است كه چون در نفس انسانى ، رسوخ يابد ، قوّت نفسانى بدين منتفخ ^۱ گردد و از آن انتفاخ ، دخانى مظلم ، متصاعد شود و استيلاى آن دخان ، چشم دل را بپوشد و عين بصيرت از ملاحظه مجموع ابواب ايمانى كه آن مفاتيح ابواب جنانى ^۲ است محجوب ماند و به سبب عدم ادراك ، ابواب جنّت بر روى وى مسدود گردد ؛ چنانچه حضرت رسالت ـ عليه الصّلاة والسّلام ـ از اين معنى خبر فرمود: ^۳ «لايدخل الجنّة من كان في قلبه مثقال ذرّةٍ من الكبر» ^۴ به ^۵ بهشت درنيايد آن كه در باطن او مقدار ذرّه اى از كبر بود ؛ زيرا كه اين نفخه ^۶ مادّه قوّت غضبى است و آن شرر آتش قهر ^۷ صمدى است ـ عزّ شأنه ـ و اين آتش را خاصيّتى است كه از تولّد حركت ذره اى ، جهانى ^۸ مشتعل ^۹ گردد . پس لا جرم ذرّه اى از كبر ، موجب اشتعال آتش جهنّم باشد كه اعظم عوالم نيرانى است و اين صفت بود كه ابليس لعين ^۱۰ را به كلمه «خلقتني من نارٍ و خلقته من طينٍ »^۱۱ گويا ساخته از قبول حق و انقياد اوامر حاكم مطلق بازداشته در مقام خطاب «و إنّ عليك لعنتي^۱۲إلى يوم الدّين »^۱۳ بداشت و به طوق لعنت ، مطوّق ساخت و ابواب رحمت بر روى او ببست . ^۱۴

نظم

از تواضع ، خاك ، مردم مى شود نور نار از سركشى كم مى شود
شد عزيز ، آدم چو استغفار كردخوار شد شيطان چو استكبار كرد
دانه پست افتد كه بر دستش كنندخوشه چون سر بركشد پستش كنند
و حضرت حق عز و جل در كتاب كريم به جهت تهديد منكوسان مهاوى تكبّر و