9
لطفعلى صدرالافاضل
(1268 ق 123ش )
احسان متقى
مرحوم ميرزا لطفعلى فرزند محمّد كاظم امين السفراء شيروانى تبريزى از بزرگان ادبا و اهل علم و عرفان و حكمت بوده و شعر هم مى گفته و تخلص دانش داشته است .
و در اوائل امر به تهران آمده ، و علوم عقليه را در خدمت آقا على مدرس و ميرزاى جلوه تحصيل كرده ، و چندين كتاب تأليف نموده است:
1 . ديوان اشعار: كه از آن جمله مرثيه براى استادش مرحوم جلوه و مرثيه براى حاج شيخ فضل اللّه مى باشد .
2 . كتاب اندرزنامه
3 . قصيده انصافيه ، و شرح آن
4 . كتاب الايضاح الادب
5 . كتاب ترجمان الحال ، در احوال خودش در چهار صفحه كه شيخ مهدى الهى قمشه اى بر آن حواشى نوشته است .
6 . جواهر البلاغه ، در منشآت خودش
7 . مفتاح الخط كوفى
8 . مقدمه اصلاح المنطق ، كه ظاهرا از ابن السكيت (يا ابن قتيبه) باشد .
9 . كتاب الملخص ، در تذكره شعرا
10 . نمكدان
11 . كتاب هزار دستان ، در محاضرات ، ودر الذريعه در مخاطرات نوشته كه ظاهرا اشتباه باشد .
او شاگردانى دارد از آن جمله حاجى محتشم السلطنه اسفنديارى است . او پس از مدت هشتاد و دوسال عمر در سال (1350 ق) درگذشت .
او در عهد مظفر الدين شاه به تعليم چند نفر از شاهزادگان منصوب بود و سپس در زمان محمّد على شاه معلم احمد شاه گرديد .
ناگفته نماند كه در اين اواخر به همت والاى دو نفر فرزندان فاضل و ارجمند مرحوم ميرزا مجد الدين نصيرى امينى جنابان دكتر صدرالدين نصيرى و حاج ميرزا فخرالدين نصيرى امينى چند جلد از آثار مهم نياى گراميشان (صاحب ترجمه) به طبع رسيده و از جمله آنها كتاب خلافت و ولايت در اسلام است كه در مقدمه آن شرح حال و آثار مؤلف به تفصيل ذكر شده و وفاتش را در روز پنج شنبه ششم شعبان و مدفنش را در جنب مزار شيخ صدوق در ابن بابويه شهر رى نوشته اند . لكن مطابق تقاويم آن سال ششم ماه شعبان چهارشبنه بوده است . شايد وفات در چهارشنبه و دفن روز پنجشنبه واقع شده باشد .
