۱۵۷۲۲.عنه عليه السلام :ألا فَالحَذَرَ الحَذَرَ مِن طاعَةِ ساداتِكُم و كُبَرائكُم ......... فإنّهُم قَواعِدُ أساسِ العَصَبيَّةِ ، و دَعائمُ أركانِ الفِتنَةِ . ^۱

3106

أنواعُ الفِتَنِ

الكتاب :

وَ اعْلَمُوا أنَّما أمْوالُكُمْ وَ أوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ أنَّ اللّهَ عِنْدَهُ أجْرٌ عَظِيمٌ» . ^۲

إنَّما أمْوالُكُمْ و أوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ و اللّهُ عِندَهُ أجْرٌ عَظِيمٌ» . ^۳

فأمَّا الإنْسانُ إذا ما ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأكْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أكْرَمَنِ * و أمَّا إذا ما ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أهانَنِ» . ^۴

۱۵۷۲۲.امام على عليه السلام :هلا! زنهار، زنهار از پيروى سران و بزرگانتان ......... زيرا كه آنان ستونهاى بنياد عصبيتند و استوانه هاى اركان فتنه.

3106

انواع فتنه

قرآن :

«بدانيد كه داراييها و فرزندانتان [مايه] آزمايشند و خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است».

«جز اين نيست كه داراييها و فرزندان شما [وسيله ]آزمايشند و خداست كه نزد او مزد و پاداشى بزرگ است».

«اما انسان، هنگامى كه پروردگارش وى را مى آزمايد و عزيزش مى دارد و نعمت فراوان به او مى دهد، مى گويد : پروردگارم مرا گرامى داشته است. و اما چون وى را مى آزمايد و روزيش را بر او تنگ مى گرداند مى گويد : پروردگارم مرا خوار كرده است».

3105

بَدءُ وُقوعِ الفِتَنِ

۱۵۷۲۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنّما بَدءُ وُقوعِ الفِتَنِ مِن أهواءٍ تُتَّبَعُ ، و أحكامٍ تُبتَدَعُ ، يُخالَفُ فيها حُكمُ اللّهِ ، يَتَوَلَّى فيها رِجالٌ رِجالاً ، ألا إنّ الحَقَّ لو خَلَصَ لم يَكُنِ اختِلافٌ ، و لو أنّ الباطِلَ خَلَصَ لم يَخفَ على ذي حِجىً ، لكنَّهُ يُؤخَذُ مِن هذا ضِغثٌ و مِن هذا ضِغثٌ فَيُمزَجانِ فَيُجَلَّلانِ ^۱ معا ، فهُنالكَ يَستَولي الشَّيطانُ على أوليائهِ ، و نَجا الذينَ سَبَقَت لَهُم مِنَ اللّهِ الحُسنى . إنّي سَمِعتُ رسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله يقولُ : كيفَ أنتُم إذا لَبَسَتكُم فِتنَةٌ يَربُو فيها الصغيرُ و يَهرَمُ فيها الكبيرُ ......... ؟ ! ^۲

۱۵۷۲۱.عنه عليه السلام :يَأتي علَى الناسِ زَمانٌ لا يَبقى فيهِم مِن القرآنِ إلاّ رَسمُهُ و مِنَ الإسلامِ إلاّ اسمُهُ ، و مَساجِدُهُم يومَئذٍ عامِرَةٌ مِن البِناءِ ، خَرابٌ مِن الهُدى ، سُكّانُها و عُمّارُها شَرُّ أهلِ الأرضِ ، مِنهُم تَخرُجُ الفِتنَةُ ، و إلَيهِم تَأوِي الخَطيئةُ ، يَرُدُّونَ مَن شَذَّ عنها فيها ، و يَسُوقُونَ مَن تَأخَّرَ عنها إلَيها ، يقولُ اللّهُ سبحانَهُ : فَبِي حَلَفتُ لَأبعَثَنَّ على اُولئكَ فِتنَةً تَترُكُ الحَليمَ فيها حَيرانَ ! ^۳

3105

خاستگاه فتنه ها

۱۵۷۲۰.امام على عليه السلام :جز اين نيست كه خاستگاه فتنه ها پيروى از هواهاى نفس و احكامى است كه بدعت گذاشته مى شوند و با حكم خدا مخالفند و گروهى در اين هوسها و بدعتها از گروهى ديگر پيروى مى كنند. بدانيد كه اگر حق خالص و نا آميخته بود، اختلاف پيش نمى آمد و اگر باطل خالص بود، بر آدم خردمند پوشيده نمى ماند. اما مشتى از آن گرفته مى شود و مشتى از اين و با هم درآميخته مى شوند و اينجاست كه شيطان بر دوستان خويش مسلّط مى گردد و كسانى كه پيشتر لطف حق شامل حالشان گشته است نجات مى يابند. من از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شنيدم كه مى فرمايد : چگونه ايد شما آن گاه كه فتنه اى فرايتان گيرد كه در آن خرد سال بزرگ شود و بزرگسال پير گردد ......... ؟!

۱۵۷۲۱.امام على عليه السلام :روزگارى بر مردم آيد كه در ميان آنان از قرآن جز ظاهرى و از اسلام جز نامى باقى نماند. در آن زمان مسجدها از نظر ساختمان آبادند و از هدايت ويران . ساكنان و آباد كنندگان اين مساجد بدترين افراد روى زمينند. از آنان فتنه زايَد و گناه در وجود آنان مأوى گزيند. هر كس كه از گناه كناره گيرد او را به سوى آن مى كشانند و هر كس كه از آن وا پس ماند، او را به سوى آن مى رانند. خداوند سبحان مى فرمايد : سوگند به ذات خودم كه بر آنان بلايى برانگيزم كه در آن بردبار خردمند را حيران گذارد.