4177

أيتامُ آلِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله

۲۲۸۶۵.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :أشَدُّ مِن يُتْمِ اليَتيمِ الّذي انقَطَعَ عَن أبيهِ ، يُتْمُ يَتيمٍ انقَطَعَ عَن إمامِهِ و لا يَقدِرُ علَى الوُصولِ إلَيهِ ، و لا يَدري كَيفَ حُكمُهُ فيما يُبتَلى بهِ مِن شَرائعِ دِينِهِ . ألاَ فمَن كانَ مِن شِيعَتِنا عالِما بِعُلومِنا و هذا الجاهِلُ بِشَريعَتِنا المُنقَطِعُ عَن مُشاهَدَتِنا يَتيمٌ في حِجرِهِ ، ألاَ فَمَن هَداهُ و أرشَدَهُ و عَلَّمَهُ شَريعَتَنا كانَ مَعَنا في الرَّفيقِ الأعلى . ^۱

۲۲۸۶۶.عنه صلى الله عليه و آله :إنّ عُلَماءَ شِيعَتِنا يُحشَرونَ فيُخلَعُ علَيهِم مِن خِلَعِ الكَراماتِ على قَدرِ كَثرَةِ عُلومِهِم و جِدِّهِم في إرشادِ عِبادِ اللّهِ ، حتّى يُخلَعَ علَى الواحِدِ مِنهُم ألفُ ألفِ خِلعَةٍ مِن نُورٍ .
ثُمّ يُنادِي مُنادِي رَبِّنا عَزَّ و جلَّ : أيُّها الكافِلُونَ لأيتامِ آلِ محمّدٍ ، النّاعِشُونَ لَهُم عِندَ انقِطاعِهِم عَن آبائهِم الّذينَ هُم أئمَّتُهُم ، هؤلاءِ تَلامِذَتُكُم و الأيتامُ الّذينَ كَفَلتُموهُم و نَعَشتُموهُم ، فاخلَعوا علَيهِم (كَما خَلَعتُموهُم) خِلَعَ العُلومِ في الدُّنيا . ^۲

4177

يتيمان آل محمّد صلى الله عليه و آله

۲۲۸۶۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از يتيمى كسى كه پدرش را از دست داده سخت تر، يتيمى كسى است كه از امام خود بريده شده و توان دسترسى به او را ندارد و حكم مسائل دينى مورد ابتلايش را نمى داند. بدانيد كه هر كس از شيعيان ما به علوم ما آگاه باشد، اين شخصى كه به شريعت ما آگاه نيست و دسترسى به ما ندارد، [همچون] يتيمى است در دامان او. بدانيد كه هر كس او را هدايت و ارشاد كند و شريعت و احكام ما را به او بياموزد، در جمع بهشتيان برين با ما خواهد بود.

۲۲۸۶۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :علماى شيعه ما [در قيامت ]محشور مى شوند و به اندازه فراوانى علوم و كوشششان در ارشاد بندگان خدا، خلعت هاى كرامت بر آنان پوشانده مى شود، تا جايى كه بر هر يك از آنان هزار هزار خلعت نور مى پوشانند.
آنگاه منادى پروردگار ما ندا مى دهد: اى سرپرستان يتيمان آل محمّد! اى كسانى كه اين يتيمان جدا از پدرانشان ـ يعنى همان امامانشان ـ را جان و نشاط بخشيديد! اينان شاگردان شما و همان يتيمانى هستند كه آنان را سرپرستى كرديد و حيات و نشاطشان بخشيديد. اينك بر آنان خلعت بپوشانيد، همان گونه كه در دنيا بر آنان خلعت علوم پوشانديد.

۲۲۸۶۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَنِ الكَبائرِ ـ: مِنها أكلُ مالِ اليَتيمِ ظُلما . ^۱

4176

عِلَّةُ تَحريمِ أكلِ مالِ اليَتيمِ

۲۲۸۶۳.فاطمةُ الزَّهراءُ عليها السلامـ في خُطبَةٍ لَها ـ: فَرَضَ اللّهُ مُجانَبَةَ أكلِ أموالِ اليَتامى إجارَةً مِن الظُّلمِ . ^۲

۲۲۸۶۴.الإمامُ الرِّضا عليه السلامـ مِن كِتابِهِ إلى محمّدِ ابنِ سِنانٍ في عِلَّةِ تَحريمِ أكلِ مالِ اليَتيمِ ـ: حُرِّمَ أكلُ مالِ اليَتيمِ ظُلما لِعِلَلٍ كَثيرَةٍ مِن وُجوهِ الفَسادِ : أوَّلُ ذلكَ إذا أكَلَ مالَ اليَتيمِ ظُلما فَقَد أعانَ على قَتلِهِ ؛ إذِ اليَتيمُ غَيرُ مُستَغْنٍ ، و لا مُحتَمِلٌ لِنَفسِهِ ، و لا قائمٌ بِشَأنِهِ ، و لا لَهُ مَن يَقومُ علَيهِ و يَكفيهِ كَقِيامِ والِدَيهِ ، فإذا أكَلَ مالَهُ فكأنَّهُ قَد قَتَلَهُ و صَيَّرَهُ إلَى الفَقرِ و الفاقَةِ ......... مَعَ ما في ذلكَ مِن طَلَبِ اليَتيمِ بِثَأرِهِ إذا أدرَكَ ، و وُقوعِ الشَّحناءِ و العَداوَةِ و البَغضاءِ حتّى يَتَفانوا . ^۳

۲۲۸۶۲.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از گناهان كبيره ـفرمود : يكى از آنها به ناحق خوردن مال يتيم است.

4176

علّت تحريم خوردن مال يتيم

۲۲۸۶۳.فاطمه زهرا عليها السلامـ در يكى از سخنرانى هاى خود ـفرمود : خداوند پرهيز از خوردن مال يتيم را به دليل جلوگيرى از ظلم و حق كشى واجب فرمود.

۲۲۸۶۴.امام رضا عليه السلامـ در نامه خود به محمّد بن سنان، درباره علّت تحريم خوردن مال يتيم ـنوشت : [خداوند ]به ناحق خوردن مال يتيم را به اين دليل حرام فرموده كه مفاسد زيادى در اين كار مى باشد: اول اينكه هر گاه مال يتيم را به ناحق بخورد در كشتن او كمك كرده است؛ زيرا يتيم بى نياز نيست و نمى تواند خودش را اداره كند و روى پاى خودش بايستد و كسى را هم، مانند پدر و مادر، ندارد كه او را سرپرستى و اداره كند. بنا بر اين وقتى مال او را بخورد مثل اين است كه او را كشته و به فقر و بيچارگى اش كشانده است ......... و اين باعث مى شود كه وقتى يتيم به سنّ بلوغ رسيد و بزرگ شد در صدد انتقامگيرى برآيد و ميان آنها كينه و دشمنى و نفرت به وجود آيد تا جايى كه يكديگر را از بين ببرند.