۱۹۱۶۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلامـ مِن وَصاياهُ لابنِهِ الحسنِ عليه السلام ـ: اعلَمْ يا بُنَيَّ أنَّكَ إنّما خُلِقتَ للآخِرَةِ لا للدُّنيا ، و للفَناءِ لا للبَقاءِ ، و للمَوتِ لا للحَياةِ ، و أنَّكَ في قُلعَةٍ و دارِ بُلغَةٍ و طَريقٍ إلَى الآخِرَةِ ، و أنّكَ طَريدُ المَوتِ الّذي لا يَنجو مِنهُ هارِبُهُ ، و لا يَفوتُهُ طالِبُهُ ، و لا بُدَّ أنّهُ مُدرِكُهُ ، فكُن مِنهُ على حَذَرٍ أن يُدرِكَكَ و أنتَ على حالٍ سَيِّئةٍ ، قد كنتَ تُحَدِّثُ نفسَكَ مِنها بالتَّوبَةِ فيَحولُ بينَكَ و بينَ ذلكَ، فإذا أنتَ قد أهلَكتَ نفسَكَ . ^۱

۱۹۱۷۰.عنه عليه السلام :لو أنّ أحَدا يَجِدُ إلَى البَقاءِ سُلَّما أو لِدَفعِ المَوتِ سَبيلاً لَكانَ ذلكَ سُلَيمانَ بنَ داودَ عليه السلام ، الّذي سُخِّرَ لَهُ مُلكُ الجِنِّ و الإنسِ ، مَع النُّبُوَّةِ و عَظيمِ الزُّلفَةِ ، فلَمّا استَوفى طُعمَتَهُ و استَكمَلَ مُدَّتَهُ رَمَتهُ قِسِيُّ الفَناءِ بنِبالِ المَوتِ ، و أصبَحَتِ الدِّيارُ مِنهُ خالِيَةً ، و المَساكِنُ مُعَطَّلَةً ، و وَرِثَها قَومٌ آخَرونَ . ^۲

۱۹۱۶۹.امام على عليه السلامـ در سفارش هاى خود به فرزند بزرگوارش حضرت حسن عليه السلام ـنوشت : بدان اى فرزندم! كه تو در حقيقت، براى آخرت آفريده شده اى نه براى دنيا، براى رفتن نه براى ماندن، براى مردن نه براى زيستن. تو در منزلگاهى كوچ كردنى و در سرايى ناپايدار و عاريتى و در راه آخرت هستى. تو فرارى و تعقيب شده مرگ هستى؛ مرگى كه نه گريزنده اش را از چنگ آن رهايى است و نه جوينده اش از دست او به در رود ، بلكه ناگزير به او مى رسد. پس، بترس از اينكه مرگ ، تو را به هنگامى در رسد كه در حال گناهى باشى كه خودت را به توبه از آن وعده مى دادى و او نگذارد توبه كنى و آن گاه است كه خود را به هلاكت در افكنده اى.

۱۹۱۷۰.امام على عليه السلام :اگر بنا بود كسى براى ماندن [در اين دنيا ]نردبانى بيابد، يا براى دور كردن مرگ [از خود ]راهى پيدا كند، آن كس بى گمان سليمان بن داوود عليه السلام بود كه بر جنّ و انس پادشاهى مى كرد و از مقام نبوّت و منزلت والايى برخوردار بود. امّا چون روزىِ خويش را به كمال و تمام دريافت كرد و مدّت عمرش به سر آمد، كمان هاى نيستى تيرهاى مرگ را به سوى او نشانه رفتند و خانه ها از او خالى شد و مسكن ها بى صاحب ماند و مردمانى ديگر وارث آنها شدند.

3662

في كُلِّ وَقتٍ مَوتٌ

۱۹۱۶۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :في كُلِّ نَفَسٍ مَوتٌ . ^۱

۱۹۱۶۵.عنه عليه السلام :في كُلِّ وَقتٍ فَوتٌ . ^۲

۱۹۱۶۶.عنه عليه السلام :في كُلّ لَحظَةٍ أجَلٌ . ^۳

۱۹۱۶۷.عنه عليه السلام :نَفَسُ المَرءِ خُطاهُ إلى أجَلِهِ . ^۴

(انظر) العُمر : باب 2878 .

3663

الإنسانُ طَريدُ المَوتِ

الكتاب :

كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَ مَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلاَّ مَتَاعُ الْغُرُورِ» . ^۵

الحديث :

۱۹۱۶۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَثَلُ الّذي يَفِرُّ من المَوتِ كالثَّعلَبِ تَطلُبُهُ الأرضُ بدَينٍ، فجَعَلَ يَسعى حتّى إذا أعيا و انبَهَرَ دَخَلَ جُحرَهُ ، فقالَت لَهُ الأرضُ عندَ سَبَلَتِهِ : دَيني دَيني يا ثَعلبُ ! فخَرَجَ لَهُ حُصاصُ ، فلَم يَزَلْ كذلكَ حتّى انقَطعَت عُنُقُهُ فماتَ . ^۶

3662

در هر دمى، مردنى است

۱۹۱۶۴.امام على عليه السلام :در هر نَفَسى، مرگى است.

۱۹۱۶۵.امام على عليه السلام :در هر زمانى، فوتى است.

۱۹۱۶۶.امام على عليه السلام :در هر لحظه اى، اجلى است.

۱۹۱۶۷.امام على عليه السلام :نَفَس انسان، گام برداشتن او به سوى اجلش است.

3663

مرگ در تعقيب انسان است

قرآن :

«هر جاندارى، چشنده [طعم] مرگ است. و همانا روز رستاخيز پاداش هايتان به طور كامل به شما داده مى شود. پس هر كه را از آتش به دور دارند و در بهشت در آورند، قطعاً كامياب شده است و زندگى دنيا جز مايه فريب نيست».

حديث :

۱۹۱۶۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :حكايت كسى كه از مرگ مى گريزد، حكايت روباهى است كه زمين از او طلبكار است و آن روباه از او مى گريزد چندان كه خسته مى شود و از نفس مى افتد و به لانه خود مى رود و زمين در بيخ سبيل [گوش ]او مرتب مى گويد : اى روباه! طلبم را بده، طلبم را بده! و در اين هنگام با عجله از لانه خود خارج مى شود و شروع به دويدن مى كند تا آنكه گردنش قطع مى شود و مى ميرد.