3471

ما يُفَضَّلُ مِنَ السُّكوتِ عَلَى الكَلامِ

۱۸۰۳۵.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :السُّكوتُ خَيرٌ مِن إملاءِ الشَّرِّ ، و إملاءُ الخَيرِ خَيرٌ مِن السُّكوتِ . ^۱

۱۸۰۳۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :صَمتٌ يُكسِبُكَ الوَقارَ خَيرٌ مِن كلامٍ يَكسُوكَ العارَ . ^۲

۱۸۰۳۷.عنه عليه السلام :صَمتٌ يُعقِبُكَ السَّلامَةَ خَيرٌ مِن نُطقٍ يُعقِبُكَ المَلامَةَ . ^۳

۱۸۰۳۸.عنه عليه السلام :صَمتٌ يَكسُوكَ الكرامَةَ خَيرٌ مِن قَولٍ يُكسِبُكَ النَّدامَةَ . ^۴

۱۸۰۳۹.عنه عليه السلام :الخَرَسُ خَيرٌ مِن الكَذِبِ . ^۵

۱۸۰۴۰.عنه عليه السلام :الحَصَرُ خَيرٌ مِن الهَذَرِ . ^۶

3472

سُكوتُ أولِياءِ اللّهِ

۱۸۰۴۱.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إنَّ أولياءَ اللّهِ سَكَتوا فكانَ سُكوتُهُم ذِكرا ، و نَظَرُوا فكانَ نَظَرُهُم عِبرَةً ، و نَطَقُوا فكانَ نُطقُهُم حِكمَةً . ^۷

۱۸۰۴۲.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنّ للّهِِ عِبادا كَسَرَت قُلوبَهُم خَشيَتُهُ فَأسكَتَتهُم عنِ المَنطِقِ ، و إنّهُم لَفُصَحاءُ عُقَلاءُ ، يَستَبِقُونَ إلَى اللّهِ بالأعمالِ الزَّكيَّةِ، لا يَستَكثِرُونَ لَهُ الكثيرَ ، و لا يَرضَونَ لَهُم مِن أنفُسِهم بالقَليلِ . ^۸

3471

خاموشى اى كه بر سخن برترى دارد

۱۸۰۳۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خاموشى، بهتر از املا كردن بدى [بر فرشتگان كاتب اعمال ]است و املا كردن خوبى، بهتر از خاموشى است.

۱۸۰۳۶.امام على عليه السلام :خاموشى اى كه تو را وقار بخشد، بهتر از سخن گفتنى است كه جامه عار بر تو پوشد.

۱۸۰۳۷.امام على عليه السلام :خاموشى اى كه براى تو سلامت در پى آورد، بهتر از گفتارى است كه برايت ملامت به بار نشاند.

۱۸۰۳۸.امام على عليه السلام :خاموشى اى كه جامه كرامت بر تو پوشاند، بهتر از سخنى است كه برايت ندامت آورد.

۱۸۰۳۹.امام على عليه السلام :گنگ و لال بودن، بهتر از دروغ گفتن است.

۱۸۰۴۰.امام على عليه السلام :ناتوانى در سخن گفتن، بهتر از ياوه گويى است.

3472

خاموشى اولياى خدا

۱۸۰۴۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :همانا اولياى خدا، خاموش مى شوند و خاموشى شان، ياد [خداست] و مى نگرند و نگاهشان، عبرت [گرفتن] است و سخن مى گويند و سخنشان، حكمت است.

۱۸۰۴۲.امام على عليه السلام :خدا را بندگانى است كه ترس و خشيتِ از او دلهايشان را شكسته و زبانشان را از گفتار فرو بسته است، در حالى كه مردمانى سخنور و خردمندند. با كارهاى پاك به سوى خداوند پيشى مى گيرند، عملِ بسيار را در پيشگاه خدا، زياد نمى شمارند و به عملِ اندكِ خود، رضايت نمى دهند.

3470

السُّكوتُ المَمدوحُ

۱۸۰۲۹.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :الصَّمتُ عِبادَةٌ لِمَن ذَكَرَ اللّهَ . ^۱

۱۸۰۳۰.عنه صلى الله عليه و آله :لا يَنبَغي للعالِمِ أن يَسكُتَ على عِلمِهِ ، و لا يَنبَغي للجاهِلِ أن يَسكُتَ على جَهلِهِ ، قالَ اللّهُ تعالى : «فَاسْألُوا أهْلَ الذِّكْرِ إن كُنتُم لا تَعلَمُونَ»^۲ . ^۳

۱۸۰۳۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا خَيرَ في الصَّمتِ عنِ الحُكمِ ، كما أنّهُ لا خَيرَ في القَولِ بالجَهلِ . ^۴

۱۸۰۳۲.عنه عليه السلام :كُلُّ سُكوتٍ ليسَ فيهِ فِكرٌ فهُو غَفلَةٌ . ^۵

۱۸۰۳۳.عنه عليه السلام :الصَّمْتُ بغَيرِ تَفكُّرٍ خَرَسٌ . ^۶

۱۸۰۳۴.عنه عليه السلام :لِكُلِّ قادِمٍ حَيرَةٌ ، فَابسُطُوهُ بالكلامِ . ^۷

(انظر) البِدعة : باب 338.
عنوان 349 «الأمر بالمعروف و النهي عن المنكر».

3470

خاموشى ممدوح

۱۸۰۲۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خاموشى براى كسى كه به ياد خدا باشد، عبادت است.

۱۸۰۳۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سزاوار نيست شخص دانشمند از بيان دانش خود دم فرو بندد و سزاوار نيست نادان بر نادانى خود، سكوت كند. خداوند متعال فرموده است: «پس اگر نمى دانيد، از كسانى كه مى دانند بپرسيد».

۱۸۰۳۱.امام على عليه السلام :در نگفتن حكمت، خيرى نيست، چنان كه در سخن گفتن از روى نادانى نيز خيرى نيست.

۱۸۰۳۲.امام على عليه السلام :هر سكوتى كه در آن انديشيدنى نباشد، آن غفلت است.

۱۸۰۳۳.امام على عليه السلام :خاموشىِ بدون تفكّر، گنگى است.

۱۸۰۳۴.امام على عليه السلام :هر تازه واردى دچار نوعى سرگشتگى است. پس با سخن گفتن به او انبساط خاطر دهيد.