۲۱۸۰۵.عنه عليه السلام :التَّواضُعُ زَكاةُ الشَّرَفِ . ^۱

۲۱۸۰۶.عنه عليه السلام :التَّواضُعُ أفضَلُ الشَّرَفَينِ . ^۲

۲۱۸۰۷.عنه عليه السلام :التَّواضُعُ يَنشُرُ الفَضيلَةَ . ^۳

۲۱۸۰۸.عنه عليه السلام :علَيكَ بِالتَّواضُعِ ؛ فإنّهُ مِن أعظَمِ العِبادَةِ . ^۴

۲۱۸۰۹.عنه عليه السلامـ في العِبرَةِ بِالماضِينَ ـ: و لكنَّهُ سُبحانَهُ كَرَّهَ إلَيهِمُ التَّكابُرَ ، و رَضِيَ لَهُمُ التَّواضُعَ ، فألصَقوا بالأرضِ خُدودَهُم ، و عَفَّروا في التُّرابِ وُجوهَهُم ، و خَفَضوا أجنِحَتَهُم لِلمُؤمِنينَ . ^۵

۲۱۸۱۰.عنه عليه السلامـ في صِفَةِ المُتَّقينَ ـ: و مَلبَسُهُمُ الاقتِصادُ ، و مَشيُهُمُ التَّواضُعُ . ^۶

۲۱۸۱۱.عنه عليه السلامـ في صِفَةِ المَلائكَةِ ـ: جَعَلَهُمُ اللّهُ فيما هُنالِكَ أهلَ الأمانَةِ على وَحيِهِ ، و حَمَّلَهُم إلَى المُرسَلينَ وَدائعَ أمرِهِ و نَهيِهِ ......... و أشعَرَ قُلوبَهُم تَواضُعَ إخباتِ السَّكِينَةِ . ^۷

۲۱۸۱۲.عنه عليه السلامـ في بَيانِ فَلسفَةِ العِباداتِ ـ: و لِما في ذلكَ مِن تَعفيرِ عِتاقِ الوُجوهِ بِالتُّرابِ تَواضُعا ، و التِصاقِ كَرائمِ الجَوارِحِ بالأرضِ تَصاغُرا ، و لُحوقِ البُطونِ بِالمُتونِ مِن الصِّيامِ تَذَلُّلاً . ^۸

۲۱۸۰۵.امام على عليه السلام :فروتنى، زكات شرافت (بزرگ زادگى) است.

۲۱۸۰۶.امام على عليه السلام :فروتنى، برترين شرافت (نجيب زادگى) است.

۲۱۸۰۷.امام على عليه السلام :فروتنى، باعث بر سر زبان افتادن فضايل [انسان متواضع در ميان مردم ]مى شود.

۲۱۸۰۸.امام على عليه السلام :بر تو باد فروتنى ؛ زيرا كه آن از بزرگترين عبادت هاست.

۲۱۸۰۹.امام على عليه السلامـ درباره درس آموختن از گذشتگان ـفرمود: اما خداوند سبحان بزرگى فروختن را ناخوشايند ايشان قرار داد و فروتنى را برايشان پسنديد، پس گونه هاى خود را بر زمين نهادند و چهره هاى خويش را بر خاك ماليدند و بال هاى [فروتنى ]خود را براى مؤمنان گستردند.

۲۱۸۱۰.امام على عليه السلامـ در وصف پرهيزگاران ـفرمود: پوشاكشان ميانه روانه است و راه رفتن و رفتارشان فروتنانه.

۲۱۸۱۱.امام على عليه السلامـ در وصف فرشتگان ـفرمود: خداوند آنها را در جاى خود امين وحى خويش گردانيد و حاملان امانت هاى امر و نهى خود به سوى فرستادگانش قرار داد ......... و تواضع ، آرامش و سكونت را پوششى براى دلهايشان ساخت.

۲۱۸۱۲.امام على عليه السلامـ درباره حكمت عبادات ـفرمود: چون نماز باعث مى شود كه چهره هاى شريف و بزرگوار فروتنانه بر خاك ماليده شوند و اعضا و اندام هاى ارجمند (هفت موضع سجده) از روى ذلّت به زمين چسبند. و روزه سبب مى شود كه شكم ها براى اظهار خضوع و ذلّت به پشت ها برسند.

4029

التَّواضُعُ

الكتاب :

يَا أَيُّها الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ لا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لاَئِمٍ ذلِكَ فَضْلُ اللّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَ اللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ» . ^۱

الحديث :

۲۱۸۰۰.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لا حَسَبَ إلاّ بِتَواضُعٍ . ^۲

۲۱۸۰۱.تنبيه الخواطر :عنه صلى الله عليه و آله : مالي لا أرى علَيكُم حَلاوَةَ العِبادَةِ ؟! قالوا : و ما حَلاوَةُ العِبادَةِ ؟ قالَ : التَّواضُعُ . ^۳

۲۱۸۰۲.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا حَسَبَ كالتَّواضُعِ . ^۴

۲۱۸۰۳.عنه عليه السلام :التَّواضُعُ زِينَةُ الحَسَبِ . ^۵

۲۱۸۰۴.عنه عليه السلام :زِينَةُ الشَّريفِ التَّواضُعُ . ^۶

4029

فروتنى

قرآن:

«اى كسانى كه ايمان آورده ايد! هر كس از شما از دينش برگردد بزودى خدا قومى را مى آورد كه آنان را دوست مى دارد و آنها [نيز] او را دوست دارند، در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر كافران گردن كش، در راه خدا جهاد مى كنند و از سرزنش هيچ سرزنشگرى نمى ترسند. اين فضل خداست كه آن را به هر كه خواهد ارزانى مى دارد و خدا گشايشگر داناست».

حديث :

۲۱۸۰۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :شرافت خانوادگى، جز به فروتنى نيست.

۲۱۸۰۱.تنبيه الخواطر :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: چه شده است كه حلاوت عبادت را در شما نمى بينم؟! عرض كردند: حلاوت عبادت چيست؟ فرمود: فروتنى.

۲۱۸۰۲.امام على عليه السلام :هيچ شرافت خانوادگى اى چون فروتنى نيست.

۲۱۸۰۳.امام على عليه السلام :فروتنى، زيور شرافت خانوادگى است.

۲۱۸۰۴.امام على عليه السلام :زيور انسان شريف (بزرگ زاده) فروتنى است.