امّا تواضع ، صفتى است از صفات حميده و خلقى از اخلاق پسنديده كه بنده به واسطه آن به درجات رفيعه در جنان فايز مى گردد .
و از عيسى عليه السلام مروى است كه فرمود: «طوبى لِلمتواضعين في الدنيا ، هم أصحاب المنابر يوم القيامة» ^۱ خوشا حال فروتنان در دنيا كه ايشان خواهند بود كه در مجمع عظمى بر منبرها نشينند .
و در خبر است كه حق ـ جلّ و علا ـ وحى فرمود به موسى عليه السلام كه: «حضرت جبّارى ما نماز از كسى قبول مى كند كه در ^۲ مشاهده جمال عظمت و مطالعه آثار عزّت ما خود را به ذلّت و مسكنت ^۳ آورد و بزرگى بر بندگان ما روا ندارد و خوف عذاب ما يك لحظه از دل او بيرون نرود و تمامى روز را به ذكر ما گذراند و به جهت رضاى ما نفْس را از هوا باز دارد» .
پس نماز كه ركنى است ^۴ از اركان اسلام و موصل ^۵ است به رضوان در دار السّلام و مفيد خلاصى است از مهايل ^۶ آلام و سبب است مر غفران ملك علاّم را ، قبول او موقوف است بر تواضع كه آن مقامى است ارفع مقامات ارباب يقين و منزلى ^۷ اعلى منازل اصحاب ^۸ عزّ و تمكين و مر اين تواضع را دو طرف است يكى طرف افراط كه آن را تكبّر خوانند و ديگرى طرف تفريط و آن را تذلّل و تخاسس ^۹ خوانند و «خير الاُمور أوسطها» ^۱۰ .
و امّا ^۱۱ تكبّر ، صفتى است از صفات نفس امّاره كه از او تعبير كنند به حالتى حاصل از اعتقاد آن كه او از ديگرى بهتر است و اين حالت ، القاى نفخه ^۱۲ شيطانى