۲۰۱۶۸.عنه صلى الله عليه و آله :ما مِن أحَدٍ يَموتُ إلاّ نَدِمَ ، إن كانَ مُحسِنا نَدِمَ أن لا يكونَ ازدادَ ، و إن كانَ مُسيئا نَدِمَ أن لا يكونَ نَزَعَ . ^۱

۲۰۱۶۹.عنه صلى الله عليه و آله :شَرُّ النَّدامَةِ نَدامَةُ يَومِ القِيامَةِ . ^۲

۲۰۱۷۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :عِندَ مُعايَنَةِ أهوالِ القِيامَةِ تَكثُرُ مِن المُفَرِّطينَ النَّدامَةُ . ^۳

۲۰۱۶۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هيچ كس نيست كه بميرد مگر اين كه گرفتار پشيمانى مى شود. اگر نيكوكار باشد از اينكه بيشتر كار نيك انجام نداده است پشيمان مى شود و اگر بدكار باشد از اينكه دست از بدكارى بر نداشته است پشيمان مى گردد.

۲۰۱۶۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بدترين پشيمانى، پشيمانى روز رستاخيز است.

۲۰۱۷۰.امام على عليه السلام :با مشاهده هول و هراس هاى قيامت، پشيمانى كوتاهى كنندگان [در عمل ]زياد مى شود.

۲۰۱۶۴.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :مَن لَم يَرغَبْ في المَعروفِ ابتُلِيَ بالنَّدامَةِ . ^۱

۲۰۱۶۵.عنه عليه السلام :ثَلاثَةٌ تُعقِبُ النَّدامَةَ : المُباهاةُ ، و المُفاخَرَةُ ، و المُعازَّةُ . ^۲

۲۰۱۶۶.الإمامُ العسكريُّ عليه السلام :مَن يَزرَعْ خَيرا يَحصِدْ غِبطَةً ، و مَن يَزرَعْ شَرّا يَحصِدْ نَدامَةً . ^۳

(انظر) الغضب : باب 3027.

3806

نَدامَةُ القِيامَةِ

الكتاب :

وَ لَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِي الْأَرْضِ لاَفْتَدَتْ بِهِ وَ أَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لاَ يُظْلَمُونَ» . ^۴

(انظر) سبأ : 33.

الحديث :

۲۰۱۶۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :يا بنَ مَسعودٍ ، أكثِرْ مِن الصّالِحاتِ و البِرِّ ؛ فإنَّ المُحسِنَ و المُسِيءَ يَندَمانِ ، يَقولُ المُحسِنُ : يا لَيتَني ازدَدتُ مِن الحَسَناتِ ! و يَقولُ المُسيءُ : قَصَّرتُ ، و تَصديقُ ذلكَ قولُهُ تعالى : «وَ لا أُقْسِمُ بالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ»^۵ . ^۶

۲۰۱۶۴.امام صادق عليه السلام :كسى كه به نيكى راغب نباشد به پشيمانى گرفتار آيد.

۲۰۱۶۵.امام صادق عليه السلام :سه چيز پشيمانى در پى دارد : به خود باليدن، فخر فروشى، و چيره جويى بر ديگران.

۲۰۱۶۶.امام عسكرى عليه السلام :هركه خوبى بكارد شادمانى بدرود و هركه تخم بدى بيفشاند، پشيمانى درو كند.

3806

پشيمانى قيامت

قرآن:

«و اگر براى هر كسى كه ستم كرده است، آنچه در زمين است مى بود قطعاً آن را براى (خلاصى) باز خريد خود مى داد. و چون عذاب را ببينند پشيمانى خود را پنهان دارند و ميان ايشان به عدالت داورى شود و بر ايشان ستم نرود».

حديث:

۲۰۱۶۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى پسر مسعود! كارهاى شايسته و اعمال خير، بسيار به جاى آر؛ زيرا نيكوكار و بدكار هر دو پشيمان مى شوند. نيكوكار مى گويد : اى كاش نيكى هاى بيشترى انجام مى دادم! و بدكار مى گويد : كوتاهى كردم. شاهد صدق اين مطلب سخن خداى متعال است كه مى فرمايد : «سوگند مى خورم به نفس ملامتگر».