را به طرف دل ^۱ فروآورند و حركت دورى ^۲ فرمايند ، چندان كه باز به محاذات ناف رسد و اين ضرب چهارم است و ذكر را در اين چهار حركت تمام كنند ؛ هر ضربى را به كلمه اى ^۳ و باز به همان طريق از سر گيرند و در اين چند حكمت است:
يكى آن كه چون در مراتب سير وجود چنان مقرّر است كه تا از مبدأ به منتها نرسد ، باز رجوع به مبدأ نتواند . پس سر را كه محلّ قوه نطقى و روح انسانى است و خاتميّت ^۴ كون انسان به واسطه ظهور اوست ، به حركت اولى از جانب ناف كه وسط ^۵ است مر اطراف را و به مثابه مركز است بدن را و مبدأ جذب غذاست ، تن را به طرف محيط وجود برند ، تا نسبت كه سبب حصول تسخير است بدين اشارت ^۶ پديد آيد .
ديگر آن كه از مبدأ چون به جانب محيط مى روند ، كثرت پديد مى آيد و لامحاله نفى و رفع آن لازم است . پس ^۷ در اين آن ، به كلمه لا كه نفى مطلق است ، قايل گردند . ^۸
ديگر آن كه چون مبدأ ^۹ ظهور روح انسانى از جگر است ، پس در حركت ثانيه ، سر را به جانب جگر ، مايل سازند ^۱۰ چنانچه در حركت رابعه به جانب دل ، تا قوه نطقى از مبدأين ^۱۱ به تحريك قوه ايشان بدين توجّه و حركت ، مدد تام يابد و بدين اشارت ، رجوع إلى المبدأ كه سرّ عبادت است ، صورت نبندد و در اين وقت به كلمه «اله» قايل شدن ، اشارت ^۱۲ بدين معنى بود و حال در حركت ثالثه مثل حركت اولى بود ^۱۳ و قايل شدن در اين آن ^۱۴ به كلمه «الاّ» كه او را دخلى در رفع ^۱۵ حكم سابق هست ، نيز بدان مناسبت است .
و ^۱۶ ديگر آن كه چون مطرح نظر ذاكر ، اثبات وحدت ذات بى همتاست بر صفايح