201
ميزان الحكمه ج 11

(انظر) القلب : باب 3340 ـ 3351 .

3713

فَلسَفَةُ النُّبُوَّةِ

1 ـ التّكاملُ

الكتاب :

«وَ مَا قَدَرُوا اللّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قَالُوا مَا أَنْزَلَ اللّهُ عَلَى بَشَرٍ مِنْ شَيْءٍ قُلْ مَنْ أَنْزَلَ الْكِتَابَ الَّذِي جَاءَ بِهِ مُوسَى نُورا وَ هُدىً لِلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَ تُخْفُونَ كَثِيرا وَ عُلِّمْتُمْ مَا لَمْ تَعْلَمُوا أَنْتُمْ وَ لاَ آبَاؤُكُمْ قُلِ اللّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ» . ۱

الحديث :

۱۹۵۳۵.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ للزِّنديقِ الّذي سألَهُ: مِن أينَ أثبَتَّ الأنبياءَ ؟ ـ: إنّا لَمّا أثبَتنا أنّ لَنا خالِقا صانِعا مُتَعالِيا عنّا و عن جَميعِ ما خَلَقَ ، و كانَ ذلكَ الصّانِعُ حَكيما مُتَعالِيا لَم يَجُزْ أن يُشاهِدَهُ خَلقُهُ ، و لا يُلامِسوهُ ، فيُباشِرَهُم و يُباشِروهُ ، و يُحاجَّهُم و يُحاجُّوهُ ، ثَبَتَ أنَّ لَهُ سُفَراءَ في خَلقِهِ يُعَبِّرونَ عَنهُ إلى خَلقِهِ و عِبادِهِ ، و يَدُلُّونَهُم على مصالِحِهِم و مَنافِعِهِم ، و ما بهِ بَقاؤهُم و في تَركِهِ فَناؤهُم .
فثَبَتَ الآمِرونَ و النّاهونَ عن الحَكيمِ العَليمِ في خَلقِهِ و المُعَبِّرونَ عَنهُ جَلَّ و عَزَّ ، و هُمُ الأنبياءُ عليهم السلام و صَفوَتُهُ مِن خَلقِهِ ؛ حُكَماءُ مُؤدَّبينَ بالحِكمَةِ ، مَبعوثينَ بها ، غيرَ مُشارِكينَ للنّاسِ ـ على مُشاركَتِهِم لَهُم في الخَلقِ و التَّركيبِ ـ في شيءٍ مِن أحوالِهِم ، مُؤيَّدينَ مِن عندِ الحَكيمِ العَليمِ بالحِكمَةِ . ۲

3713

فلسفه نبوّت

1 ـ تكامل

قرآن :

«و آن گاه كه [يهود] گفتند : خدا بر هيچ بشرى چيزى نازل نكرده است، بزرگى خدا را چنان كه بايد نشناختند. بگو : چه كسى آن كتابى را كه موسى آورده است، نازل كرده؟ [همان كتابى كه ]براى مردم روشنايى و رهنمود است [و شما] آن را به صورت طومارهايى در مى آوريد كه آن را [آنچه مى خواهيد ]آشكار مى كنيد و بسيارى را پنهان مى داريد. در صورتى كه چيزى كه نه شما مى دانستيد و نه پدرانتان [به وسيله آن] به شما آموخته شد. بگو : خدا [همه را فرستاده]؛ آن گاه بگذار تا در ژرفاى [باطل] خود به بازى [سرگرم] شوند».

حديث :

۱۹۵۳۵.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به زنديقى كه پرسيد : پيامبران را از چه راهى ثابت مى كنى؟ ـفرمود : چون ثابت كرديم كه ما را آفريدگار و سازنده اى است برتر از ما و از همه آنچه آفريده، و آن سازنده حكيم و متعال است به طورى كه ممكن نيست آفريدگانش او را ببينند يا لمسش كنند و در نتيجه، بتوانند با يكديگر ارتباط مستقيم و بى واسطه برقرار سازند و با هم بحث و محاجّه كنند، ثابت شد كه در ميان خلق خود سفيران و فرستادگانى دارد كه سخنان او را براى آفريدگان و بندگانش بيان مى كنند و آنان را به مصالح و منافعشان و عوامل ماندگارى و نابوديشان رهنمون مى شوند. بنا بر اين، ثابت مى شود كه در ميان آفريدگان كسانى هستند كه از جانب خداى حكيم دانا امر و نهى مى كنند و سخنگوى او، عزّ و جلّ، مى باشند. و اينان همان پيامبران عليهم السلام و برگزيده هاى از ميان خلق او هستند؛ حكيمانى كه به حكمت تربيت شده و به حكمت مبعوث گشته اند و با آنكه در خلقت و ساختمان بدنى مانند ديگر مردمند، احوالشان به كلّى با آنان متفاوت است و از جانب خداى حكيم دانا با حكمت تأييد شده اند.

1.. الأنعام : ۹۱ .

2.الكافي : ۱/۱۶۸/۱ .


ميزان الحكمه ج 11
200

۱۹۵۳۳.عنه عليه السلام :اعلَموا أنَّكُم إنِ اتَّبَعتُمُ الدّاعيَ لَكُم ، سَلَكَ بِكُم مِنهاجَ الرّسولِ ، و كُفِيتُم مَؤونَةَ الاعتِسافِ ، و نَبَذتُمُ الثِّقلَ الفادِحَ عَنِ الأعناقِ . ۱

(انظر) الأمثال : باب 3543 ، 3544 .

3712

إنَّما يَستَجيبُ الَّذين يَسمَعونَ

الكتاب :

«إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَ الْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ» . ۲

«فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهْوَاءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ» . ۳

«فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا أُنْزِلَ بِعِلْمِ اللّهِ وَ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ» . ۴

«وَ مَنْ لاَ يُجِبْ دَاعِيَ اللّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَ لَيْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءُ أُولئِكَ فِي ضَلاَلٍ مُبِينٍ» . ۵

الحديث :

۱۹۵۳۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :سبحانَكَ خالِقا و مَعبودا ! بِحُسنِ بَلائكَ عِندَ خَلقِكَ خَلَقتَ دارا ، و جَعَلتَ فيها مأدُبَةً : مَشرَبا و مَطعَما و أزواجا و خَدَما و قُصورا و أنهارا و زُروعا و ثِمارا . ثُمّ أرسَلتَ داعِيا يَدعو إلَيها ، فلا الدّاعِيَ أجابُوا ، و لا فيما رَغَّبتَ رَغِبوا ، و لا إلى ما شَوَّقتَ إلَيهِ اشتاقُوا ! أقبَلوا على جِيفَةٍ قدِ افتَضَحوا بأكلِها ، و اصطَلَحوا على حُبِّها . ۶

۱۹۵۳۳.امام على عليه السلام :بدانيد كه اگر از دعوتگر خود پيروى مى كرديد، شما را به راه روشن پيامبر مى برد و از زحمت كجروى آسوده مى شديد و بار سنگين را از گردن ها[يتان] فرو مى انداختيد.

3712

در حقيقت، كسانى پاسخ مى دهند كه مى شنوند

قرآن :

«تنها كسانى [دعوت تو را] اجابت مى كنند كه گوش شنوا دارند و [اما] مردگان را خداوند [در قيامت ]برخواهد انگيخت. سپس به سوى او باز گردانيده مى شوند».

«پس اگر تو را اجابت نكردند، بدان كه فقط هوس هاى خود را پيروى مى كنند و كيست گمراهتر از آنكه بى راهنمايى خدا از هوسش پيروى كند؟ همانا خداوند مردم ستمگر را هدايت نمى كند».

«پس، اگر شما را اجابت نكردند، بدانيد كه آنچه نازل شده به علم خداست و اينكه معبودى جز او نيست. پس آيا شما گردن مى نهيد؟»

«و كسى كه دعوت كننده خدا را اجابت نكند، در زمين درمانده كننده [خدا] نيست و او را جز خدا هيچ ياورى نيست. آنان در گمراهى آشكارى هستند».

حديث :

۱۹۵۳۴.امام على عليه السلام :منزّهى تو، اى كه آفريدگار و معبودى! تو براى آنكه آفريدگانت از آزمايش تو سربلند به درآيند، سرايى [به نام آخرت ]آفريدى و در آن خوان گسترده اى از آشاميدنى و خوردنى و همسران و خدمتكاران و كاخ ها و نهرها و كشتزارها و ميوه ها قرار دادى، آن گاه دعوت كننده اى فرستادى كه به سوى اين سراى فرا خواند. اما مردم نه دعوت كننده را اجابت كردند و نه به آنچه آنان را ترغيب كردى رغبت ورزيدند و نه به آنچه تشويقشان كردى، اشتياق نشان دادند! بلكه به لاشه اى روى آوردند كه با خوردن آن رسوا گشتند و در دوست داشتن آن همداستان شدند.

1.نهج البلاغة : الخطبة ۱۶۶ .

2.. الأنعام : ۳۶ .

3.القصص : ۵۰ .

4.. هود : ۱۴ .

5.الأحقاف : ۳۲ .

6.نهج البلاغة : الخطبة ۱۰۹ .

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 11
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    هفتم
تعداد بازدید : 142191
صفحه از 572
پرینت  ارسال به