به دولت ملاحظه لقاى ربّانى و حصول فنا به ^۱ تجلّى ذات حضرت صمدانى و بقا به اتّصاف به جميع صفات الهى و اطلاع بر احوال مغيبه ^۲ كما هى ، از شصت ساله عبادت كه غايت كمال قوه انسان در اين زمان همان بود ، اولى ^۳ و اعلى دانسته اند ؛ چنانچه كلام نبوى ـ عليه الصّلاة والسّلام ـ كه «عدلُ ساعةٍ خيرٌ مِن عبادةِ ستّينَ سنةً» ^۴ از اين معنى خبر مى دهد .
اى سعادتمند! تحصيل مراتب مغرَقان ^۵ بحر توحيد و عرفان ، و تكميل مناصب سالكان طريق كشف و ايقان ، موقوف است بر كمال صحّت دل و صحّت دل در اعتدال صفات جميله است كه عدالت عبارت از آن است و مرض دل در ميل است كه آن موجب حجاب است از حضرت ربّ الأرباب عز و جل . و نزد ارباب شهود و زايران كعبه مقصود ، صراط المستقيم كه در ^۶ فاتحة الكتاب وارد است حقيقت اين اعتدال است و صراط جهنّم روح اين صراط است و حقيقت اين اعتدال از موى ، باريك تر و از شمشير ، تيزتر است و هر كه در اين دنيا بر اين صراط ، استقامت يافت ، فردا بر آن صراط چون برق خاطف گذرد و هر كه امروز طلب استقامت نكرد ، فردا آن جا بر صراط نتواند گذشتن .

نظم

اى كه در دنيا نرفتى بر صراط مستقيمدر قيامت بر صراطت جاى تشويش است و بيم
قلب روى اندود نستانند در بازار حشرخالصى بايد كه از آتش برون آيد سليم
و به سبب صعوبت و دقت و حدّت اين صراط ^۷ در روزى هفده بار بر جهانيان