۱۸۷۲۸.عنه عليه السلام :أتى يَهوديٌّ النَّبِيَّ صلى الله عليه و آله، فقامَ بَينَ يَدَيهِ و هُو يُحِدُّ النّظَرَ إلَيهِ فقال : يا يَهوديُّ، ما حاجَتُكَ ؟ قالَ: أنتَ أفضَلُ أم موسَى بنُ عِمرانَ النَّبِيُّ الّذي كَلّمَهُ اللّهُ ، و أنزَلَ علَيهِ التَّوراةَ و العَصا ، و فَلَقَ لَهُ البَحرَ ، و أظَلَّهُ بالغَمامِ؟ فقالَ لَهُ النّبيُّ صلى الله عليه و آله : إنّهُ يُكرَهُ للعَبدِ أن يُزَكّي نَفسَهُ ، و لكنّي أقولُ : إنّ آدَمَ عليه السلام لَمّا أصابَ الخَطيئةَ كانت تَوبَتُهُ أن قالَ : اللّهُمّ إنّي أسألُكَ بحَقِّ محمّدٍ و آلِ محمّدٍ لَما غَفَرتَ لي ، فغَفَرَها اللّهُ لَهُ . ^۱

۱۸۷۲۸.امام صادق عليه السلام :مردى يهودى نزد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آمد و در برابر ايشان ايستاد و به آن حضرت خيره شد. پيامبر فرمود : اى يهودى! چه مى خواهى؟ عرض كرد: تو برترى يا موسى بن عمرانِ پيغمبر كه خدا با او سخن گفت و تورات و عصا به او داد و دريا را برايش شكافت و با ابر بر سرش سايه انداخت؟ پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: براى بنده، خوب نيست كه خود را بستايد. اما [همين قدر ]مى گويم: وقتى آدم عليه السلام گناه كرد توبه اش اين بود كه گفت: خدايا! به حق محمّد و آل محمّد از تو مى خواهم كه مرا بيامرزى؛ و خداوند او را آمرزيد.

۱۸۷۲۵.عنه عليه السلامـ مِن كِتابٍ لَهُ إلى مُعاويَةَ ـ: و لَو لا ما نَهى اللّهُ عَنهُ مِن تَزكِيَةِ المَرءِ نَفسَهُ ، لَذَكَرَ ذاكِرٌ فَضائلَ جَمّةً تَعرِفُها قُلوبُ المؤمنينَ ، و لا تَمُجُّها آذانُ السّامِعينَ. ^۱

۱۸۷۲۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عن قولِ اللّهِ عَزَّ و جلَّ :«فلا تُزَكُّوا ......... »ـ: قولُ الإنسانِ : صَلّيتُ البارِحَةَ و صُمتُ أمسِ و نَحو هذا . إنّ قَوما كانوا يُصبِحونَ فيَقولونَ : صَلَّينا البارِحَةَ و صُمنا أمسِ ، فقالَ عليٌّ عليه السلام : لكنّي أنامُ اللّيلَ و النّهارَ ، و لَو أجِدُ بَينَهُما شَيئا لَنُمتُهُ ! ^۲

3597

مَوارِدُ جَوازِ تَزكِيَةِ النَّفسِ

۱۸۷۲۷.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ و قَد سألَهُ سُفيانُ عن جَوازِ تَزكِيَةِ الرّجُلِ نَفسَهُ ـ: نَعَم، إذا اضطُرَّ إلَيهِ ، أ مَا سَمِعتَ قَولَ يُوسُفَ : «اِجْعَلْني على خَزائِنِ الأرضِ إنّي حَفيظٌ عَليمٌ»^۳ و قَولَ العَبدِ الصّالحِ : «أنا لَكُم ناصِحٌ أمينٌ»^۴ ؟! ^۵

۱۸۷۲۵.امام على عليه السلامـ در يكى از نامه هاى خود به معاويه ـنوشت : اگر نبود كه خداوند انسان را از خود ستايى نهى فرموده، هر آينه اين گوينده ، فضايل و بزرگوارى هاى بى شمارى را بر مى شمرد كه دل هاى مؤمنان با آنها آشناست و بر گوش هاى شنوندگان گران نمى آيند.

۱۸۷۲۶.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از آيه «پس خود را پاك مشماريد ......... » ـفرمود : مانند اين كه انسان بگويد: ديشب نماز خواندم، ديروز روزه گرفتم و امثال اين سخنان. عده اى بودند كه چون صبح مى شد، مى گفتند: ما ديشب نماز خوانديم و ديروز روزه گرفتيم. پس، على عليه السلام فرمود: اما من شب و روز مى خوابم و اگر بين شب و روز نيز فرصتى بيابم در آن هم مى خوابم.

3597

جاهايى كه خود ستايى رواست

۱۸۷۲۷.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به سفيان كه پرسيد: آيا رواست كسى خود را بستايد؟ ـفرمود : اگر ناچار شود آرى. آيا نشنيده اى اين سخن يوسف را: «مرا بر خزاين زمين بگمار كه من نگه دار و دانايم» و اين سخن بنده صالح را: «من خيرخواه و امين شما هستم»؟