۲۰۴۹۱.الإمامُ الباقرُ عليه السلامـ في قولهِ تعالى:«فَقالُوا ربَّنا باعِدْ بَيْنَ أسْفارِنا وَ ظَلَموا أنْفُسَهُم ......... »^۱ـ: هؤلاءِ قَومٌ كانَ لَهُم قُرىً مُتَّصِلَةٌ يَنظُرُ بَعضُهُم إلى بَعضٍ ، و أنهارٌ جارِيَةٌ ، و أموالٌ ظاهِرَةٌ ، فكَفَروا بأنعُمِ اللّهِ و غَيَّروا ما بأنفُسِهِم ، فأرسَلَ اللّهُ عَزَّ و جلَّ علَيهِم سَيلَ العَرِمِ فغَرَّقَ قُراهُم و أخرَبَ دِيارَهُم و أذهَبَ بأموالِهِم و أبدَلَهُم مَكانَ جَنّاتِهِم جَنَّتَينِ ذَواتَي اُكُلٍ خَمْطٍ و أثْلٍ و شَيءٍ مِن سِدرٍ قَليلٍ ، ثُمّ قالَ اللّهُ عَزَّ و جلَّ : «ذلكَ جَزَيْناهُم بِما كَفَروا و هُل نُجازِي إلاّ الكَفُورَ»^۲ . ^۳

۲۰۴۹۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنَّ قَوما كانوا ^۴ في بَني إسرائيلَ يُؤتى لَهُم مِن طَعامِهِم حتّى جَعَلوا مِنهُ تَماثيلَ بِمُدُنٍ كانَت في بلادِهِم يَستَنجونَ بها ، فلَم يَزَلِ اللّهُ بهِم حتّى اضطُرُّوا إلَى التَّماثيلِ ، يَتبَعونَها و يأكُلونَ مِنها ، و هُو قولُ اللّهِ : «ضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كانَتْ آمِنَةً ......... فَكَفَرَتْ بِأنْعُمِ اللّهِ فأذاقَها اللّهُ لِبـاسَ الـجُـوعِ و الـخَـوْفِ بِمـا كانُـوا يَصْنَعونَ»^۵ . ^۶

۲۰۴۹۱.امام باقر عليه السلامـ درباره آيه «و گفتند : پروردگارا! ميان سفرهاى ما فاصله زياد قرار ده و بر خويشتن ستم كردند ......... » ـفرمود : اينان قومى بودند كه آبادى هاى به هم پيوسته داشتند ـ به طورى كه از اين آبادى آن آبادى را مى ديدند ـ و نهرهاى روان و اموال فراوان داشتند، اما نعمت هاى خدا را ناسپاسى كردند و اخلاق و رفتارشان عوض شد. پس، خداوند عزّ و جلّ سيلابِ [سدّ] عرم را به سوى آنان فرستاد و آبادى هايشان را زير آب فرو برد و خانه هايشان را ويران كرد و اموال و دارايى هايشان را از بين برد و باغ هاى آنان را به دو باغ كه ميوه هايى تلخ و شوره گز و نوعى از كُنار تُنُك داشت تبديل كرد. آنگاه خداى متعال فرمود : «اين را به سزاى آنكه كفران و ناسپاسى كردند به آنان داديم. و مگر ما جز ناسپاس را كيفر مى دهيم؟»

۲۰۴۹۲.امام صادق عليه السلام :در ميان بنى اسرائيل، گروهى بودند كه چندان به آنان خوراك و طعام روزى شد كه با آن در شهرهاى خود تنديس ها ساختند و از آنها يارى مى طلبيدند. پس خداوند بر آنان تنگ گرفت، به طورى كه ناچار به آن تنديس ها روى آورده و به سراغشان مى رفتند و آنها را مى خوردند. و اين است سخن خداوند كه مى فرمايد : «خداوند آبادى اى را مَثَل زد كه امن و امان بود ......... اما نعمت هاى خدا را ناسپاسى كردند و خدا هم به سبب اعمالى كه مى كردند، طعم گرسنگى و ترس را به [مردم ]آن چشاند».

۲۰۴۸۸.عنه عليه السلام :أحمَدُهُ استِتماما لنِعمَتِهِ ، و استِسلاما لِعزَّتِهِ ، و استِعصاما مِن مَعصيَتِهِ . ^۱

۲۰۴۸۹.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :النَّعيمُ في الدُّنيا الأمنُ و صِحَّةُ الجِسمِ ، و تَمامُ النِّعمَةِ في الآخِرَةِ دُخولُ الجَنَّةِ ، و ما تَمَّتِ النِّعمَةُ على عَبدٍ قَطُّ لَم يَدخُلِ الجَنَّةَ . ^۲

3855

كُفرانُ النِّعَمِ

الكتاب :

وَ إِذَا مَسَّ الإنْسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنْبِهِ أَوْ قَاعِدا أَوْ قَائِما فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَنْ لَمْ يَدْعُنَا إِلَى ضُرٍّ مَسَّهُ كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» . ^۳

(انظر) هود : 9 ، 10 ، يونس : 21 ، 23 ، إبراهيم : 28 ، 34، النحل : 53 ـ 55، 71، 83 ، 112 ، الإسراء : 67 ، 69، الكهف : 32 ، 45 ، الحجّ : 66 ، العنكبوت : 65 ـ 67، الروم : 33 ، 34 ، 51 ، لقمان : 31، 32 ، سبأ : 15 ، 19، الزمر : 3 ، 8 ، فصّلت : 49 ـ 51 ، الشورى : 48، الدهر : 3 ، عبس : 17، 23 ، العاديات : 6.

الحديث :

۲۰۴۹۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اِضربْ بطَرفِكَ حيث شِئتَ مِن النّاسِ ، فهَل تُبصِرُ (تَنظُرُ) إلاّ فَقيرا يُكابِدُ فَقرا ، أو غَنيّا بَدَّلَ نِعمَةَ اللّهِ كُفرا ، أو بَخيلاً اتَّخَذَ البُخلَ بِحَقِّ اللّهِ وَفْرا ؟! ^۴

۲۰۴۸۸.امام على عليه السلام :خدا را سپاس و ستايش مى گويم؛ چون طالب تماميّت نعمت اويم و گردن نهاده عزّت اويم و پناه جوى از معصيت اويم .

۲۰۴۸۹.امام صادق عليه السلام :نعمت دنيا، امنيّت و تندرستى است و كمال نعمت آخرت، وارد شدن به بهشت است و بنده اى كه به بهشت نرود هرگز نعمت بر او تمام نشده است.

3855

كفران نعمت ها

قرآن:

«و چون انسان را آسيبى رسد ما را، به پهلو خوابيده يا نشسته يا ايستاده، مى خواند و هرگاه گرفتاريش را برطرف كنيم چنان مى رود كه گويى ما را براى گرفتارى اى كه به او رسيده نخوانده است. اين گونه كار اسرافكاران برايشان تزيين شده است».

حديث :

۲۰۴۹۰.امام على عليه السلام :در هر كجا كه خواهى به مردم نظرى بيفكن، آيا جز فقيرى مى بينى كه از فقر رنج مى برد، يا توانگرى كه بر اثر ناسپاسى، نعمت هاى خدا را از خود زائل مى كند، يا بخيلى كه براى افزودن بر مالش از پرداختن حق خدا بخل مى ورزد؟!