كمال الملك كه توانايى هنرى، نيك انديشى و اصالت خانوادگى آشتيانى را مى ديد ابتدا وى را به معلمى مدرسه صنايع و سپس به عنوان معاون خود برگزيد و زمانى كه در سال 1307 ش از رياست مدرسه كناره گيرى كرد و بازنشسته شد استاد اسماعيل آشتيانى را به جاى خود انتخاب نمود. در مدت كوتاه مديريت آشتيانى، آموزش درسهايى تازه، چون مينياتورسازى، تذهيب، كالبدشناسى، تاريخ هنر، رياضيات و قواعد مناظر و مرايا به دروس مدرسه اضافه شد و كتابخانه اى براى هنرمندان آن بنيان نهاده شد. ۱
او در 1309 ش به اروپا رفت و با سبكهاى نقاشى آن ديار آشنا شد. در آلمان به وى پيشنهاد شد به استخدام مؤسسه هنرى و فيلم بردارى «اوفا» درآيد ولى نپذيرفت و به ايران بازگشت. بعد از بازگشت به كشور در مدرسه دارالفنون، دانشكده ادبيات، دانشسراى عالى و دانشكده فنى به تدريس پرداخت. به پاس خدمات طولانى او در عرصه هنرِ اين مرز و بوم سال 1325 ش از سوى شوراى عالى فرهنگ، نشان درجه اول هنر و دكتراى افتخارى به وى اعطا شد. در همين سالها با كمك تعدادى از دوستانِ هنرمندش «انجمن هنرمندان ايران» را پايه گذارى كرد و پس از چندى به رياست آن انتخاب شد. در 1328 ش به علت خستگى جسمى و روحى به تقاضاى خودش بازنشسته شد ولى عشق عجيبى كه به هنر ايرانى داشت او را رها نكرد و براى شكوفايى اين هنر تا آخر عمر تلاش كرد. او بعد از بازنشستگى نيز عضو دائم شوراى عالى فرهنگ و هنرهاى زيبا و عضو انجمن ادبى ايران باقى مانده و در كارگاه شخص خود مشغول پديدآوردن آثارى تازه شد.
دكتر اسماعيل آشتيانى ارادت و عشق زيادى به استاد خود كمال الملك داشت. هنرستانى تأسيس كرد كه نام آن را كمال الملك گذاشت. سبك نقاشى او نيز الهام گرفته