و ببايد دانست كه حصول اين جوهر عزيز ، منوط است به تحقيق چند چيز: اول معرفت آن كه هر چيزى كه در دار دنياست جمله بر ممرّ سيل فناست ؛ چنانچه آيه كريمه «كلّ من عليها فان »^۱ اين ^۲ بيان مى فرمايد و بى شك اين يقين ، سبب عدم عقد قلب عباد گردد به امور دنيوى . پس در محلّ زوال اموال و ^۳ وقت انتقال احوال ، متألم البال نگردند و از تردّد و تهتّك ، مجتنب باشند .
دوم معرفت آن كه هرچه واقع مى شود به حكم بلا معقّب و قضاى بلا رادّ الهى است ـ تقدّس و تعالى ـ چنانچه از فحواى كلام ملك علاّم كه «قل كلٌّ مِن عند اللّه »^۴ مفهوم مى گردد و بى شك اين امر ، صاحب واقعه را صيانت نمايد از ارتكاب اضطراب و تحمّل تعب و مشقّت جهت رفع و دفع آنچه مقدور او نيست و از اين مرتبه به «رضاى به قضا» تعبير كنند .

نظم

وكلتُ إلى المحبوب أمري كلَّهفإن شاء أحياني و إن شاء أماتني^۵
سيوم معرفت آن كه در ارسال افواج بلا بر عباد ، حضرت معبود را حكمت هاست كه از جمله آنها يكى آن است كه تميز فرمايد ميان محبّان صادق و متردّدان منافق ؛ چنانچه از مضمون كلام كريم كه «ولنبلونّكم حتّى نعلم المجاهدين منكم والصّابرين »^۶ معلوم مى شود و بى شك اين حال ، مؤمن صديق را در حين رؤيت وقايع مانع اند از مباشرت افعال شنيعه و اعمال قبيحه ^۷ چون شقّ جيوب و ضرب خدود ^۸ بر جزع و امثال اينها .
چهارم معرفت آن كه هر حادثه موحش و واقعه مضرّ مؤلم كه بنده را روى نمايد ،