او اذعان میكند كه توقع انگيزهسازی از چنين مركزی كه بخش خصوصی است، روا نيست؛ زيرا امكانات گسترده و تأثيرگذار رسانههای ملی را ندارد. او میگويد: «اگر انگيزههای درونی مردم برای آموختن قرآن، قوی باشد، هيچ نيازی به كلاسهای آموزش قرآن نيست و افراد، خود، استادان را حتی در خيابان پيدا میكنند و به سادگی برای يادگيری قرآن از آنها میپرسند؛ پس انگيزۀ بسيار لازم است».
ابوالقاسمی كه استاد مسلّم و دارای رتبۀ اول در مسابقات بينالمللی قرائت قرآن در مالزی است، به قرائت معنا محور باور دارد و دامن زدن به موضوع قاری حرفهای را ناصواب میداند. با وجود اين، وقتی از او میپرسيم در مركز آموزش قرآن آستان، چه رويكردی به مفاهيم قرآن داريد، پاسخ میدهد كه ما اين كار را شروع كردهايم و در آينده ان شاء الله گسترش پيدا خواهد كرد.
او ضمناً تأكيد میكند كه در رشتۀ حفظ قرآن، حافظ ناگزير است كه معانی آيهها را بداند تا بتواند در كار حفظ، موفق باشد و حتی در رشتۀ قرائت هم انتخاب الحان و اصوات و دستگاههای موسيقايی را وابسته به اين دانستن برمیشمرد.
هر گاه از حاج احمد ابوالقاسمی دربارۀ تفاوتهای آموزشی و برجستگیهای فعاليت مركز میپرسم، اولين ويژگی و سببساز توفيقهای بسيار و اقبال گستردۀ مردم را وجود بارگاه حضرت عبد العظيم(ع) میشمرد و همواره بر اين نكته، تأكيد میورزد و سپس، حضور استادان تراز اول و بهترين معلمان قرآن در اين مركز را ـ چه در قرائتهايی كه در صحنهای آستان میشود و چه در كلاسهای آموزشی و محافل قرآنی ـ عامل اساسی اين اتفاق میداند.
مدير مركز آموزش قرآن آستان، از گرايشی در اين مجموعه خبر میدهد كه پيش از اين در سطح و نسخ اين گونه فعاليتها نشنيدهايم: «نخبهپروری در آموزش قرآنی».
در توضيح اين مضمون، او ضمن بيان تأكيد توليت آستان حضرت عبد العظيم(ع) در بازديد از مركز قرآن مبنی بر ضرورت تخصصی شدن و نخبهپروری در آموزشهای قرآنی میگويد: «اين مكان شايستگی دارد كه كلاسهای تخصصی آموزش قرآن را برپا كند، به گونهای كه امسال با گزينش انجام شده، حدود هشتصد نفر را ثبتنام نكرديم؛ زيرا در امتحان قبول نشدند و با اين اوصاف، 2004 نفر ثبتنام داشتيم كه بيش از 1500 نفر هم به دليل كمبود جا رد شدند. ما اعتقاد داريم كه اگر بتوانيم يك نفر نخبه تربيت كنيم، او میتواند هر جای دنيا برود، يك دار القرآن ايجاد كند.».
ابوالقاسمی، برنامههای مركز آموزش قرآن را در سه محور آموزش، تبليغات و پژوهش بيان میكند و ترتيب اهميت امور مركز را همين گونه میشمارد.
وی میگويد: «در طول سال، در سه دوره و با دو گرايش قرائت و حفظ، كلاس داريم. كلاسهای مفاهيم هم هست كه البته در حد آن دو گرايش نيست. در حفظ، مخاطبان از خردسالان تا بزرگسالان هستند و از يك جزء تا كلّ قرآن را حفظ میكنند. قرائت، شامل روخوانی، روانخوانی، تجويد و صوت و لحن پيشرفته است. ما طوری طراحی میكنيم كه هر كس در هر گروه سنی و با هر آمادگی و نياز بتواند اينجا قرآن بياموزد.
بخش ديگر برنامهها، محفل اُنس با قرآن است كه از سال 69 اجرا میشود، با حضور قاريان بينالمللی و گروههای تواشيح، به مدت يك ساعت و سی دقيقه، جمعه شبها بعد از نماز مغرب و عشا و تاكنون در بيش از صد نوبت از حضور قاريان مصری نيز بهرهمند بودهايم.راديو قرآن و سيمای قرآن، تقريباً تمام اين تلاوتها را ضبط و پخش كردهاند.
در مسابقههای كتبی و حضوری به برندگان جايزۀ نقدی داده میشود و هر هفته دو نفر از قاريان تراز اول ايران دعوت میشوند كه كمتر از مقامهای بينالمللی ندارند.
در قسمت پژوهش، كميتههای علمی داريم كه برای كلاسداری، طرح درسها، زمان و چگونگی امتحانات و در بالا بردن كيفيت آموزش از وجود آنان استفاده میكنيم.
برنامۀ ديگر، مسابقههای سالانه است كه پيشتر، به مناسبت تولد حضرت عبد العظيم(ع) برگزار میشد و اكنون اين مسابقه به طور ثابت در تيرماه برپا شود. تا به حال ده دوره از اين مسابقات برگزار شده است. در اين دوره بيش از 750 نفر ثبتنام كردهاند. برای بانوان، بدون شرط سنی در رشتههای قرائت، حفظ كل، حفظ بيست و ده جزء و برای دختران مقاطع ابتدايی پنج جزء، مسابقه برگزار میشود. در قسمت آقايان، قرائت بزرگسالان و زير شانزده سال و در حفظ، كل و بيست و ده جزء، بدون شرط سنی و برای مقاطع ابتدايی پسران، حفظ پنج جزء، در نظر گرفته شده است. از قم، يزد، زنجان، اصفهان، كردستان و كاشان هم شركتكننده داشتيم و به دليل اعتماد مردم به كيفيت مسابقهها، از شهرهای دور هم به اين مسابقه آمدند».
در خصوص كيفيت مسابقههای سالانۀ قرآنی آستان، ابو القاسمی خبر میدهد كه غالب كسانی كه در مسابقات اينجا مقام میآورند، در مسابقههای كشوری اوقاف هم به همين سختی مقام آوردهاند؛ مثلاً نفر اول مسابقههای امسال اوقاف، پارسال در اينجا دوم شده بود: «ما در داوری هم بهترينها را دعوت میكنيم».
وی خبر میدهد كه بسياری از برندگان مسابقات سالانۀ اوقاف، از برندگان مسابقات قرآنی آستان حضرت عبد العظيم(ع) هستند و اين به دلايلی است؛ از جمله اين كه مسئول آموزش قرآن مركز، حافظ كلّ قرآن است، كارشناس قسمت برادران، آقای معتز آقايی، نفر اول بخش حفظ كل در مسابقات بينالمللی سال گذشته است. كارشناس آموزش خواهران، فوق ليسانس علوم قرآنی است و ساير معلمان هم، داوران مسابقات كشوری سازمان اوقافند و بهترين كادر آموزش انتخاب شدهاند: «شركتكنندگان مسابقات، هم به اين جا اعتقاد دارند و هم به مسابقه اعتماد دارند». وی دربارۀ طرحهای جديد مركز میگويد: «طرح جديد ديگر، اجرای زندۀ قرآن و اذان در ظهر و مغرب و صبحهای جمعههاست و از برنامههای سنگين و البته جاذب ماست. اين برنامه بسيار موفق بوده و حتی مردم، متقاضی نوار اين تلاوتها هستند. از برنامههای ديگر هم، مشاركت اين مركز با راديو قرآن در برگزاری طرح هزار ختم قرآن برای سلامتی امام زمان(عج) است. همچنين اين مركز در پارهای موارد، در خصوص ارائۀ مشاوره در معرفی قاری، استاد، داور و هنرهای آموزشی به ديگر مراكز فعال است. در ماه رمضان نيز مسابقۀ اينترنتی قرآنی داريم و اكنون اين مسابقه در ساير روزهای سال هم برقرار شده است».
او چنين گزارش میدهد كه تأكيد مركز آموزش بر حفظ است اما تقاضا در بخش روخوانی و روانخوانی بيشتر است.
ابوالقاسمی دربارۀ موضوع تبليغات و شيوههای جذب جوانان به اين مركز میگويد: «ما بدون تبليغات، بيشتر از سقف موجود، ثبتنام داريم. اما امسال با عنوان آموزش تخصصی، از طريق چاپ پوستر و بنر، حدود چهار هزار نفر به اينجا آمدند و حدود دو هزار نفر گزينش شدند. اگر بخواهيم به سمت آموزش تخصصی پيش برويم، بايد تبليغات بيشتری داشته باشيم. اين كار برای جذب نخبهها لازم است».
وی در معرفی قرآن آموزان موفق، از محمدمهدی حقگويان نام میبرد كه ده ساله است، در اينجا حافظ كلّ قرآن شده و چند سال است برای تبليغات در خارج از كشور دعوت میشود و شبيه او، خردسالان ديگری هم در همين مركز، قرآن آموختهاند». او میگويد: «از سال 73 تاكنون 30 هزار و 300 نفر در اين كلاسها شركت داشته و 120 استاد با اين مركز همكاری داشتهاند و تاكنون 4200 جزء، معادل 140 حفظ كلّ قرآن داشتهايم».
در ادامه ابو القاسمی، برخی ويژگیهای يك دورۀ آموزش قرآن را، چنين بيان میكند:
ـ اعطای وسائل كمك آموزشی از قبيل نوار و كتاب
ـ صدور كارنامه برای قرآنآموزان در پايان دوره
ـ اهدای جوايز بين كلاسی به قرآنآموزان در پايان دوره
ـ برگزاری مسابقات پاياندوره و اهدای جوايز به افراد ممتاز
ـ اعطای گواهینامه به قرآنآموزان متقاضی
ـ تشويق حفاظ كه به ازای حفظ هر جزء، مبلغ يكصد هزار ريال اهدا میگردد.
|