اجازه سيد حسن صدر به محمد امين امامي خويي - صفحه 457

آثار امامى

مرحوم صدرالاسلام، اهتمام زيادى به تأليف و تدريس و
تحقيق داشت و قريب چهل اثر از خود بر جاى گذاشت كه تاكنون فقط يكى از آنها به طور كامل به چاپ رسيده است.
فهرست آثار و تأليفات وى (آنچنان كه خود بيان نمود) عبارت اند از:
1 . مرآة الشرق فى تراجم عمد ذوى الآثار من رجال الشيعة اين كتاب؛ شامل شرح حال ششصد تن از دانشمندان شيعى قرن سيزدهم و چهاردهم است كه در جواب جرجى زيدان كه در كتاب «مشاهير الشرق»، شرح حال دانشمندان شيعى را ذكر ننموده، تأليف كرده است. ۱
2 . شرح «الفوائد الصمدية» شيخ بهايى اين شرح، اوّلين اثر صدر الاسلام است.
3 . حاشيةُ الخيارات حاشيه اى است بر كتاب «الخيارات» شيخ انصارى.
4 . كشف الاتباس عن حكم المشكوك من اللباس.
5 . رساله در بيان مسائل شك در ركعت اوّل و دوم نماز و شك در افعال نماز.
6 . رساله در قاعدة التجاوز و الفراغ.
7 . حاشيةُ «فرائد الاصول» حاشيه اى است بر كتاب شيخ انصارى از آغاز تا بحث البرائة.
8 . كتاب الصلوة شرحى است بر «تكملة التبصرة» آخوند خراسانى .
9 . صلاة المسافر.
10 . رساله در وجوب مسح القدمين.
11 . رسالة فى علم النفس. ۲
12 . حاشية «المتاجر» شيخ انصارى.
13 . تعليقه بر كتاب «القوانين الأصول» ميرزاى قمى.
14 . فرحة المهموم در حرز و ادعيه است.
15 . تاريخ ثوره نجف، به فارسى كه در آن قيام مردم نجف و سركوب آن را به وسيله انگليسى ها، كه خود شاهد آن بوده، به تفصيل نگاشته است. ۳
16 . مفتاح السعادة ومنهاج السيادة در مواعظ و حكم است.
17 . مقالة في اثبات التوحيد (با ادلّه كلامى عقلى).
18 . رساله در مسئله حلق لحيه.
19 . قامون العرفان في تاريخ المصاحف و تعريف القرآن. اين تأليف، در تاريخ قرآن كريم است كه به عنوان مقدمه اى است بر تفسيرى كه بنا داشته بنويسد.
20 . رساله در قرّاء عَشَره و قرائتهاى آنها.
21 . تصحيح وتنقيح رساله قاضى سعيد قمى در قرائات.
22 . رساله در تواتر قرآن كريم. در بيان نظريات مختلف در اين مسئله و اثبات نظريه حق است.
23 . رساله در مسئله تحريف قرآن و ردّ آن.
24 . رساله در فواتح سُوَر.
25 . رساله در بيان تفسير به رأى كه در روايات، نهى شده است.
26 . رساله در بيان ترجمه قرآن كريم به زبانهاى ديگر و اوّلين ترجمه اى كه صورت گرفته است.
27 . رساله در بيان تاريخ تفسير و طبقات مفسّران و اوّلين تفسيرى كه صحابيان و سپس تابعيان نوشتند.
28 . رساله در بيان اقدمِ نسخ موجود از قرآن كريم در عصر حاضر.
29 . رساله در قاعده فلسفى «الواحد لايصدر عنه إلاّ الواحد».
30 . رساله در بيان فرق بين حق و حكم.
31 . رساله در شرح حال بزرگان خوى (از قرن اوّل تا عصر حاضر).
32 . غرايب العهد يا مشاهدات شنيدنى.
33 . رساله در بيان انساب سادات كه در سراسر زمين مزارشان معروف است.
34 . منظومه اى در فقه كه ناتمام مانده است.
35 . قصيده اى فارسى كه به مناسبت ميلاد امام زمان(عج) سروده شده و نزديك به شصت بيت دارد.
36 . شرح «تجريد الاعتقاد» خواجه نصيرالدين طوسى (به فارسى).
37 . تراجم الأعيان. ۴

1.اين اثر با تحقيق و تصحيح نگارنده، در دست انتشار است.

2.بخشى از آن در مجله تعلم و تربيت در تهران منتشر شده است.

3.اين رساله به تصحيح استاد سيد احمد حسينى اشكورى در سالنامه ميراث اسلامى ايران دفتر سوم، سال ۱۳۷۵ ه ش، ص ۲۵۷ . ۳۱۰ به چاپ رسيده است.

4.نسخه اى از آن، در كتابخانه آية اللّه مرعشى موجود است و در تأليف كتاب المسلسلات فى الاجازات، مورد استفاده قرار گرفته است.

صفحه از 488