105
دانشمندان و مشاهير حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) و شهر ري ج1

4 ـ على بن احمد بن عمران صفار، 5 ـ علويه صفار، 6 ـ حسين بن احمد بن ادريس. اين نامها را شيخ ابوجعفر طوسى در كتاب الغيبة از حسين بن بابويه روايت كرده است. شاگردان و راويان او چهارتن از علماى مشهورند بدين نامها: 1 ـ شيخ ابوجعفر محمد بن الحسن الطوسى ملقب به شيخ الطائفه كه از اركان مذهب شيعه است، 2 ـ شريف مرتضى على بن الحسين از اعاظم فقهاى شيعه، 3 ـ ابوهاشم محمد بن حمزة بن الحسين بن محمد بن محمد بن ابراهيم بن محمد بن الامام موسى الكاظم عليه السلام 4 ـ ابوجعفر محمد بن على اسود كه در مجالس درس وى حضور مى يافت. جمعى ديگر نيز مستقيما يا مانند نجاشى و علامه حلى با واسطه از او روايت حديث كرده اند كه شرح احوالشان در كتب رجال مسطور است. از حسين بن بابويه سه تأليف ياد شده است: التوحيد و نفى التشبيه، الرد على الواقفة، كتابى براى صاحب ابن عباد كه شايد نفى الشبهه نام داشته است. وى نزد صاحب ابن عباد تقرب داشت و هر وقت به ديدار او مى رفت با احترام پذيرايى مى شد و در صدر مجلس جاى مى گرفت. نواده او شيخ منتجب الدين (م ب از 585 ق) در كتاب الفهرست از احوال نياى خود حسين و دو پسر او حسن و حسين و نيز شيخ ابوالقاسم عبيداللّه بن الحسن ـ كه پدر شيخ منتجب الدين بوده ـ ياد كرده و نوشته است همه از فقهاى ثقه در عهد خود بودند.
شيخ ابوالقاسم ساكن رى بوده و نزد پدرش حسن (كه او را حسكا يا حسنكا مختصر حسن كبا مى خواندند) تلمذ نموده و اجازه روايت تحصيل كرده است. شرح احوال اين فقيهان و ساير اعتقاب حسين بابويه چنانكه اشاره شد در رساله مخصوصى به وسيله فاضل بحرانى جمع آمده است.
3 ـ محمد بن على بن بابويه ابوجعفر ملقب به صدوق، از بنيانگذاران فقه شيعه و در صف اول محدثين و علماى مذهب اثناعشرى جاى دارد. همانگونه كه فقه اهل سنت بر شش مجموعه حديث مبتنى است كه آنها را صحاح سته گويند: صحيح


دانشمندان و مشاهير حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) و شهر ري ج1
104

چنانكه گذشت على بن بابويه به سال 328ق در بغداد بوده و مدتى بيش از هجده سال بعد از حمله ابوطاهر قرمطى به مكه زنده بوده است. به علاوه حالت و شعر صوفيانه با مشرب او كه فقيهى متشرع بوده تناسب ندارد. از على بن بابويه سه پسر به نامهاى حسن و حسين و محمد باقى ماند. حسن عابدى گوشه گير بود و در فقه دستى نداشت. امّا دو برادر ديگر او ابوعبداللّه الحسين و ابوجعفر محمد صدوق متكلم و فقيه و محدث بزرگ زمان خود بودند. از خاندان ابن بابويه تعداد بسيارى فقيه و محدث برخاست. محدث بحرانى رساله اى در شرح احوال فقهاى اين خانواده نوشته ولى به قول صاحب منتهى المقال از عهده استقصاى كامل در اين باره برنيامده است.
2 ـ ابوعبداللّه حسين بن على بن بابويه، وى به قول نجاشى در كتاب رجال علوم شرعيه را نزد پدر تحضيل كرد و اجازه روايت همه كتابهاى او را حاصل نمود. از شرح زندگى او تقريبا چيزى نمى دانيم. شيخ طوسى در كتاب الغيبة آورده است كه وى به سال 378ق وارد شهر بصره شده بود. امّا معلوم نيست كى متولد شده و در چه تاريخ وفات يافته و به چه بلادى غير از عراق سفر كرده است. شيخ حر عاملى در امل الآمل آورده است كه فقهاى شيعه به فتاوى و آراء حسين بن بابويه و دو پسرش حسن و حسين اعتماد داشتند و آنان را ثقه و قولشان را حجت مى شمردند. شيخ طوسى در الغيبة از حسين بن بابويه چنين روايت كرده است:
هنوز بيست سال تمام نداشتم كه مجلس درس داير كردم و به روايت احاديث پرداختم. غالبا ابوجعفر محمد بن على اسود در اين مجلس شركت مى كرد و هر وقت حضور ذهن و حاضرجوابى مرا در مسائل حرام و حلال ـ با سن كمى كه داشتم ـ مى ديد مى گفت: تعجب نمى كنم، زيرا تو به دعاى امام زمان(عج) متولد شده اى.
مشايخ حديث و استادان او غير از پدرش عبارت بودند از: 1 ـ برادرش ابوجعفر صدوق، 2 ـ حسين بن عبيداللّه غضائرى، 3 ـ ابوجعفر محمد بن حسين نحوى،

  • نام منبع :
    دانشمندان و مشاهير حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) و شهر ري ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
    پیوند معرفی کتاب :
    http://www.hadith.net/post/52477
تعداد بازدید : 99618
صفحه از 395
پرینت  ارسال به