595
ميزان الحكمه ج 12

«قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَلْ لَمْ نَكُنْ نَدْعُوا مِنْ قَبْلُ شَيْئا كَذلِكَ يُضِلُّ اللّهُ الْكافِرِينَ» . ۱

وَ لَقَدْ جَاءَكُمْ يُوسُفُ مِنْ قَبْلُ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِمَّا جَاءَكُمْ بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَنْ يَبْعَثَ اللّهُ مِنْ بَعْدِهِ رَسُولاً كَذلِكَ يُضِلُّ اللّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتَابٌ» . ۲

إِنَّ اللّهَ لاَ يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلاً مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ و أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَا ذَا أَرَادَ اللّهُ بِهذَا مَثَلاً يُضِلُّ بِهِ كَثِيرا وَ يَهْدِي بِهِ كَثِيرا وَ مَا يُضِلُّ بِهِ إِلاَّ الْفَاسِقِينَ» . ۳

الحديث :

۲۱۱۹۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :ألا و إنّهُ مَن لا يَنفَعُهُ الحَقُّ يَضرُّهُ الباطِلُ ، و مَن لا يَستَقيمُ بهِ الهُدى يَجُرُّ بهِ الضَّلالُ إلَى الرَّدى . ۴

۲۱۱۹۱.الإمامُ باقر عليه السلامـ في كِتابِهِ إلى سَعدِ الخَير ـ: إنّ اللّهَ تباركَ و تعالى الحَليمُ العَليمُ ، إنّما غَضَبُهُ على مَن لَم يَقبَلْ مِنهُ رِضاهُ ، و إنّما يَمنَعُ مَن لَم يَقبَلْ مِنهُ عَطاهُ ، و إنّما يُضِلُّ مَن لَم يَقبَلْ مِنهُ هُداهُ . ۵

۲۱۱۹۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ و قد سُئلَ عَن قَولِهِ تعالى :«مَنْ يَهْدِ اللّهُ فهُو المُهْتَدِ و مَنْ يُضْلِل فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَليّا مُرْشِدا»۶ـ: إنّ اللّهَ تباركَ و تعالى يُضِلُّ الظّالِمينَ يَومَ القِيامَةِ عَن دارِ كَرامَتِهِ ، و يَهدي أهلَ الإيمانِ و العَمَلِ الصّالِحِ إلى جَنَّتِهِ ، كما قالَ عَزَّ و جلَّ : «و يُضِلُّ اللّهُ الظّالِمينَ و يَفعَلُ اللّهُ ما يَشاءُ» . ۷

«مى گويند: گمشان كرديم، بلكه پيشتر [هم ]ما چيزى را نمى خوانديم، اين گونه خدا كافران را بى راه مى گذارد».

«و به يقين، يوسف پيش از اين، دلايل آشكار براى شما آورد و از آنچه براى شما آورد همواره در ترديد بوديد، تا وقتى كه از دنيا رفت، گفتيد: خدا بعد از او هرگز فرستاده اى را بر نخواهد انگيخت. اين گونه خدا هر كه را افراطگر شكّاك است بى راه مى گذارد».

«خداى را از اينكه به پشه اى ـ يا فروتر (فراتر) از آن ـ مَثَل زند شرم نيايد. پس كسانى كه ايمان آورده اند مى دانند كه آن [مَثَل ]از جانب پروردگارشان به جاست. ولى كسانى كه به كفر گراييده اند مى گويند: خدا از اين مَثَل چه قصد داشته است؟ [خدا] بسيارى را با آن گمراه و بسيارى را با آن راهنمايى مى كند، ولى جز فاسقان را با آن بى راه نمى گذارد».

حديث:

۲۱۱۹۰.امام على عليه السلام :بدانيد كه هر كس حق به او سود نرساند، باطل زيانش رساند و هر كه هدايت او را به راه راست نياورد، گمراهى و انحراف او را به نابودى كشاند.

۲۱۱۹۱.امام باقر عليه السلامـ در نامه خود به سعد الخير ـنوشت : خداوند تبارك و تعالى بردبار و داناست. در حقيقت بر كسى خشم مى گيرد كه خشنودى او را نپذيرد و از كسى دريغ مى كند كه عطاى او را نپذيرد و كسى را بى راه مى گذارد كه هدايتش را نپذيرد.

۲۱۱۹۲.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از آيه «هر كه را خداوند هدايت كند، هدايت شده است و هر كه را خدا گمراه كند، برايش ياريگر راهنما نخواهى يافت» ـ: خداوند تبارك و تعالى در روز قيامت ستمكاران را از [راه رسيدن به ]سراى كرامت خود منحرف مى سازد و اهل ايمان و كار شايسته را به سوى بهشت خويش رهنمون مى شود، چنان كه خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد: «و خدا ستمكاران را گمراه مى سازد و خدا آنچه بخواهد انجام مى دهد».

1.غافر : ۷۴.

2.غافر : ۳۴.

3.البقرة : ۲۶.

4.نهج البلاغة : الخطبة ۲۸.

5.الكافي : ۸ / ۵۲ / ۱۶.

6.الكهف : ۱۷ .

7.بحار الأنوار : ۵ / ۱۹۹ / ۲۱.


ميزان الحكمه ج 12
594

۲۱۱۸۸.عنه عليه السلامـ مِن كِتابِهِ إلى سَهلِ بنِ حُنَيفٍ ، و هُو عامِلُهُ علَى المَدينَةِ ، في قَومٍ مِن أهلِها لَحِقوا بمُعاويَةَ ـ: فكَفى لَهُم غَيّا ، و لكَ مِنهُم شافِيا ، فِرارُهُم مِن الهُدى و الحَقِّ ، و إيضاعُهُم ۱ إلَى العَمى و الجَهلِ . ۲

۲۱۱۸۹.عنه عليه السلامـ في صِفاتِ الفُسّاقِ ـ: و آخَرُ قد تَسَمّى عالِما و لَيس بِهِ ، فاقتَبسَ جَهائلَ مِن جُهّالٍ ، و أضالِيلَ مِن ضُلاّلٍ ......... فالصُّورَةُ صُورَةُ إنسانٍ ، و القَلبُ قَلبُ حَيَوانٍ ، لا يَعرِفُ بابَ الهُدى فيَتَّبِعَهُ ، و لا بابَ العَمى فيَصُدَّ عَنهُ ، و ذلكَ مَيِّتُ الأحياءِ . ۳

(انظر) الخالق : باب 1109.
الذنب : باب 1382.
القلب : باب 3340 ـ 3349.

3945

مَن يُضِلُّهُمُ اللّهُ

الكتاب :

يُثَبِّتُ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ فِي الاْخِرَةِ وَيُضِلُّ اللّهُ الظَّالِمِينَ وَ يَفْعَلُ اللّهُ مَا يَشَاءُ» . ۴

۲۱۱۸۸.امام على عليه السلامـ در نامه اى به سهل بن حنيف، كارگزار خود در مدينه، درباره گروهى از مردم مدينه كه به معاويه پيوسته بودند ـنوشت : گريختن آنان از راه راست و حقيقت و شتابيدنشان به سوى كورى و نادانى، خود، براى [اثبات ]گمراهى آنان كافى است و تو را نيز از [شرّ ]آنان خلاص كرد.

۲۱۱۸۹.امام على عليه السلامـ درباره صفات فاسقان ـفرمود : و ديگرى كه خود را دانا مى داند، اما دانا نيست؛ زيرا كه از نادانان قدرى نادانى و از گمراهان مشتى گمراهى فراهم آورده است ......... پس، صورتش صورت انسان است و دلش دل حيوان؛ نه راه راست را مى شناسد تا آن را بپيمايد و نه گمراهى را تا از آن دورى گزيند، او مرده زندگان است.

3945

كسانى كه خداوند بى راهشان مى گذارد

قرآن:

«خدا كسانى را كه ايمان آورده اند، در زندگى دنيا و آخرت با سخن استوار ثابت مى گرداند و ستمگران را بى راه مى گذارد و خدا هر چه بخواهد انجام مى دهد».

1.وَضَعَ البَعيرُ و غيرُهُ : أي أسرَعَ في سَيرِهِ (الصحاح : ۳ / ۱۳۰۰) .

2.نهج البلاغة: الكتاب۷۰.

3.نهج البلاغة : الخطبة ۸۷.

4.إبراهيم : ۲۷.

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 12
    سایر پدیدآورندگان :
    شيخي، حميد رضا
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    هفتم
تعداد بازدید : 165939
صفحه از 608
پرینت  ارسال به