سهل بن زياد و يا على بن ابراهيم و ساير مشايخ كه با آنها همزمان بوده اند.
پس بنابر اين نبايد گفت : چون كلينى و مفيد و شيخ از فلان كس روايت كرده اند اين دليل است كه وى آدم خوبى بوده ، اگر اين منطق درست باشد بايد تمام اخبار كتب اربعه مورد قبول باشد و كسى حق نداشته باشد آنها را تضعيف كند.
روايت حضرت عبدالعظيم از سهل بن زياد در موارد زيادى در كافى نقل شده است .

24 ـ سهل بن سعد

از اين راوى در كتب رجال و مشيخات حديثيه ذكرى به ميان نيامده و از زندگى و خصوصيات او اطلاعات درست و صحيحى در دست نيست ، و براى همين جهت نسبت به او نميتوان اظهار نظر نمود.
شيخ صدوق در من لا يحضره الفقيه ، حديثى توسط « سهل بن سعد » از حضرت رضا عليه السلام روايت مى كند ، و اين روايت حاكى است كه وى محضر حضرت رضا را درك كرده و از اصحاب آن جناب است ، غير از اين حديث كه از طريق اين راوى نقل شده در جاى ديگرى از وى ذكرى نشده است.
در تنقيح المقال گويد : ممكن است مقصود از سهل بن سعد كه جزء روات حضرت رضا عليه السلام است « سهل بن اليسع بن عبد اللّه بن سعد اشعرى » باشد زيرا اين سهل بن يسع جزء اصحاب حضرت رضا سلام اللّه عليه بوده و واسطه حذف شده است . در بسيارى از نام ها واسطه ها را حذف ميكنند و شخصى را به اجدادش نسبت ميدهند.

در پايان اين مقال لازم است گفته شود : سهل بن زياد از مشايخ اجازه است اصول و مؤلفات محدثين و روات در نزد او بوده ، مرحوم كلينى در كافى و يا شيخ صدوق در كتب خود كه از وى نقل كرده اند و اخبار را از كتب شخص او و يا رواياتى كه مختص به وى بوده نقل نكرده اند ، بلكه كتب و اصول محدثين قبل كه توسط مشايخ اجازه با سلسله اسناد در دست او بوده را از وى اخذ كرده اند . مثلاً كتب حسين بن سعيد ^۱ و يا على بن مهزيار و يا محمّد بن ابى عمير و هم چنين اصل زيد نرسى ^۲ و يا اصل حريز بن عبد اللّه ^۳ و ساير كتب و اصول اصحاب كه صحت آنها توسط مشايخ بزرگ به ثبوت رسيده ، نسخه هاى اين كتاب ها در دست سهل بن زياد بوده و مرحوم كلينى و يا صدوق و يا شيخ الطائفه اخبار را از خود اين كتب و اصول ميگرفته اند ليكن از طريق