خاورشناسى و حديث - صفحه 121

متولّد شد و تحصيلات خود را تا دوره دكترى فلسفه پى گرفت و رساله دكترى يش را درباره «جبر و اختيار در آغاز اسلام» نوشت. وى مدت چهار سال به تدريس فلسفه در دانشگاه اشتغال داشت. آن گاه به مطالعات بيشترى درباره اسلام گراييد و به عنوان يكى از دستياران اسقف آنگليكَن (وابسته به كليساى پروتستان انگليس) در بيت المقدس به پژوهش پرداخت. مونتگمرى وات در سال 1947م، به سمت «رئيس بخش مطالعات عربى و اسلامى» در دانشگاه ادنبورگ برگزيده شد و سال ها اين سمت را حفظ كرد و در اوايل دهه 1980م، بازنشسته شد.
از اين آثار آنچه به حوزه مطالعات حديثى مربوط مى شود، كتاب هاى وى درباره سيره پيامبر اكرم است. يكى از مطالبى كه وى در كتاب محمّد في المدينة آورده، اين است كه اسناد احاديث در دوره هاى بعد شكل گرفت و شواهدى بر اين رأى مى آورد. ۱
بر ديدگاه هاى وات در كتاب هاى ياد شده تاكنون نقدهايى نگارش يافته كه عبارت اند از:
1. المستشرقون والسيرة النبوية، بحث مقارن في منهج المستشرق البريطانى المعاصر، مونتغمرى وات، د . ۲
عمادالدين خليل، دوحة: دارالثقافة، 1410 / 1989م،
2. مقاله دكتر جعفر شيخ ادريسى در كتاب مناهج المستشرقين با عنوان «منهج مونتغمرى وات»، ـ ۳
3. كتاب الاستشراق في السيرة النبوية، دراسة تاريخية لآراء (وات، بروكلمان، فلهاوزن) مقارنة بالروية ۴
4. آقاى سيّدمصطفى حسينى طباطبايى در كتاب نقد آثار خاورشناسان ـ كه در سال 1375م، به چاپ رسيده و در آن، آثار بيست خاورشناس را مورد نقادى قرار داده ـ پاره اى از ديدگاه هاى وات را درباره سيره پيامبر و برخى آراى ديگر او را در حوزه مطالعات اسلامى به نقد مى كشد. ۵

25 ـ 2. فان اس (1934 مم ـ زنده) خاورشناس ۶

از وى يك كتاب در حوزه حديث سراغ داريم. ۷ وى در اين كتاب از روش تحليل محتوا و سند در

1.المستشرقون والحديث النبوى، ص۱۰۰ ـ ۱۰۱.

2.اين كتاب در سال ۱۹۸۵م به عنوان مقاله در كتاب مناهج المستشرقين في الدراسات العربيه الاسلامية به چاپ رسيد.

3.اين مقاله نيز كتاب محمّد در مكه وات را مورد نقادى قرار مى دهد. (مناهج المستشرقين، ج۱، ص۲۰۷)

4.اين كتاب ـ كه در سلسله منشورات المعهد العالمى للفكر الاسلامى چاپ شده ـ ديدگاه سه مستشرق را درباره سيره پيامبر مورد ارزيابى و تحليل قرار مى دهد كه يكى از آنها مونتگمرى وات الاسلامية، اثر عبد محمّدالامين النعيم. ـ است.

5.نقد آثار خاورشناسان، ص۱۴۸ ـ ۱۵۴.

6.josef vaness.

7.عنوان كتاب چنين است: Zwiscchen Hadit Theologie. مشخصات كامل اين كتاب چنين است: Zwiscchen Hadit Theologie. Studien Zum Entstehen pntstehen pradestin- atianischer Uberliferung. Berlin /NewYork ۱۹۷۵. اين كتاب در سال ۱۹۷۵م، در برلين و نيويورك به چاپ رسيده است. (فصلنامه معارف، دوره بيستم، ش۳، ۱۳۸۲، ص۵۳)

صفحه از 134