گذار در دانشكده مجازی
مجازی اما واقعی‌تر از حقیقی
vu.hadith.ac.ir
وضعیت حضور و غیاب دانشجویان در کلاس‌هایشان چگونه است؟ آیا همه آنها
به موقع، سرِ درس‌هایشان حاضر می‌شوند و فقط از همان غیبت
مجاز استفاده می‌کنند؟
اگر شما دانشجو باشید، پاسخ‌های واقعی‌تری برای این پرسش‌ها دارید. اما
وقتی مدیر یک دانشکده در سخنانی، از روش های
فرار دانشجویان از حضور و غیاب بگوید، موضوع، جلب توجه می‌کند. این که
بعضی از دانشجوها، اول کلاس، حاضری می‌زنند و بعد، از کلاس خارج
می‌شوند یا مثلاً دوستشان به جای آنها می‌گوید: «حاضر» یا با استاد،
باب رفاقتی باز می‌کنند و استاد، دلش به حال آنها می‌سوزد و می‌گوید:
«عیب ندارد، این جلسه هم نیایید و به کارتان برسید». البته آوردن
برگه‌های صوری پزشک و مرخصی استعلاجی، دیگر کاملاً کهنه شده و لو رفته
است.
در مجموع، واقعیت این است که بخشی از جامعه دانشجویی ما از این شیوه‌ها
استفاده می‌کنند تا در کلاس، حاضر نباشند و باشند!
سید حمید حسینی، مدیر اولین دانشکده مجازی ایران با موضوع علوم حدیث،
در سخنانی ضمن بیان این مطلب، خبر می‌دهد که در دانشکده‌ای که او مدیر
آن است، با وجود غیر حضوری بودن، هر کاربر / دانشجو فقط در صورتی حاضر،
محسوب می‌شود که در ساعتِ پخش آن درس و صدای استاد، پای رایانه‌اش
نشسته باشد و به پرسش‌های او پاسخ دهد. در
این صورت، برایش حضور ثبت می‌شود.
خلاصه، بدون تن دادن به انواع شیوه‌های نظارت بر یادگیری و ارزشیابی
آموزش، کسی نمی‌تواند درسی را پاس کند.
این، فقط یکی از تفاوت‌های این دانشکده اینترنتی با سایر محیط‌های سقف
و صندلی‌دار علمی در کشور ماست. به قول حسینی، خود دانشجوها هم
می‌گویند اینجا، با این که نامش «مجازی» است انگار از «حقیقی» هم،
دانشگاه‌تر است.
پایگاه دانشکده مجازی علوم حدیث، که همان محل برگزاری کلاس‌ها و حضور
استادها و تحصیل شما باشد، تالارهای گفتگو هم دارد؛ جایی که انواع و
اقسام بحث‌های آزادِ علمی، تحقیقی، فرهنگی و حتی سیاسی رونق دارد. یک
بار برای مطلبی، کسی 311 مطلب در یک موضوع ارسال کرده بود.
در این تالارها، با استفاده از نرم‌افزار ثبت گفتگو (forum)
اظهار‌نظرها به صورت غیر زنده، ثبت می‌شود. در اوضاع و احوال فعلی
دانشگاه‌های کشور که بحث و نقدهای سیاسی، چندان دیده نمی‌شود و کانون
پویای دانشجویی، گویا به خواب رفته، این نشاط در یک محیط رایانه‌ای جای
شگفتی دارد. شما می‌توانید بحث‌هایی را درباره جریان‌شناسی سیاسی داخل
کشور، وصیت‌نامه امام(ره) و سایر موضوعات سیاسی داخلی ملاحظه کنید.
سید حمید حسینی، مدیر این دانشکده، از تأثیر مثبت فضای این دانشکده بر
بانوانی خبر می‌دهد که پس از آشنایی با اینجا، چادری شده‌اند.
«جام»، مخفف کلمه‌های «جلسه‌های آموزش مجازی» است؛ مکانی که استاد و
دانشجو به آن وارد می‌شوند و به بحث می‌نشینند؛ رو در رو و حضوری و
زنده. گاهی یک نفر در این جلسه‌ها در یکی از شهرهای آلمان پای مونیتورش
نشسته و دارد حرف می‌زند، دیگری در روستایی از ایران و آن سومی در
حاشیه خلیج فارس و....
جذابیت «جام» که البته محیطی علمی ـ دانشجویی ـ فرهنگی است، مرا به یاد
پالتاک معروف می‌اندازد.
در ماه رمضان، هر شب ساعت ده، قرار این است که در «جام»، دعای افتتاح
می‌خوانند و عصرها ساعت چهار، ختم قرآن دارند.
اینها فقط بخشی از امکاناتی است که در پایگاه دانشکده مجازی علوم حدیث
پیش‌بینی و فراهم شده است؛ دانشکده‌ای که از ثبت‌نام تا ارائه دروس و
از پرسش و پاسخ تا امتحان میان ترم آن، همه به شکل اینترنتی انجام
می‌شود و البته امتحان‌های پایان ترم آن، حضوری است.
به تازگی، فروشگاه الکترونیکی این محیط علمی ـ آموزشی هم گشایش یافته و
دانشجویان و دانش‌پذیران را از مراجعه فیزیکی برای تهیه کتاب و
نرم‌افزار و جزوه‌های درسی و کمک درسی، بی‌نیاز کرده است. به نظر
می‌رسد که وجود همه این ویژگی‌ها در کنار یکدیگر، نمونه مشابهی در کشور
ما ندارد.
از نگاه دانشجویان خارج از کشور
یکی از جنبه‌های قابل توجه این دانشکده، دانشجویانی است که ساکن
کشورهای مختلف دنیا هستند؛ کشورهایی چون کانادا، انگلستان، سوئیس،
استرالیا، آلمان و امارات. بر آن شدیم که در گفتگوهای کوتاهی، انگیزه
عضویت و دانشجویی این افراد و نحوه آشنایی آنان با دانشکده مجازی را
جویا شویم و ببینیم این شیوه دسترسی به دانش‌های حدیثی از نظر آنان چه
مزایا و نواقص احتمالی‌ای دارد.
معصومه کدخدا که در دوره سوم (سال گذشته) دانشکده مجازی، پذیرفته شده،
ساکن سوئیس است. وی از طریق زیرنویس تلویزیونی در شبکه جام جم با این
محیط درسی آشنا شده. وی درباره انگیزه خود گفته که چون از بحث‌های دینی
و معنوی کشور خود دور است و به منظور این که کمتر تحت تأثیر محیط
نامطلوب باشد، از وقت خود استفاده کرده و به تحصیل مشغول شده است.
خانم کدخدا از مسئولان دانشکده خواسته که با توجه به این که از نظر
علمی، دانشجویان این رشته در ایران، به‌روزتر هستند و این امکان در
سوئیس وجود ندارد، درس‌ها و امتحانات، آسان‌تر و سبک‌تر برگزار شود.
حمیدرضا خوش اندام، پذیرفته شده دوره سوم دانشکده از آلمان است. او نیز
به وسیله شبکه جام جم با دانشکده آشنا شده است. آقای خوش اندام، که 22
سال است در خارج از ایران زندگی می‌کند معتقد است که در کشورهای دیگر،
مسلمانان مشکلات زیادی دارند و تبلیغات شدیدی بر ضد اسلام وجود دارد.
او می‌گوید برای مبارزه علمی باید به سلاح علم، مجهز شد و این آشنایی
برای من، مانند نوری در تاریکی مطلق بود.
وی می‌گوید: «انعطاف‌پذیری و آماده کمک بودن مسئولان دانشکده، این
امکان را به من داد که به راحتی، دوره دانش‌پذیری را بگذرانم و آنها
برای برگزاری امتحان پایان ترم من، چند هفته تلاش پیگیر داشتند».
او پیشنهاد می‌کند در شرایطی که مدعیان دروغین حقوق بشر در کشورهای به
اصطلاح دموکراتیک، فشارهای تبعیض نژادی به نسل‌های دوم و سوم
آورده‌اند و این باعث شده که این جوانان به ریشه‌های خود، برگردند، خوب
است این دانشکده، با برنامه‌ریزی دقیق، به مقابله بپردازد و در قالب
کلاس‌های شناخت اسلام و آشنایی با دفاع مقدس و دیگر مسائل اساسی، آنها
را از سال‌های آخر دبیرستان، با این موارد، آشنا و آماده جلوگیری از
انحراف به اسلام‌های ساختگی کنند.
هدی شمس‌آبادی، ساکن امارات و پذیرفته شده در دوره سوم دانشکده، شیوه
آگاهی خود را، آگهی تلویزیونی بیان می‌کند. وی به علت علاقه به آموختن
علوم اسلامی، مدتی در جستجوی امکاناتی برای یادگیری این دانش‌ها در
اینترنت بوده.
خانم شمس‌آبادی، مهم‌ترین مزیت این دانشکده را «امکان حضور در کلاس‌ها
به صورت آن لاین (online)»
می‌داند.
امکانات جدید، در راه است
ـ آماده‌سازی حدود هفت هزار مقاله حدیثی برای استفاده در پایگاه
دانشکده که مقدمه‌ای برای راه‌اندازی کتاب‌خانه الکترونیکی دانشکده
مجازی علوم حدیث است.
ـ آماده‌سازی لغت‌نامه عربی ـ فارسی با نام «معجم البسیط»، تألیف استاد
حکمت برای استفاده در پایگاه دانشکده.
ـ راه‌اندازی سامانه گفتگوی داخلی از طریق شبکه رایانه‌ای (Windows
Messenger)
برای ارسال پیام، فایل،... از طرف کاربران برای یکدیگر به صورت آن‌لاین
و آف‌لاین.
ـ پیشنهاد راه‌اندازی ربات پاسخگوی مسنجر به منظور پاسخگویی مناسب‌تر
به مراجعه‌کنندگان به پایگاه دانشکده.
ـ همکاری با دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری برای تکمیل پایان‌نامه‌های
مرتبط (تکنولوژی آموزشی)
ـ آغاز تولید دروس دانشکده مجازی به زبان عربی.
| 
