نگاهي به «القران الكريم و معالم المدرستين» - صفحه 265

و اسماعيل مى دانست. وجود بيت اللّه الحرام در آن منطقه، مزيد بر علت شده بود كه خود را داراى شرافت بپندارد. جنگ و خون ريزى و سيادت طلبى، از ويژگى هاى اين قوم بود. پاره اى با اين خصلت ها ايمان آوردند و هنوز صافى كامل نيافته بودند كه به مدينه منتقل شدند و دو گروه با دو انديشه و ديدگاه متفاوت در اين شهر شكل گرفت؛ قحطانى و عدنانى. ۱ كشمكش ميان اين دو طايفه با رويكرد ديگرى ادامه يافت و به اين طريق، منازعات به عرصه قرآن و حديث راه پيدا كرد.

5 ـ 7 . مصاحف

بخش ديگر مباحث، مربوط به مصاحفى است كه ياد آنها در روايات، اختلاف آفرين شده است؛ رواياتى كه در آنها از مصاحف ازواج النبى و مصاحف صحابه و ويژگى هاى آنها سخن گفته و گفته شده كه وجود آنها حكايت از وجود زيادت و نقصان در قرآن دارد؛ نيز رواياتى كه در آنها از نزول قرآن به هفت حرف سخن به ميان آمده است. آن مصاحف و روايات نزول قرآن به هفت حرف، دست مايه كسانى شده است تا در حقيقت واحد قرآن شبهه كنند.
مؤلف پس از نقل آنها و ناسازگاريى هايى كه وجود آنها در قرآن ايجاد مى كند، گفته است:
حتى مردم عادى هم به كسى اجازه نمى دهند كه در گفته ها و نوشته هاى شان تغيير ايجاد كند. با اين وصف، چگونه است كه ، به راحتى ، درباره كتابى كه از سوى خدا نازل شده و آخرين ميثاق آسمانى است، چنين رواداشتى را مى توانيم بپذيريم؟
نويسنده، براى حل مشكل اختلاف در نزول قرآن و مصاحف ـ كه چهره اى آشفته از قرآن به نمايش مى گذارد ـ توجيه دانشمندان قرآن پژوه را آورده كه گفته اند مراد از نزول قرآن به هفت حرف، امر و نهى و حلال و حرام و امثال اينهاست و يا نزول به هفت گويش قريش و هذيل و هوازن و يمن و... است. ۲ و از آنها پاسخ داده است كه چنين نظرى، يك گمان بيش نيست و قرآن تنها به گويش قريش نازل شده است. و خداوند هم از آن خبر داده كه زبان پيامبر هر قومى، همان زبان مردم آن قوم است.
و ما أرسلنا من رسول الا بلسان قومه ۳ .
و آن گاه از مدرسه اهل بيت عليهم السلام خبر داده كه نزول قرآن به هفت حرف تكذيب شده است:
مردم مى گويند كه قرآن بر هفت حرف نازل شده است. فرمود، دشمنان خدا دروغ مى گويند. قرآن تنها بر يك حرف از سوى يك نفر نازل گرديده است. ۴

1.همان، ج۲، ص۳۹۵.

2.همان، ج۲، ۱۳۹ ـ ۱۴۰.

3.سوره إبراهيم ، آيه ۴.

4.القرآن الكريم و معالم المدرستين ، ج ۲، ص ۱۸۳ .

صفحه از 266