نظم

تا ترك تعلّقات دنيا نكنىجولان به سرادقات عليا نكنى
و جهت ^۱ تحقيق اين معنى ، سنگ مغناطيس ، تمثيلى عجيب ^۲ است كه هرگاه بر ^۳ صرافت خود بود ، جذب حديد كه از خواص اوست كند و چون او را به سير ملوّث سازند ، قطعا جذب آهن نتواند كردن و بار ديگر چون او را بشويند و در خون بز پرورش دهند ، باز به حال اصلى خود ^۴ عود كند و حديد را جذب نمايد . همچنين نفس ، چون به تدابير بدنى و ادراك امور ظاهرى پردازد ، از ادراك حقايق معنوى باز ماند و چون لختى از آن باز ايستد ، ^۵ بر اسرار آن عالم ، اطّلاع يابد و آنچه خواهند از معارف الهى ادراك نمايد . پس شستن و پرورش دادن مغناطيس نفس ^۶ از نتن سير تدابير و ادراكات ظاهرى ، منع اوست از اينها و متوجّه گردانيدن او به طرف عالم معنى . از اين جاست كه گفته اند:

نظم

گر اوباش طبيعت را برون رانى ز دل زان پس^۷همه رمز الهى را ز خاطر ترجمان يابى
و اگر تحصيل اين سعادت و تكميل اين دولت ، نفس را ميسّر نبودى ، حضرت خداوند عز و جل ، امر بر ^۸ تزكيه نفوس نفرمودى و نفس ^۹ به خطاب «فادخلي في عبادي و ادخلي جنّتي »^۱۰ مخاطب نگشتى ^۱۱ و به الهامات سبحانى كه ^۱۲«فألهمها فجورها و تقويها »^۱۳ بينا نشدى و آنچه حضرت رسالت ـ صلوات اللّه عليه ـ ^۱۴ فرمود كه: «نفسك مطيّتك فارفق بها» ^۱۵ ـ يعنى نفوس شما در طىّ سبيل عرفان و وصول به منزل ايقان ،