مناقب الفضلاء - صفحه 443

مقام احتجاج ، آنچه در كتبِ حديثى مضبوط گرديده ، كفايت مى كند.
كتابهائى را كه بر اسانيد و اجازات و فهرستِ مشايخ شخص و طرقِ روائى اشتمال داشته اند ، به نامهايى چون «فهرست» ، «ثبت» ، «برنامج» ، «مشيخه» و . . . ناميده اند.
از مهمترين آثارِ اماميّه با عنوانِ «اجازه» مى توان از الاجازة الكبيرة ى علاّمه حلّى به بنى زهره ، اجازات ابن ابى جمهور ، اجازه شيخ حسن صاحبِ معالم ، و مجموعه اى كثير از اجازه نامه هاى خُرد و كلان كه در بخشِ اجازاتِ بحار الأنوار مندرج است ، ياد كرد . ميرزا عبداللّه اصفهانى ، مشهور به اَفَندى ، در رياض العلماء ، گذشته از اشارات ، متن برخى اجازات را عينا آورده است.
در اين زمينه الإجازة المطوّله ى مجلسى اوّل به مجلسى دوم ، الإجازه الكبيره ى سيّد عبداللّه موسوى جزائرى ، و إجازات الحديثِ سيّد أحمد حسينى ياد كردنى اند.
مرحوم شيخ آقا بزرگ تهرانى در الذريعة إلى تصانيف الشيعة درباره «كتب إجازات» مى گويد:
«بدان كه بسيارى از علماى اعلام كه نخستينشان آنگونه كه مى دانم ، سيّد اجلّ، رضى الدّين على بن طاووس (متوفّاى به سالِ664) بوده،وسپس شيخ شهيد به سال 876 ، و آنگاه شهيد ثانى و پس از آن جمعى از علماى متأخّر ، هر يك درباره اجازات تأليفى مستقل پرداخته اند و در آن اجازاتى را كه از آنها آگاه شده اند ، گردآورده اند . ازين نوع كتب مجلّداتى ديده ام و جمله اى از آنها در تراجم مؤلّفانشان به عنوان كتاب الإجازات ياد شده اند.
سيّد اجلّ رضى الدين على بن طاووس رضى الله عنه عنوان كتابى را كه در

صفحه از 462