّهِ

الكتاب:

ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَاثُقِفُوا إِلاَّ بِحَبْلٍ مِّنَ اللَّهِ وَ حَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَ بَآءُو بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ الْأَنبِيَآءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّ كَانُوا يَعْتَدُونَ » . ^۱

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَفَرُوا بِآياتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِىٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ * ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ » . ^۲

أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْرًا وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ » . ^۳

وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَـئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ» . ^۴

3171

فقر جامعه از مجازات هاى خداوند است

قرآن:

«هر جا يافته شوند [مُهرِ ]خوارى بر آنان زده شده است ، مگر آن كه به زنهارى [= امانى يا پيمانى ]از خداى و زنهارى از مردم [= پيمان مسلمانان ]روند و با خشمى از خداى بازگشتند [= سزاوار خشم خداى گشتند] و [مُهرِ ]درماندگى و بيچارگى بر آنان زده شده؛ اين ، بدان سبب است كه به آيات خدا كفر مى ورزيدند و پيامبران را به ناروا مى كشتند . اين ، از آن رو است كه نافرمانى كردند و از اندازه در مى گذشتند .»

«همانند عادت و روش فرعونيان و كسانى كه پيش از آنان بودند كه به آيات خدا كافر شدند؛ پس خدا آن ها را به سزاى گناهانشان بگرفت ، زيرا كه خدا نيرومند و سخت كيفر است * اين [كيفر] از آن رو است كه خدا هرگز بر آن نبوده كه نعمتى را كه بر مردمى ارزانى داشته ، دگرگون كند تا آن كه آن ها آن چه را كه در خودشان است ، دگرگون سازند [= حال خود را به كفر و ناسپاسى و ستمگرى بگردانند ]و خدا شنوا و دانا است .»

«آيا ننگريستى به كسانى كه [سپاسِ] نعمت خدا را به كفران و ناسپاسى بدل كردند و قوم خود را به سراى هلاكت درآوردند؟»

«و خداوند شهرى را مَثَل مى زند كه امن و آرام بود ، روزىِ آن به فراوانى از هر جاى مى رسيد ، امّا [مردم آن ]نعمت هاى خداى را ناسپاسى كردند . پس خدا به سزاى آن چه مى كردند ، جامه گرسنگى و ترس به [مردمِ ]آن چشانيد .»