۱۵۷۸۳.وسائل الشيعة عن معاذِ بنِ مسلم النحويّ عن الإمامِ الصّادقِ عليه السلام قالَ :بَلَغَنِي أنّكَ تَقعُدُ في الجامِعِ فَتُفتي الناسَ ؟ قلتُ : نَعَم ، و أرَدتُ أن أسألَكَ عن ذلكَ قَبلَ أن أخرُجَ ، إنّي أقعُدُ في المَسجِدِ فَيَجيءُ الرجُلُ فَيَسألُنِي عنِ الشيءِ ، فإذا عَرَفتُهُ بالخِلافِ لَكُم أخبَرتُهُ بما يَفعلونَ ، و يَجيءُ الرجُلُ أعرِفُهُ بِمَوَدَّتِكُم و حُبِّكُم فَاُخبِرُهُ بما جاءَ عنكُم ، و يَجيءُ الرجُلُ لا أعرِفُهُ و لا أدري مَن هُو فَأقُولُ : جاءَ عن فلانٍ كذا ، و جاءَ عن فلانٍ كذا ، فَاُدخِلُ قَولَكُم فيما بينَ ذلكَ ، فقالَ لي : اِصنَعْ كذا ، فإنّي كذا أصنَعُ . ۱
(انظر) وسائل الشيعة : 18 / 129 باب 13 ، و ص 152 باب 14.
3122
استِفتاءُ النَّفسِ
۱۵۷۸۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :اِستَفتِ نفسَكَ و إن أفتاكَ المُفتونُ . ۲
۱۵۷۸۵.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ لِعُمَرَ بنِ يَزيدَ بعدَ ما تَلا هذهِ الآيَةَ«بَلِ الإنسانُ على نَفسِهِ بَصيرَةٌ * و لو ألقى مَعاذِيرَهُ»۳ـ: يا أبا حفصٍ ، ما يَصنَعُ الإنسانُ أن يَتَقَرَّبَ إلَى اللّهِ عَزَّ و جلَّ بخلافِ ما يَعلَمُ اللّهُ تعالى ......... ؟ ! ۴
۱۵۷۸۳.وسائل الشيعةـ به نقل از معاذ بن مسلم نحوى ـ: امام صادق عليه السلام به من فرمود : شنيده ام كه در مسجد مى نشينى و به مردم فتوا مى دهى؟ عرض كردم : آرى. و اكنون مى خواهم پيش از آن كه بروم در اين باره از شما بپرسم. من در مسجد مى نشينم و كسى مى آيد و مسأله اى از من مى پرسد و من اگر بدانم كه از مخالفان شماست طبق مذهب خودشان به او جواب مى دهم. شخصى ديگر مى آيد كه من از دوستى و محبّت او نسبت به شما آگاهم. در اين جا بر اساس آنچه از شما وارد شده است پاسخش را مى دهم. شخصى هم مى آيد كه او را نمى شناسم و نمى دانم كيست. در اين موقع مى گويم : فلانى چنين گفته و فلانى هم اين طور گفته است و در ميان آنها نظر شما را هم جا مى دهم. حضرت فرمود : همين كار را بكن؛ زيرا من اينچنين عمل مى كنم.
3122
استفتاى از خود
۱۵۷۸۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از [وجدان] خودت فتوا بخواه، اگر چه فتوا دهندگان [برخلاف آن ]فتوايت دهند.
۱۵۷۸۵.امام صادق عليه السلامـ پس از تلاوت آيه «بلكه انسان از وضع خود آگاه است. هر چند براى خويش عذرهايى تراشد» به عمر بن يزيد ـفرمود : انسان را چه سود كه برخلاف آنچه خداوند متعال [از باطن او ]مى داند به خداوند عزّ و جلّ تقرّب جويد ......... ؟
