۲۲۴۸۶.وسائل الشيعة عن مِيثَمَ النَّهرَوانيِّ :دَعاني أميرُ المؤمنينَ عليُّ بنُ أبي طالبٍ عليه السلام و قالَ : كَيفَ أنتَ يا مِيثمُ إذا دعاكَ دَعِيُّ بَني اُميَّةَ عُبيدُ اللّهِ بنُ زيادٍ إلَى البَراءَةِ مِنّي ؟ فقلتُ : يا أميرَ المؤمنينَ ، أنا و اللّهِ لا أبرأُ مِنكَ . قالَ : إذن و اللّهِ يَقتُلَكَ و يَصلِبَكَ ، قلتُ : أصبِرُ فَذاكَ في اللّهِ قَليلٌ ، فقالَ : يا مِيثَمُ ، إذَنْ تَكونَ مَعي في دَرَجَتي . ^۱

۲۲۴۸۷.الإمامُ الباقرُ عليه السلامـ مِن كِتابِهِ إلى سَعدِ الخَيرِ ـ: و لَو لا أن تَذهَبَ بِكَ الظُّنونُ عنِّي لَجَلَّيتُ لَك عَن أشياءَ مِن الحَقِّ غَطَّيتُها ، و لَنَشرتُ لَك أشياءَ من الحَقِّ كَتَمتُها ، و لكنِّي أتَّقيكَ و أستَبقِيكَ ، و لَيسَ الحَليمُ الّذي لا يَتَّقي أحَدا في مَكانِ التَّقوى ، و الحِلمُ لِباسُ العالِمِ فلا تَعرَيَنَّ مِنهُ . ^۲

۲۲۴۸۸.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لِلتَّقيَّةِ مَواضِعُ ، مَن أزالَها عَن مَواضِعِها لَم تَستَقِمْ لَهُ، و تَفسيرُ ما يُتَّقى مِثلُ (أنْ يَكونَ) قَومُ سَوءٍ ظاهِرُ حُكمِهِم و فِعلِهِم على غَيرِ حُكمِ الحَقِّ و فِعلِهِ ، فكُلُّ شيءٍ يَعمَلُ المؤمنُ بَينَهُم لِمَكانِ التّقيَّةِ مِمّا لا يُؤدّي إلَى الفَسادِ في الدِّينِ فإنّهُ جائزٌ . ^۳

۲۲۴۸۶.وسائل الشيعةـ به نقل از ميثم نهروانى ـ: امير المؤمنين على بن ابى طالب عليه السلام مرا صدا زد و فرمود: چگونه خواهى بود آنگاه كه آن بى اصل و نسبِ بنى اميّه، عبيد اللّه بن زياد، تو را به بيزارى جستن از من وا دارد؟ عرض كردم: اى امير مؤمنان! به خدا سوگند كه هرگز از شما بيزارى نمى جويم. فرمود: به خدا قسم كه در اين صورت تو را مى كشند و به دار مى آويزند. عرض كردم: صبر مى كنم، و اين در راه خدا چيزى نيست. فرمود: اى ميثم! در اين صورت با من در يك درجه خواهى بود.

۲۲۴۸۷.امام باقر عليه السلامـ در نامه خود به سعد الخير ـنوشت: اگر بيم آن نمى رفت كه درباره من دستخوش گمان ها[ى واهى ]شوى هر آينه حقايقى را برايت آشكار مى ساختم كه پوشيده مى دارم، و چيزهايى از حقيقت را برايت فاش مى ساختم كه كتمان مى دارم. ليكن من براى تو تقيّه مى كنم و خواهان بقاى تو هستم و خردمند و بردبار نيست كسى كه در جايى كه بايد بترسد و تقيّه كند، از كسى تقيّه نكند و بردبارى جامه دانش است. پس هرگز خود را از آن برهنه مساز.

۲۲۴۸۸.امام صادق عليه السلام :تقيّه جايگاه هايى دارد. هر كه آنها را از جايگاهشان دور كند براى او استوار نمانند و توضيح مورد تقيّه مثل اين است كه مردمى بدكار ظاهرِ حكم و كردارشان برخلاف حكم و كردار حقّ باشد. در چنين وضعى هر عملى كه مؤمن در ميان اين مردم از روى تقيّه انجام دهد به شرط آنكه به تباهى دين نينجامد جايز است.

۲۲۴۸۲.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :التَّقيَّةُ في كُلِّ ضَرورَةٍ . ^۱

۲۲۴۸۳.عنه عليه السلام :التَّقيَّةُ في كُلِّ شيءٍ يُضطَرُّ إلَيهِ ابنُ آدَمَ فَقَد أحَلَّهُ اللّهُ لَهُ . ^۲

۲۲۴۸۴.عنه عليه السلام :التَّقيَّةُ في كُلِّ ضَرورَةٍ، و صاحِبُها أعلَمُ بِها حِينَ تَنزِلُ بهِ . ^۳

(انظر) وسائل الشيعة : 11 / 467 باب 25.

4117

النَّهيُ عَن تَجاوُزِ مَواضعِ التَّقِيَّةِ

۲۲۴۸۵.عوالي اللآلي :رُويَ أنّ مسيلمةَ الكَذّابَ أخَذَ رجُلَينِ مِن المُسلمينَ فقالَ لأحَدِهِما : ما تَقولُ فِي محمّدٍ ؟ فقالَ : رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، قالَ : فما تقولُ فِيَّ ؟ قالَ : أنتَ أيضا ، فخَلاّهُ ، و قالَ للآخَرِ : ما تَقولُ في محمّدٍ ؟ فقالَ : رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، قالَ : فما تقولُ فِيَّ ؟ قالَ: أنا أصَمُّ ، فأعادَ علَيهِ ثَلاثا فأعادَ جَوابَهُ الأوَّلَ فَقَتَلَهُ ، فبَلَغَ ذلكَ رسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله فقالَ : أمّا الأوَّلُ فَقَد أخَذَ بِرُخصَةِ اللّهِ ، و أمّا الثّاني فَقَد صَدَعَ بِالحَقِّ فهَنيئا لَهُ ^۴ . ^۵

۲۲۴۸۲.امام باقر عليه السلام :تقيّه در موردى است كه ضرورت ايجاب كند.

۲۲۴۸۳.امام باقر عليه السلام :تقيّه در هر چيزى است كه آدمى به آن ناچار شود؛ زيرا خداوند در اين حالت آن را براى او حلال كرده است.

۲۲۴۸۴.امام باقر عليه السلام :تقيّه در هر موردى است كه ضرورت پيش آيد و تقيّه كننده خود بهتر مى داند كه در چه وقت بايد تقيّه كند.

4117

نهى از پا فراتر نهادن از موارد تقيّه

۲۲۴۸۵.عوالى اللآلى :روايت شده است كه مسيلمه كذّاب دو مرد مسلمان را دستگير كرد. به يكى از آن دو گفت: درباره محمّد چه مى گويى؟ گفت: او رسول خداست. گفت: نظرت درباره من چيست؟ گفت: تو نيز فرستاده خدايى. مسيلمه او را آزاد كرد. به ديگرى گفت: درباره محمّد چه مى گويى؟ گفت: او رسول خداست. گفت: نظرت درباره من چيست؟ گفت: گوشم سنگين است . مسيلمه سه بار سؤال خود را پرسيد و آن مرد مسلمان هر بار همان جواب را داد. مسيلمه او را به قتل رسانيد. اين خبر به رسول خدا صلى الله عليه و آله رسيد، فرمود:آن اوّلى به رخصت (اجازه) خداوند عمل كرد و دومى حق را آشكار ساخت، پس گوارايش باد.