۲۱۷۵۲.مكارم الأخلاق عن أبي سعيدٍ :جاءَ رَجُلٌ إلى رسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله فقالَ : يا رسولَ اللّهِ ، أوصِني ! قالَ : علَيكَ بتَقوَى اللّهِ ؛ فإنَّها جِماعُ كلِّ خَيرٍ ، و علَيكَ بِالجِهادِ في سبيلِ اللّهِ ؛ فإنّها رَهبانِيَّةُ المُسلِمينَ ، و علَيكَ بذِكرِ اللّهِ و تِلاوَتِ كِتابِهِ ؛ فإنَّهُ نُورٌ لَكَ في الأرضِ و ذِكرٌ لَكَ في السَّماءِ ، و اخزُنْ لِسانَكَ إلاّ مِن خَيرٍ ؛ فإنَّكَ بذلكَ تَغلِبُ الشَّيطانَ . ^۱

(انظر) بحار الأنوار : 22 / 455 باب 1 ، و ج 77 / 110 باب 6 ، .

4017

وَصايا الإمامِ عَلِيٍّ عليه السلام

أ ـ وَصاياهُ لابنهِ الحَسَنِ عليه السلام :

۲۱۷۵۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اُوصِيكَ بتَقوَى اللّهِ ـ أي بُنَيَّ ـ و لُزُومِ أمرِهِ ، و عِمارَةِ قَلبِكَ بذِكرِهِ ، و الاعتِصامِ بحَبلِهِ ، و أيُّ سَبَبٍ أوثَقُ مِن سَبَبٍ بَينَكَ و بَينَ اللّهِ إن أنتَ أخَذتَ بهِ ؟!
أحْيِ قَلبَكَ بِالمَوعِظَةِ ، و أمِتْهُ بِالزَّهادَةِ ، و قَوِّهِ بِاليَقينِ ، و نَوِّرْهُ بِالحِكمَةِ ، و ذَلِّلْهُ بذِكرِ المَوتِ ، و قَرِّرْهُ بِالفَناءِ ، و بَصِّرْهُ فَجائعَ الدُّنيا .........
و اعلَمْ يا بُنَيَّ أنّ أحَبَّ ما أنتَ آخِذٌ بهِ إلَيَّ مِن وَصِيَّتي تَقوَى اللّهِ و الاقتِصارُ على ما فَرَضَهُ اللّهُ علَيكَ ، و الأخذُ بما مَضى علَيهِ الأوَّلونَ مِن آبائكَ ، و الصّالِحونَ مِن أهلِ بَيتِكَ . ^۲

۲۱۷۵۲.مكارم الأخلاقـ به نقل از ابو سعيد ـ: مردى خدمت رسول خدا صلى الله عليه و آله آمد و عرض كرد : اى رسول خدا ! مرا سفارش فرما . حضرت فرمود: بر تو باد تقوا داشتن از خدا؛ زيرا كه آن در بردارنده همه خوبى هاست، و بر تو باد جهاد در راه خدا؛ زيرا كه آن رهبانيّت مسلمانان است، و بر تو باد ياد خدا و تلاوت كتاب او؛ زيرا كه اين كار براى تو در زمين نور است و در آسمان نام، و زبانت را جز از خير و خوبى نگه دار؛ زيرا كه با اين كار بر شيطان چيره مى آيى.

4017

سفارش هاى امام على عليه السلام

الف ـ سفارش هاى آن حضرت به فرزند بزرگوارش حسن عليه السلام

۲۱۷۵۳.امام على عليه السلام :اى فرزندم! تو را سفارش مى كنم به پرواى از خدا و پيروى از فرمان او و آباد كردن دلت با ياد او و چنگ زدن به ريسمان او، و كدام رشته محكمتر از رشته اى است كه ميان تو و او باشد اگر بدان چنگ زنى؟
دلت را با اندرز زنده بدار و با بى رغبتى به دنيا بميرانش و به وسيله يقين نيرويش بخش و با حكمت روشنش گردان و با ياد مرگ زبونش ساز و به فنا و نيستى معترفش گردان و به رنج ها و گرفتارى هاى دنيا بينايش كن.
فرزندم! بدان كه بهترين سفارشى كه از من به كار بندى، تقوا داشتن از خداست و بسنده كردن به آنچه خداوند بر تو واجب گردانيده و به كار بستن آنچه نياكان تو و نيكان خاندانت بر آن بوده اند.

۲۱۷۵۰.الترغيب و الترهيب عن مُعاذـ أنّه قالَ ـ: يا رسولَ اللّه أوصني، قال : اُعبُدِ اللّهَ كأنّكَ تَراهُ ، و اعدُدْ نَفسَكَ في المَوتى ، و إن شِئتَ أنبأتُكَ بما هُو أملَكُ بِكَ مِن هذا كُلِّهِ ! ـ قالَ: هذا، و أشارَ بيَدِهِ إلى لِسانِهِ ـ . ^۱

۲۱۷۵۱.بحار الأنوار :روي أنّ رجلاً استوصى رسول اللّهِ صلى الله عليه و آله ، فقال: لا تَغضَبْ قَطُّ ، فإنّ فيهِ مُنازَعَةَ ربِّكَ ، فقالَ : زِدْني ، قالَ : إيّاكَ و ما يُعتَذَرُ مِنهُ فإنَّ فيهِ الشِّركَ الخَفيَّ ، فقالَ : زِدْني ، فقالَ : صَلِّ صَلاةَ مُوَدِّعٍ فإنّ فيها الوُصلَةَ و القُربى ، فقالَ : زِدْني ، فقالَ عليه السلام : اِستَحيِ مِن اللّهِ استِحياءكَ مِن صالِحي جِيرانِكَ فإنّ فيها زِيادَةَ اليَقينِ ، و قد أجمَعَ اللّهُ تعالى ما يَتَواصى بهِ المُتَواصُونَ مِن الأوَّلِينَ و الآخِرينَ في خَصلَةٍ واحِدَةٍ و هي التَّقوى ، قالَ اللّهُ جلَّ و عَزَّ : «و لَقَدْ وَصَّيْنا الّذِينَ اُوتُوا الكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ و إيّاكُمْ أنِ اتَّقُوا اللّهَ»^۲ و فيهِ جِماعُ كلِّ عِبادَةٍ صالِحَةٍ ، وَصَلَ مَن وَصَلَ إلَى الدَّرَجاتِ العُلى و الرُّتبَةِ القُصوى ، و بهِ عاشَ مَن عاشَ مَع اللّهِ بِالحَياةِ الطَّيّبَةِ و الاُنسِ الدائمِ ، قالَ اللّهُ عَزَّ و جلَّ : «إنَّ المُتَّقينَ في جَنّاتٍ و نَهَرٍ * في مَقْعَدٍ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ»^۳ . ^۴

۲۱۷۵۰.الترغيب و الترهيبـ به نقل از معاذ ـ: به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله عرض كردم : مرا سفارش و نصيحت كنيد . حضرت فرمود : خدا را چنان عبادت كن كه گويى او را مى بينى و خودت را از زمره مردگان بشمار و اگر خواهى تو را از چيزى آگاه كنم كه از همه اينها بيشتر تو را نگه مى دارد. حضرت با دستش به زبان خود اشاره كرد و فرمود: اين.

۲۱۷۵۱.بحار الأنوار:مردى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله سفارشى خواست حضرت فرمود : هرگز خشم مگير؛ زيرا كه در خشم كشمكش با پروردگارت نهفته است. عرض كرد: سفارشى ديگر فرماييد. فرمود: هرگز كارى كه از آن عذر بخواهى، مكن؛ زيرا كه در آن شركِ ناپيداست. عرض كرد: باز هم بفرماييد. فرمود: نمازت را مانند كسى بخوان كه گويى آخرين نماز عمرش را مى خواند؛ زيرا در اين نوع نماز خواندن پيوند و نزديكى [به خدا]است. عرض كرد: باز هم بفرماييد. فرمود: از خداوند چنان حيا كن كه از همسايگان صالح خود حيا مى كنى؛ زيرا كه در اين امر زيادت يقين است و خداوند متعال آنچه را اوّلين و آخرينِ سفارش كنندگان بدان سفارش مى كنند در يك خصلت جمع كرده و آن تقواست.خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد: «و هر آينه كسانى را كه پيش از شما كتاب [آسمانى ]داده شده اند و شما را، سفارش كرديم كه از خدا بترسيد». تقوا مجمع هر عبادت شايسته اى است و هر كه به درجات بالا و مرتبه بلند رسيد به واسطه تقوا رسيد و هر كه با زندگى پاك و پاكيزه و انس هميشگى با خدا زيست به وسيله تقوا زيست. خداوند عزّ و جلّ فرموده است: «همانا تقوا پيشگان در ميان باغ ها و نهرها، در قرارگاه صدق، نزد پادشاهى توانايند».