4116

ما يَجوزُ فيهِ التَّقِيَّةُ

۲۲۴۸۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :و اللّهِ ، لَو نادَيتُ في عَسكري هذا بِالحَقِّ الذي أنزَلَ اللّهُ على نَبيِّهِ و أظهَرتُهُ و دَعَوتُ إلَيهِ و شَرَحتُهُ و فَسَّرتُهُ على ما سَمِعتُ مِن نَبيِّ اللّهِ صلى الله عليه و آله ما بَقِيَ فيهِ إلاّ أقَلُّهُ و أذَلُّهُ و أرذَلُهُ ، و لاستَوحَشوا مِنهُ ، و لَتفَرَّقوا عنّي ، و لو لا ما عَهِدَهُ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله إلَيَّ و سَمِعتُهُ مِنهُ و تَقَدَّمَ إلَيَّ فيهِ لَفَعَلتُ و لكنّ رسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله قَد قالَ : كُلُّ ما اضطُرَّ إلَيهِ العَبدُ فَقَد أحَلَّهُ اللّهُ لَهُ و أباحَهُ إيّاهُ . ^۱

4116

مواردى كه تقيّه در آنها جايز است

۲۲۴۸۱.امام على عليه السلام :به خدا سوگند اگر آن حقيقتى را كه خداوند بر پيامبرش نازل فرمود، در ميان اين لشكرم فرياد مى زدم، و آن را بر اساس آنچه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شنيده ام هويدا مى ساختم و به آن دعوت مى كردم و شرح و تفسيرش مى نمودم، در اين سپاه جز كمترين و ضعيف ترين و پست ترين آن كسى باقى نمى ماند و همه از آن مى رميدند و از گرد من پراكنده مى شدند. اگر نبود سفارش رسول خدا صلى الله عليه و آله به من و آنچه از او شنيدم و درباره آن به من فرمان داد، هر آينه اين كار را مى كردم. ليكن رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر چيزى را كه آدمى بدان ناچار شود خداوند آن را براى او حلال و مباح ساخته است.

۲۲۴۷۷.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :المُؤمنُ مُجاهِدٌ ؛ لأنّهُ يُجاهِدُ أعداءَ اللّهِ عَزَّ و جلَّ في دَولَةِ الباطِلِ بِالتَّقيَّةِ ، و في دَولَةِ الحَقِّ بِالسَّيفِ . ^۱

۲۲۴۷۸.عنه عليه السلامـ في وصيّتهِ لأبي جعفرٍ محمّدِ بنِ النُّعمانِ الأحوَلِ ـ: يا ابنَ النُّعمانِ، إذا كانَت دَولَةُ الظُّلمِ فامْشِ و استَقبِلْ مَن تَتَّقيهِ بِالتَّحِيَّةِ ، فإنّ المُتَعَرِّضَ لِلدَّولَةِ قاتِلُ نَفسِهِ و مُوبِقُها ، إنّ اللّهَ يَقولُ : «و لا تُلْقُوا بِأيْدِيكُمْ إلَى التَّهْلُكَةِ»^۲ . ^۳

۲۲۴۷۹.قرب الإسناد عن بكرِ بنِ محمّدٍ عن الإمامِ الصّادقِ عليه السلام :إنّ التَّقِيَّةَ تُرسُ المُؤمنِ، و لا إيمانَ لِمَن لا تَقِيَّةَ لَهُ ، فقُلتُ لَهُ : جُعِلتُ فِداكَ، أ رَأيتَ قولَ اللّهِ تباركَ و تعالى: «إلاّ مَنْ اُكْرِهَ و قَلْبُهُ مُطْمَئنٌّ بالإيمانِ» ؟ قالَ: و هَلِ التَّقيَّةُ إلاّ هذا ؟! ^۴

۲۲۴۸۰.تفسير العيّاشي عن المُفضّل :سألتُ الصّادقَ عليه السلام عن قَولِهِ تعالى : «أجْعَلْ بَيْنَكُمْ و بَيْنَهُمْ رَدْما» قالَ : التَّقيَّةُ، «فَما اسْطاعُوا أنْ يَظْهَرُوهُ و ما اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْبا» قالَ : ما استَطاعوا لَهُ نَقبا : إذا عَمِلَ بِالتَّقيَّةِ لَم يَقدِروا في ذلكَ على حِيلَةٍ ، و هُو الحِصنُ الحَصينُ ، و صارَ بَينَكَ و بَينَ أعداءِ اللّهِ سَدّا لا يَستَطيعونَ لَهُ نَقبا .
قالَ : و سَألتُهُ عَن قَولِهِ : «فإذا جاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكّاءَ»^۵ قالَ : رَفْعُ التَّقيَّةِ عِندَ الكَشفِ فيَنتَقِمُ مِن أعداءِ اللّهِ . ^۶

۲۲۴۷۷.امام صادق عليه السلام :مؤمن هميشه مجاهد است؛ چون در دولت باطل از طريق تقيّه با دشمنان خدا مى جنگد و در دولت حقّ به وسيله شمشير.

۲۲۴۷۸.امام صادق عليه السلامـ در سفارش خود به محمّد بن نعمان ـفرمود : اى پسر نعمان! هرگاه دولت ظلم روى كار بود، راه برو و با كسى كه از او تقيّه مى كنى با سلام و تحيّت برخورد كن ؛ زيرا كسى كه متعرّض [اين ]دولت شود قاتل و هلاك كننده خود باشد. خداوند مى فرمايد: «و خود را با دستهايتان به هلاكت نيندازيد».

۲۲۴۷۹.قرب الإسنادـ به نقل از بكر بن محمّد ـ: امام صادق عليه السلام فرمود: تقيّه، سپر مؤمن است و هر كه تقيّه ندارد ايمان ندارد. عرض كردم: فدايت شوم، درباره آيه «مگر كسى كه مجبور شود و دلش به ايمان اطمينان داشته باشد» چه مى گوييد؟ فرمود: تقيّه جز اين است؟!

۲۲۴۸۰.تفسير العيّاشىـ به نقل از مفضّل ـ: از امام صادق عليه السلام درباره آيه «تا ميان شما و آنان سدّى بسازم» سؤال كردم. حضرت فرمود : [يكى از مصداق هايش] تقيّه است. [نيز درباره آيه] «پس نه توانستند از آن بالا روند و نه توانستند در آن سوراخى ايجاد كنند»، فرمود: نتوانستند در آن سوراخى ايجاد كنند. هرگاه به تقيّه عمل شود هيچ كارى با آن نمى توانند بكنند و تقيّه دژ استوار است و سدّى ميان تو و دشمنان خداست كه نمى توانند در آن شكافى ايجاد كنند.
از آن حضرت درباره آيه: «و هرگاه وعده پروردگارم برسد آن را زير و زبر كند» پرسيدم، فرمود: منظور بر طرف شدن تقيّه است، به هنگام آشكار شدن [امر حق]، در اين هنگام از دشمنان خدا انتقام مى گيرد.