۱۸۰۷۹.عنه عليه السلام :مِن كمالِ الإنسانِ و وُفورِ فَضلِهِ استِشعارُهُ بنفسِهِ النُّقصانَ . ^۱

۱۸۰۸۰.عنه عليه السلام :الكمالُ في الدُّنيا مَفقودٌ . ^۲

۱۸۰۸۱.عنه عليه السلام :ـ في الشِّعرِ المَنسوبِ إلَيهِ ـ:

أَتَمُّ النّاسِ أَعْلَمُهُم بِنَقصِهْ
و أَقمَعُهُم لِشَهوَتِهِ و حِرْصِهْ
فلا تَستَغْلِ عافِيَةً بشيءٍ
و لا تَستَرخِصَنْ داءً لِرُخْصِهْ^۳

3479

مَن كَمُلَ مِن النِّساءِ

۱۸۰۸۲.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :كَمُلَ مِن الرِّجالِ كثيرٌ ، و لم يَكمُلْ مِن النِّساءِ إلاّ أربَعٌ : آسِيَةُ بِنتُ مُزاحِمٍ امرأةُ فِرعَونَ ، و مَريمُ بِنتُ عِمرانَ ، و خَديجَةُ بِنتُ خُوَيلِدٍ ، و فاطِمَةُ بِنتُ مُحمّدٍ صلى الله عليه و آله . ^۴

۱۸۰۸۳.عنه صلى الله عليه و آله :أفضَلُ نِساءِ أهلِ الجَنّةِ: خَديجَةُ بِنتُ خُوَيلدٍ ، و فاطِمَةُ بِنتُ محمّدٍ صلى الله عليه و آله ، و مَريمُ بِنتُ عِمرانَ ، و آسِيَةُ بِنتُ مُزاحِمٍ امرأةُ فِرعَونَ . ^۵

۱۸۰۷۹.امام على عليه السلام :آگاهى انسان از ناقص بودنش، نشانه كمال و فراوانى فضل اوست.

۱۸۰۸۰.امام على عليه السلام :كمال، در دنيا ناياب است.

۱۸۰۸۱.امام على عليه السلامـ در شعرى منسوب به ايشان ـفرمود :

كاملترين مردم، كسى است كه از نقص خويش آگاهتر است
و شهوت و آزمندى خود را بيشتر سركوب مى كند.
عافيت را، به هيچ بهايى مفروش
و هيچ دردى را، هر چند ناچيز باشد، دست كم مگير

3479

زنان كامل

۱۸۰۸۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از مردها شمار زيادى به كمال رسيده اند، اما از زنان تنها چهار تن به كمال رسيدند: آسيه دختر مزاحم، [همان ]همسر فرعون، مريم دختر عمران، خديجه دختر خويلد و فاطمه دختر محمّد صلى الله عليه و آله .

۱۸۰۸۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :برترين زنان بهشت، خديجه دختر خويلد است و فاطمه دختر محمّد صلى الله عليه و آله و مريم دختر عمران ، آسيه دختر مزاحم و [همان] همسر فرعون.

3477

الكَمالُ

۱۸۰۷۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :العاقِلُ يَطلُبُ الكَمالَ ، الجاهِلُ يطلُبُ المالَ . ^۱

۱۸۰۷۷.عنه عليه السلام :الإنسانُ عَقلٌ و صُورَةٌ ، فَمَن أخطَأهُ العَقلُ و لَزِمَتهُ الصُّورَةُ لم يكنْ كامِلاً و كانَ بمَنزِلَةِ مَن لا رُوحَ فيهِ ، و مَن طَلَبَ العَقلَ المَتَعارَفَ فَلْيَعرِفْ صُورَةَ الاُصولِ و الفُضولِ ، فإنَّ كثيرا مِن النّاسِ يَطلُبونَ الفُضولَ و يَضَعونَ الاُصولَ ، فَمَن أحرَزَ الأصلَ اكتَفى بهِ عنِ الفَضلِ .........
و أصلُ الاُمورِ في الدِّينِ أن يَعتَمِدَ علَى الصَّلواتِ و يَجتَنِبَ الكبائرَ ، و ألزَمْ ذلكَ لُزومَ مالا غِنى عَنهُ طَرفَةَ عَينٍ، و إن حُرِمْتَهُ هُلكٌ ، فإن جاوَزَتهُ إلَى الفِقهِ و العِبادَةِ فهُو الحَظُّ . ^۲

(انظر) الفرائض : باب 3143.

3478

دَورُ العِلمِ بِالنَّقصِ فِي الكَمالِ

۱۸۰۷۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :ما نَقَّصَ نفسَهُ إلاّ كامِلٌ . ^۳

3477

كمال

۱۸۰۷۶.امام على عليه السلام :دانا، طالب كمال است و نادان جوياى مال.

۱۸۰۷۷.امام على عليه السلام :انسان، خردى است و صورتى. پس، هركه خرد از او دور شود و صورت همراهش گردد، كامل نيست و به مانند پيكرى بى جان است و هر كه جوياى خرد متعارف باشد، بايد صورت اصول و زوايد (فروع) را بشناسد؛ زيرا بسيارى از مردم دنبال فروع (زوايد) مى روند و اصول را رها مى كنند. پس، هر كه اصل را به دست آورد، از فرع بى نياز مى شود .........
اصلِ امور در دين، تكيه كردن به نمازها و دورى كردن از گناهان كبيره است، پس پاى بند آن باش، مانند پاى بندى به چيزى كه چشم برهم زدنى از آن بى نيازى نيست و اگر از آن محروم شوى به هلاكت درافتى و اگر آن را توأم با فهم و عبادت انجام دهى، بهره مند شوى.

3478

نقش آگاهى از نقص، در رسيدن به كمال

۱۸۰۷۸.امام على عليه السلام :خود را ناقص نشمرد، مگر شخص كامل.