49

حبيب اللّه جندقى

از جزء 14 جلد 15 «اعيان الشيعه» چنين برآيد كه وى فرزند مرحوم ميرزا حبيب اللّه موسوى و خود از علما و خانواده شرافت و بزرگوار بوده نزد پدر خود كه هم از اجله علما بوده درس خوانده و شعر هم مى گفته و تخلص اقبال مى نموده ، و پس از مدت چهل سال قمرى در سال 1315 هزار و سيصد و پانزده در تهران وفات كرده و در صحن شاه عبدالعظيم عليه السلام دفن شد .

50

حبيب اللّه خويى

(1265 ـ 1324ق)

على صدرايى خويى

علامه ذى فنون آيت اللّه سيد حبيب اللّه موسوى خويى فرزند سيدمحمد فرزند سيدهاشم خويى از بزرگان علم و دانش در سده چهاردهم هجرى است او بزرگ ترين و دقيق ترين شرح شيعى را بر نهج البلاغه تأليف نمود و جان در ره اين سودا نهاد.

زادگاه و تولد

علامه خويى در پنجم رجب 1265 در خوى ديده به جهان گشود. پدرش حاج سيد محمد امين الرعايا خويى بود و او را به تحصيل علم تشويق نمود.

48

جوهر معتمد الحرم

او در سال 1218 هجرى قمرى تولد يافت . در ابتداء خواجه فتحعلى شاه بود . فتحعلى شاه او را به كامران ميرزا پسر پنجاه و ششم خويش بخشيد . پس از مرگ كامران ميرزا در سال 1237 قمرى دروبائى اول زمان پادشاهى فتحعلى شاه ، زن ميرزا فتحعلى خان صاحب ديوان به نام خرم بهار خانم احترام الدوله دختر چهل و چهارم فتحعلى شاه او را به مبلغ يكهزار ريال! از ورثه كامران ميرزا خريد .
در سال 1285 قمرى به همراه خانم خود به مكه رفت و نوشته آزادى از صاحب ديوان شيرازى گرفت . بعد بواسطه ملك جهان خانم ملقب به مهدعليا مادر ناصر الدين شاه خواجه گلين خانم دختر احمد على ميرزا پسر نوزدهم فتحعلى شاه و اولين زن عقدى ناصرالدين شاه و پس از مرگ سمى خويش آغا جوهر خواجه باشى ، خواجه باشى ناصرالدين شاه شد . در سال 1295 قمرى ملقب به معتمدالحرم گرديد و در سال 1305 قمرى در سن 87 سالگى در تهران درگذشت و در حضرت عبدالعظيم به خاك سپرده شد .
پس از مرگش دارايى او شصت هزار تومان نقد و جنس بود كه به شاه رسيد و شاه دهات او را به عزيز السلطان و خانه اش را به زن و فرزندان اشتوداخ بخشيد و حاجى سرورخان اعتماد الحرم را هم به جاى وى به سمت خواجه باشيگرى خود اختيار نمود .