«وَ لَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَى بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ * فَقَرَأَهُ عَلَيْهِمْ ما كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ». ^۱

ها أَنْتُمْ هؤُلاَءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ وَ مَنْ يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَ اللّهُ الْغَنِيُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْما غَيْرَكُمْ ثُمَّ لاَ يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ» . ^۲

الحديث :

۲۰۹۲۴.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :مَن وُلِدَ في الإسلامِ فهُو عَرَبيٌّ ، و مَن دَخَلَ فيهِ طَوعا أفضَلُ مِمَّن دَخَلَ فيهِ كَرها ، و المَولى هُو الّذي يُؤخَذُ أسِيرا مِن أرضِهِ و يُسلِمُ ، فذلكَ المَولى . ^۳

۲۰۹۲۵.الكافي عن هشام عن حمزةِ بنِ الطّيار :قالَ لي أبو عبدِ اللّهِ عليه السلام : النّاسُ على سِتَّةِ أصنافٍ ، قالَ : قُلتُ : أ تَأذَنُ لِي أن أكتُبَها ؟ قالَ : نَعَم ، قلتُ : ما أكتُبُ ؟ قالَ : اكتُبْ : أهلُ الوَعيدِ مِن أهلِ الجَنَّةِ و أهلِ النّارِ ^۴ و اكتُبْ : «و آخَرُونَ اعْتَرَفوا بِذُنوبِهِمْ خَلَطوا عَمَلاً صالِحا و آخَرَ سَيِّئا» . ^۵
قالَ : قلتُ : مَن هؤلاءِ ؟ قالَ : وَحشِيٌّ مِنهُم ^۶ ، قالَ : و اكتُبْ : «و آخَرُونَ مُرجَوْنَ لأمْرِ اللّهِ إمّا يُعَذِّبُهُمْ و إمّا يَتُوبُ عَلَيهِم» . ^۷ قالَ : و اكتُبْ : «إلاّ المُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ و النِّساءِ و الوِلْدانِ لا يَسْتَطيعونَ حِيلَةً و لا يَهْتَدُون سَبيلاً»^۸ لا يَستَطيعونَ حِيلَةً إلَى الكُفرِ ، و لا يَهتَدون سَبيلاً إلَى الإيمانِ ، «فاُولئكَ عَسَى اللّهُ أنْ يَعْفُوَ عَنْهُم» . ^۹ قالَ : و اكتُبْ : أصحابُ الأعرافِ . قالَ : قلتُ : و ما أصحابُ الأعرافِ ؟ قالَ : قَومٌ استَوَت حَسَناتُهُم و سَيِّئاتُهُم ، فإن أدخَلَهُمُ النّارَ فبِذُنوبِهِم ، و إن أدخَلَهُمُ الجَنَّةَ فبِرَحمَتِهِ . ^۱۰
و أيضا في خبرٍ آخَرَ : النّاسُ على سِتِّ فِرَقٍ ، يَؤولُونَ ^۱۱ كُلُّهُم إلى ثَلاثِ فِرَقٍ : الإيمانُ و الكُفرُ و الضَّلالُ ؛ و هُم أهلُ الوَعدَينِ ^۱۲ الّذينَ وَعَدَهُمُ اللّهُ الجَنَّةَ و النّارَ: المُؤمنونَ، و الكافِرونَ، و المُستَضعَفونَ، و المُرجَونَ لأمرِ اللّهِ إمّا يُعَذِّبُهُم و إمّا يَتوبُ علَيهِم ، و المُعتَرِفونَ بذُنوبِهِم خَلَطوا عَملاً صالِحا و آخَرَ سَيّئا ، و أهلُ الأعرافِ . ^۱۳

«و اگر آن را بر يكى از غير عرب زبانان نازل مى كرديم و پيامبر آن را برايشان مى خواند، به آن ايمان نمى آوردند».

«شما همان مردمى هستيد كه براى انفاق در راه خدا فرا خوانده شده ايد. پس برخى از شما بخل مى ورزند و هر كس بخل ورزد تنها به زيان خود بخل ورزيده و [گرنه ]خدا بى نياز است و شما نيازمنديد. و اگر روى برتابيد [خدا ]جاى شما را به مردمى غير از شما خواهد داد كه مانند شما نخواهند بود».

حديث :

۲۰۹۲۴.امام باقر عليه السلام :هر كه مسلمان متولّد شود او عرب است و هركه داوطلبانه به اسلام در آيد بهتر از كسى است كه به ناچار مسلمان شود و مولى كسى است كه از خاك خود به اسيرى گرفته شود و مسلمان گردد. و چنين شخصى مولى است.

۲۰۹۲۵.الكافىـ به نقل از هشام از حمزة بن طيّار ـ: امام صادق عليه السلام به من فرمود : مردم شش دسته اند. عرض كردم : اجازه مى دهيد آن را بنويسم؟ فرمود : آرى. عرض كردم : چه بنويسم؟ فرمود : بنويس : [يكى] اهل وعيد از بهشتيان و دوزخيان ^۱۴ و بنويس : «و ديگرانى كه به گناهان خويش اعتراف كردند و كردار خوب را با كردار بد بياميختند». حمزه گويد : عرض كردم : اينها چه كسانى هستند؟ فرمود : وحشى ^۱۵ يكى از اينهاست. فرمود : و بنويس : «و ديگرانى كه [كارشان ]موقوف به امر خداست : يا آنان را عذاب مى كند و يا توبه ايشان را مى پذيرد». فرمود : و بنويس: «مگر مردان و زنان و كودكان فرو دستى كه چاره جويى نتوانند و راهى نيابند» نه چاره اى به سوى كفر دارند و نه راهى به سوى ايمان پيدا مى كنند «پس اميد است كه خدا از ايشان درگذرد». فرمود : و بنويس : اعرافيان. حمزه مى گويد : عرض كردم : اعرافيان كيستند؟ فرمود : مردمى كه كارهاى نيك و بد آنها برابر است. پس، اگر خداوند آنها را به دوزخ برد، به سبب گناهانشان است و اگر به بهشتشان برد، از سر رحمت اوست.
در خبرى ديگر آمده است : مردم شش گروهند كه در مجموع به سه گروه بر مى گردند : ايمان، كفر و گمراهى و ايشان اهل دو وعده هستند، آنان كه خداوند به ايشان وعده بهشت و دوزخ داده است : مؤمنان، كافران، نا توانان، كسانى كه كارشان به دست خداست يا عذابشان مى كند و يا توبه آنان را مى پذيرد، كسانى كه به گناهان خود اعتراف كرده اند و كردار نيك را با كردار بد به هم آميخته اند و اهل اعراف. ^۱۶