۱۷۱۳۶.عنه عليه السلام :لا وَجَعَ أوجَعُ للقُلوبِ مِن الذُّنوبِ . ^۱

۱۷۱۳۷.عنه عليه السلامـ مِن كتابِهِ للأشتَرِ لمّا وَلاّهُ على مِصرَ ـ: و لا تَقُولَنَّ: إنّي مُؤَمَّرٌ آمُرُ فَاُطاعُ، فإنّ ذلكَ إدغالٌ في القَلبِ ، و مَنهَكةٌ للدِّينِ . ^۲

۱۷۱۳۸.عنه عليه السلام :شَرُّ ما اُلقِيَ في القُلوبِ الغُلولُ . ^۳

۱۷۱۳۹.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :ما مِن شيءٍ أفسَدَ للقَلبِ مِن خَطيئةٍ ، إنَّ القَلبَ لَيُواقِعُ الخَطيئةَ ، فما تَزالُ بهِ حتّى تَغلِبَ علَيهِ فَيَصيرَ أعلاهُ أسفَلَهُ . ^۴

(انظر) القلب: باب 3351. الذَّنب : باب 1382.
الفلاح : باب 3206.

3350

ما يَشفِي القَلبَ

الكتاب :

يا أَيُّها النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفَاءٌ لِما فِي الصُّدُورِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ» . ^۵

۱۷۱۳۶.امام على عليه السلام :هيچ دردى براى دلها، درد آورتر از گناهان نيست.

۱۷۱۳۷.امام على عليه السلامـ در فرمان استاندارى مصر به مالك اشتر ـنوشت: هرگز مگو كه من به فرمانروايى نصب شده ام، پس فرمان مى دهم و بايد فرمانم اطاعت شود؛ زيرا اين روش، سبب فساد دل و ضعف دين مى شود.

۱۷۱۳۸.امام على عليه السلام :بدترين چيزى كه در دلها افكنده شده، خيانت است.

۱۷۱۳۹.امام باقر عليه السلام :براى دل چيزى تباه كننده تر از گناه نيست؛ زيرا دل، مرتكب گناه مى شود و بر اثر مداومت بر آن، گناه بر آن چيره مى گردد و نگونسارش مى كند.

3350

آنچه دل را درمان مى كند

قرآن:

«اى مردم! به يقين، براى شما از جانب پروردگارتان اندرزى و درمانى براى آنچه در سينه هاست و رهنمود و رحمتى براى گروندگان [به خدا]، آمده است».

۱۷۱۳۳.عنه عليه السلام :لو فَكَّرُوا في عَظيمِ القُدرةِ و جَسيمِ النِّعمَةِ لَرَجَعُوا إلَى الطَّريقِ و خافُوا عَذابَ الحَريقِ، و لكنِ القلوبُ عَليلةٌ و البَصائرُ مَدخولَةٌ . ^۱

3349

ما يُمرِضُ القَلبَ

۱۷۱۳۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :تُعرَضُ الفِتَنُ علَى القُلوبِ كالحَصيرِ عُودا عُودا ، فأيُّ قَلبٍ اُشرِبَها نُكِتَت فيهِ نُكتَةٌ سَوداءُ ، و أيُّ قَلبٍ أنكَرَها نُكِتَت فيهِ نُكتَةٌ بَيضاءُ ، حتّى تَصيرَ على قَلبَينِ ، على أبيضَ مثلِ الصَّفا فلا تَضُرُّهُ فِتنَةٌ ما دامَتِ السماواتُ و الأرضُ ، و الآخَرُ أسوَدُ مُربادّا ^۲ كَالكُوزِ مُجَخِّيا ^۳ ، لا يَعرِفُ مَعروفا و لا يُنكِرُ مُنكَرا إلاّ ما اُشرِبَ مِن هَواهُ . ^۴

۱۷۱۳۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إيّاكُم و المِراءَ و الخُصومَةَ؛ فإنّهُما يُمرِضانِ القُلوبَ علَى الإخوانِ و يَنبُتُ علَيهِما النِّفاقُ . ^۵

۱۷۱۳۳.امام على عليه السلام :اگر در قدرت عظيم و نعمت بزرگ [خدا ]بينديشند، بي گمان به راه [راست ]باز آيند و از عذاب سوزان بترسند. اما دلها بيمار است و ديدگان [بصيرت] عيبناك.

3349

آنچه دل را بيمار مى كند

۱۷۱۳۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :فتنه ها (گناهان و عوامل گمراه ساز)، همچون نى هاى حصير، يكى يكى به دلها عرضه مى شوند. هر دلى كه مِهر اين گناهان به آن آميخته شود، نقطه اى سياه در آن پديدار گردد و هر دلى كه با آنها مخالفت كند، نقطه اى سفيد در آن پديد آيد و بدين سان دو دل به وجود مى آيد: دلى سفيد، مانند صفا (تخته سنگ صاف و نرم) كه تا آسمانها و زمين برجاست هيچ فتنه اى به آن گزند نمى رساند و دلى سياه و خاكسترى رنگ، مانند كوزه اى كج شده (وارونه)، ^۶ نه خوب را خوب مى شمارد و نه منكر را زشت مى داند و تنها چيزى كه مى شناسد، همان هوا و هوسهايى است كه با دلش آميخته شده است.

۱۷۱۳۵.امام على عليه السلام :از مجادله و ستيزه كردن بپرهيزيد؛ زيرا اين دو كار، دلها را نسبت به برادرانْ بيمار مى كند و از آنها نفاق مى رويد.