14

محمدتقى فلسفى

سيدابوالحسن مطلبى

اصل و نسب

به سال 1326 قمرى در خاندانى پاك نهاد، اصيل و منتسب به سلسله جليل روحانيت و شيفته اهل بيت عصمت و طهارت در شهر تهران مولودى پا به عرصه گيتى نهاد كه در وعظ و خطابه شهره آفاق گرديد. او را «محمدتقى» ناميدند.
پدرش مرحوم آيت اللّه حاج شيخ محمدرضا تنكابنى ^۱ (1282 ـ 1385ق) فرزند عالمى گران قدر از عالمان تنكابن بود. مادر مكرّمه اش طوبى خانم دختر مرحوم آقاابوالحسن تاجر اصفهانى ساكن تهران، زنى بزرگوار، پرعاطفه، علاقه مند به امور دينى و عاشق و دل باخته حضرت ابا عبداللّه الحسين عليه السلام بود و همين دل باختگى مادر بزرگوار به آن حضرت، فرزند را به سخنورى سوق داد. در واقع برجستگى و توفيق فلسفى از بركات نام و ياد حسين عليه السلام است. داستان اين دل باختگى كه مرحوم فلسفى را در مسير خطابه و منبر كشاند شنيدنى است. خود در اين باره مى گويد:
منبرى شدن من هم خواست مادرم بود. روى علاقه شديدى كه به حضرت امام
حسين عليه السلام داشت، به پدرم گفت كه فلانى بايد منبرى شود. پدرم مى گفت: آنها بايد درس بخوانند و اين با منبر جمع نمى شود. مادرم مى گفت: نمى شود كه يكى از بچه هاى من در خدمت حضرت امام حسين عليه السلام باشد؟ پس بايد حتما منبرى شود. خلاصه پدرم از يك طرف مى گفت: بايد تحصيل من ادامه پيدا كند و مادرم از طرف ديگر اصرار داشت كه بايد منبرى شوم.
سرانجام توافق كردند كه ما بچه ها به گفته پدرمان از روز شنبه تا غروب چهارشنبه ها در اختيار درس و بحث و مدرسه باشيم و از صبح پنج شنبه و شب و روز جمعه من در اختيار منبر باشم. پدرم افزود كه در وسط هفته آن كه منبرى است نبايد منبر برود و بايستى به تحصيل ادامه دهد. مطالعه او هم بايد هر شب در حضور خود من باشد تا بدانم جايى براى منبر نرفته است! بدين ترتيب مادرم كه عاشق حضرت ابا عبداللّه الحسين عليه السلام بود، به آرزوى خويش رسيد و مرا در مسير خطابه و منبر قرار داد. ^۲
از ديگر چهره هاى درخشان اين خاندان مى توان از مرحوم آيت اللّه حاج شيخ محمد حسين تنكابنى(عموى آقاى فلسفى) ياد كرد كه از اوتاد و زهاد و از وكلاى تام الاختيار مرحوم آيت اللّه العظمى آقا سيد ابوالحسن اصفهانى و در مرتبتى والا از زهد و تقوا بود. در سال 1327 شمسى به رحمت خدا پيوست و در جوار حضرت عبدالعظيم به خاك سپرده شد.
برادر بزرگ تر آقاى فلسفى، حجة الاسلام والمسلمين حاج ميرزا ابوالقاسم فلسفى، متولد 1324 قمرى در تهران بود كه امامت مسجد فيلسوف را بر عهده داشت و ضمنا به تدريس فقه و اصول مى پرداخت؛ بويژه در تدريس شرح لمعه تسلط فوق العاده اى داشت. براى تأمين معاش هرگز از وجوه شرعى استفاده نمى كرد و تنها محل درآمد وى از دفتر ثبت ازدواج بود. در خرداد 1371 در 87 سالگى از دنيا رفت و در صحن ابن بابويه حضرت عبدالعظيم به خاك سپرده شد.
آيت اللّه حاج ميرزا على آقا فلسفى (برادر كوچك تر آقاى فلسفى) نيز از عالمان
برجسته و بقية السلف اين خانواده است. طى پانزده سال اقامت در نجف اشرف از بزرگان آن حوزه بهره ها برد و هم اكنون در مشهد مقدس به تدريس خارج فقه و اصول اشتغال دارد.