بيمارى و رحلت

كاسه هاى گرم تر از آش كه روزى به نام شاگردى ميرزا طاهر تنكابنى كسب و كار و افتخار مى كردند براى خوش آمد ارباب خويش اين مرد بزرگ را از كار تدريس معقول بركنار ساختند و به اين اندازه آزردن خاطر مبارك ايشان راضى نشده بلكه از رفت و آمد ميرزا طاهر به مدرسه سپهسالار ممانعت به عمل آوردند و در نتيجه اين بدرفتاريها روح ميرزا را كه با مصائب زندگى همواره در نبرد و خستگى را احساس نمى كرد چنان پژمرده و افسرده كردند كه در مقابل بيماريهاى مختصر ديگر مقاومت نتوانست نمايد. ^۱
در اواخر پاييز سال 1318ه.ش ناگهان ميرزا طاهر تنكابنى به بيمارى صعبى مبتلا گشت و بر اثر سه بار سكته متوالى، سمت راست بدنش دچار بى حسّى شد و توان حركت را از ايشان سلب كرد. پزشكان او را از مطالعه و تدريس منع كردند و اين براى استاد غيرقابل تحمل بود و پيوسته مرگ را از خدا مى طلبيد. ^۲ و در دل مى گفت:
اى خوش آن ساعت كه آيد پيك جان بى خبر
گويدم بشتاب سوى عالم جان بى خبر
اى خوش آن ساعت كه جام بى خودى از دست دوست
خواهم و گردم زخواهشهاى دوران بى خبر
تا آن كه در اواخر آبان 1320ه.ش بيمارى او شدت يافت و ناچار از منزل به بيمارستان نجميه انتقال يافت. در بيمارستان به دنبال عمل جراحى به ذات الريه (سرماخوردگى نادر) مبتلا شد و پس از يك شبانه روز تب شديد در ساعت هشت صبح روز جمعه چهارده آذرماه سال 1320ه.ش (پانزدهم ذى قعده، 1360 ه.ق) از
گرفتاريهاى دنيوى رهايى يافت و از سراى غرور به سراى سرور شتافت. ^۳ ميرزا هنگام رحلت هشتاد و يك سال داشت.
جنازه را در حالى كه رئيس مجلس شوراى ملى ـ حسن اسفنديارى ـ و چندتن از آقايان وزيران و نمايندگان مجلس شوراى ملى، رئيس ديوان كشور و جمعى از قضات عالى رتبه، عده اى از استادان دانشگاه، دبيران دبيرستانها، دانشجويان دانشكده ها و جمع كثيرى از معاريف گيلانى و مازندرانى تشييع مى نمودند از خيابان نظاميه روى دست تا سرچشمه آورده و از آنجا با اتوموبيل به ابن بابويه حمل شد. در حدود يكصد و پنجاه اتوموبيل ماشين مخصوص حمل جنازه را تا ابن بابويه مشايعت كردند و جنازه فقيد سعيد(بر حسب وصيت او) در آرامگاه مرحوم سيد ابوالحسن جلوه به خاك سپرده شد. اين اولين مرتبه اى بود كه در سالهاى اخير در مرگ دانشمندى بزرگوار چنين احساساتى ابراز گرديده است.