3267

وُجوهُ القُرآنِ

۱۶۷۵۵.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :القرآنُ ذو وُجوهٍ ، فَاحمِلُوهُ على أحسَنِ وُجوهِهِ . ^۱

۱۶۷۵۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلامـ لِعَبدِ اللّهِ بنِ العبّاسِ لَمّا بَعَثَهُ للاحتِجاجِ علَى الخَوارجِ ـ: لا تُخاصِمْهُم بالقرآنِ ؛ فإنَّ القرآنَ حَمّالٌ ذو وُجوهٍ ، تَقولُ و يَقولونَ ، و لكنْ حاجِجْهُم (خاصِمْهُم) بالسُّنَّةِ ، فإنّهُم لن يَجِدُوا عَنها مَحيصا . ^۲

۱۶۷۵۷.الدرّ المنثور عن عِكرمَةَ :سَمِعتُ ابنَ عبّاسٍ يُحَدِّثُ عنِ الخَوارجِ الذينَ أنكَرُوا الحُكومَةَ فَاعتَزَلُوا عليَّ بنَ أبي طالبٍ ، قالَ : فاعتَزَلَ مِنهُم اثنا عَشَرَ ألفا فَدَعاني عليٌّ فقالَ : اذهَبْ إلَيهِم فخاصِمْهُم و ادْعُهُم إلَى الكتابِ و السُّنَّةِ ، و لا تُحاجَّهُم بالقرآنِ فإنّهُ ذو وُجوهٍ ، و لكنْ خاصِمْهُم بالسُّنَّةِ . ^۳

3267

وجوه قرآن

۱۶۷۵۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :قرآن، وجوه گوناگون دارد. پس آن را بر بهترين وجوهش حمل (معنا) كنيد.

۱۶۷۵۶.امام على عليه السلامـ به عبد اللّه بن عبّاس وقتى او را براى گفتگو با خوارج و اقامه حجّت بر آنان فرستاد ـفرمود : با آنان به وسيله قرآن ستيزه مكن؛ زيرا قرآن وجوه گوناگونى دارد. تو چيزى مى گويى و آنها چيزى مى گويند، بلكه با آنان به وسيله سنّت احتجاج كن؛ زيرا كه آنان در برابر سنّت راه گريزى (توجيهى) ندارند.

۱۶۷۵۷.الدرّ المنثورـ به نقل از عكرمه ـ: شنيدم كه ابن عباس درباره خوارج، همانان كه حكميّت را نپذيرفتند و از على بن ابى طالب جدا شدند، سخن مى گويد. او گفت: دوازده هزار نفر از خوارج از سپاه على كناره گرفتند؛ على مرا فرا خواند و فرمود: نزد ايشان برو و آنان را به كتاب و سنّت فرا خوان و به وسيله قرآن با آنان احتجاج نكن؛ زيرا قرآن وجوه گوناگون دارد، بلكه به وسيله سنّت [پيامبر] با ايشان بحث كن.

۱۶۷۵۰.الإمامُ الرِّضا عليه السلام :مَن رَدَّ مُتَشابِهَ القرآنِ إلى مُحكَمِهِ هُدِيَ إلى صِراطٍ مُستَقيمٍ ^۱ .

(انظر) الحديث : باب 741. بحار الأنوار : 92 / 373 باب 127.

3266

إشاراتُ القُرآنِ

۱۶۷۵۱.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنَّ اللّهَ بَعَثَ نَبيَّهُ ب«إيّاكَ أعني و اسمَعي يا جارَة» . ^۲

۱۶۷۵۲.عنه عليه السلام :نَزَلَ القرآنُ ب«إيّاكَ أعني و اسمَعي يا جارَة» . ^۳

۱۶۷۵۳.عنه عليه السلام :ما عاتَبَ اللّهُ نَبيَّهُ فهو يَعني بهِ مَن قد مَضى في القرآنِ مِثلُ قَولِهِ : «و لو لا أنْ ثَبَّتْناكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إلَيهِم شَيئا قَليلاً»^۴ عَنى بذلكَ غَيرَهُ . ^۵

۱۶۷۵۴.الإمامُ الرِّضا عليه السلامـ في قولِهِ تعالى :«عَفا اللّهُ عَنكَ لِمَ أذِنْتَ لَهُم»^۶ـ: هذا مِمّا نَزَلَ ب«إيّاكَ أعني و اسمَعي يا جارَة» ......... و كذلكَ قولُهُ عَزَّ و جلَّ : «لَئنْ أشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكونَنَّ مِنَ الخَاسِرينَ»^۷ و قولُهُ عَزَّ و جلَّ : «و لَو لا أنْ ثَبَّتْناكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إلَيْهِمْ شَيئا قَليلاً» . ^۸

۱۶۷۵۰.امام رضا عليه السلام :هركه متشابه قرآن را به محكمِ آن ارجاع دهد، به راه راست هدايت شده است.

3266

اشارت هاى قرآن

۱۶۷۵۱.امام صادق عليه السلام :خداوند پيامبر خود را بر طبق ضرب المثل «به در مى گويم كه ديوار بشنود»، مبعوث كرده است.

۱۶۷۵۲.امام صادق عليه السلام :قرآن مطابق ضرب المثل «به در مى گويم كه ديوار بشنود»، نازل شده است.

۱۶۷۵۳.امام صادق عليه السلام :هر چه خداوند عزّ و جلّ به پيامبرش عتاب فرموده، مقصود از آن ديگران است، مانند اين سخن خداوند كه: «و اگر نبود كه ما تو را استوار گردانيديم، نزديك بود كه به سوى آنها اندكى متمايل شوى»، مقصود از اين كلام [عتاب ]غير پيامبر است.

۱۶۷۵۴.امام رضا عليه السلامـ درباره آيه «خدا تو را ببخشد چرا به آنها اجازه دادى» ـفرمود : اين از جمله آياتى است كه طبق ضرب المثل «به در مى گويم كه ديوار بشنود»، نازل شده است ......... همچنين آيه «اگر شرك آورى، هر آينه عمل تو بر باد رود و مسلّما از زيانكاران خواهى شد» و نيز آيه «و اگر نبود كه ما تو را استوار گردانيديم، هر آينه نزديك بود كه به سوى آنها اندكى متمايل شوى».