ما از نظر آغاز آموزش و پرورش ابتدايى و آموزش كودكان استثنايى و ايجاد فرهنگ و ادبيات كودكان برجستگى چشمگيرى داشته است .
در پايان 1311 ، باغچه بان به تهران آمد . او قصد داشت مؤسسه اى براى پژوهشهاى روان شناسى و تربيتى تأسيس كند كه به دليل نداشتن پشتيبانى مادّى و معنوى از آن منصرف شد . در اين ايّام ، ناگزير مدّت كوتاهى در يك كارخانه سيگارپيچى مشغول كار شد .
در آذر 1312 ، باغچه بان ، با چاپ اعلانى در روزنامه اطلاعات درباره آموزش ناشنوايان ، اولين كلاس ناشنوايان را ، در مطّب دوستش ، با يك شاگرد ، داير كرد . تعداد شاگردان به تدريج به پنج نفر افزايش يافت . در پايان سال تحصيلى ، وزارت فرهنگ ، با احساس رضايت از نتيجه آموزش ناشنوايان ، ماهانه اى به مبلغ 40 تومان براى دبستان مقرّر داشت و «دبستان كر و لال ها» رسما آغاز به كار كرد . در همان سال ، باغچه بان تلفن گنگ يا سمعك استخوانى را اختراع كرد و به ثبت رسانيد . اين سمعك وسيله انتقال صوت از طريق دندان به مركز شنوايى است .
در 1314 ، وزارت فرهنگ «دستور تعليم الفباى» او را منتشر كرد كه امروز نيز از روش پيشنهادى در آن (روش باغچه بان») در كلاسهاى دبستانى و بزرگسالان استفاده مى شود . در 1322 ، با كمك افراد خيّر ، «جمعيت حمايت كودكان كر و لال و كور» را در تهران تأسيس كرد كه در تير 1323 به ثبت رسيد و بعدها كلمه كور از عنوان آن حذف شد . در بهمن همين سال ، ماهنامه زبان را منشتر كرد و در آن روش تازه خويش را در اختيار آموزگاران كلاس اول گذاشت . كتاب هاى اول دبستان و كتاب سرباز را ، با روش تازه ، در همين سال منتشر كرد .
در اسفند 1328 ، اساسنامه و برنامه كامل و دقيق تحصيلات پنج ساله ناشنوايان براى آموزش زبان و حرفه ، روش شفاهى توأم با الفباى دستى گويا ، به كوشش باغچه بان ، تهيه و به تصويب رسيد . او ، در 1330 ، «كانون كر و لال ها» را پايه گذارى كرد . در 1332 ، نخستين كلاس تربيت معلّم ناشنوايان را ، با همكارى دانشسراى

تغيير داد .
وى ، براى كودكان ، بازيها و كاردستيهاى جديد و تزئينات و صورتكهاى گوناگون ساخت و شعر سرود و نمايشنامه نوشت ، و به يارى همسرش ، كه با موسيقى آشنا بود ، در كودكستان نمايشهاى آهنگين اجرا كرد .
در 1305 ، با توجه به حالات يك كودك ناشنوا در «باغچه اطفال» ، به فكر تدريس به ناشنوايان افتاد و كار تدريس به كر و لال ها را با سه پسر ناشنوا آغاز كرد . باغچه بان در آموزش ناشنوايان هيچگونه تجربه قبلى يا دسترسى به كتاب و مقالاتى در اين باره نداشت . او ، در پرتو تجربه شخصى ، به نقش مهمّ حسّ باصره و لامسه در آموزش زبان به ناشنوايان پى برد . صداهاى زبان فارسى را به دو دسته حنجره اى (آوايى) و تنفّسى (بى آوا) و هر يك از اين دو گروه را به ممتد و غير ممتد تقسيم كرد . وى «الفباى دستى گويا» را ، كه در نوع خود در جهان بى نظير است ، بر پايه ويژگى صداها و شكل حرفها ابداع كرد . در اين الفبا ، برخلاف بعضى الفباهاى دستى ديگر ، از يك دست استفاده مى شود . اين نشانهاى دستى ، ضمن اينكه كمك به لبخوانى است ، وسيله اى براى تعليم و اصلاح تلفّظ نيز هست .
باغچه بان ، به رغم خدمات فرهنگيش ، مجبور به ترك تبريز شد و در 1306 به دعوت رئيس فرهنگ فارس به شيراز رفت . در همان سال ، «كودكستان شيراز» را تأسيس كرد و به نوشتن شعر ، چيستان و نمايشنامه هاى گوناگون پرداخت كه ، از آن ميان ، مجموعه شعر زندگى كودكان و نمايشنامه گرگ و چوپان را در 1308 و نمايشنامه پيرو ترب و خانم خزوك را در 1311 خود مصوّر و چاپ كرد و وسايل و بازيهاى گوناگونى براى پرورش حافظه ، حواس و اندامهاى تكلّم ساخت . برنامه كودكستانش شامل ورزش ، گردش در كوه و صحرا ، تمرين رختشويى ، تعليم بنّايى و خشت زنى و مجسّمه سازى و كار بافتنى و آداب معاشرت و غيره بود . در همين زمان ، كار تئاتر را نيز ادامه داد و ، با همكارى نصراللّه شادروان ، چندين نمايشنامه انتقادى به صحنه آورد . از اين رو مى توان گفت كه در دهه اول قرن چهاردهم در كشور