مى گويد:
در ميان راويان و ناقلان احاديث ما كسانى بوده اند كه عقيده به قياس داشته اند ، مانند فضل بن شاذان ، و يونس بن عبدالرحمان و جماعت ديگرى از معروفين .
همچنين شيخ صدوق در «من لايحضره الفقيه» اشاره به اين معنى مى كند و در «باب ابوين با وجود نوه پسرى» مى گويد: فضل بن شاذان در اين مسئله نظرى بر خلاف قول ما دارد ... و اين از مواردى است كه قدم وى از طريقه مستقيم لغزش يافته است . اين راهى است كه هر كس معتقد به قياس باشد در آن گرفتار مى شود» . ^۱
از اينجا معلوم مى شود كه قول به قياس در ميان شيعه چيزى نيست كه تنها از ابن جنيد نقل شده است ، بلكه قبل از وى بزرگان فضلاء مانند يونس بن عبدالرحمان و فضل بن شاذان و ديگران هم نقل شده است . بنابراين نمى توان بطلان قياس را در آن زمان ها از ضروريات مذهب شيعه به شمار آورد .
نسبت دادن قول به رأى به ائمه عليهم السلام هم مانع از اين نيست كه در اعصار پيشين چنين بوده است ... .
از جمله امورى كه دلالت بر گفته ما دارد كه در اين مقوله شبهه اى وجود داشته و ابن جنيد را معذور مى دارد ، مضافا به اينكه علماى ما اتفاق دارند كه اعتقاد وى به قياس باعث خروج او از مذهب شيعه نمى شود ، و تصريح آنها بر جلالت قدر و وثاقت و عدالت وى ، اين است كه اين شيخ بزرگوار در ايام معزالدوله ديلمى آل بويه مى زيسته كه شيعه و دانشمند بوده است ، و كار شيعيان در زمان او بالا گرفته بود ، تا جائيكه مردم بغداد را ملزم ساخت تا در روز عاشورا در محلات و بازار بر امام حسين عليه السلام گريه و زارى كنند و مراسم عزادارى برپا دارند ، و در روز عيد غدير به هم تبريك و تهنيت بگويند و شادى نمايند ، و براى برگزارى نماز عيد به بيابان بروند ، و در آخر حكومت او كارهايى بزرگ تر از اينها هم روى داد .

ترجمه مفيد گفته است: كه وى كتابى دارد به نام الردعلى ابن الجنيد فى اجتهاد الرأى .
اگر كسانى كه گفته اند ابن جنيد قايل به قياس بوده است ، مانند اين فقهاى شناخته شده نبودند ، جا داشت كه به خاطر شخصيت اين شيخ بزرگوار ، قياس را در اعتقاد او به بهترين محمل آن حمل كنيم ، مانند «قياس اولويت» و «قياس منصوص العله» و «تعديه از مورد نص به دليل قطعى» كه در نظر فقهاى متأخر معروف به «تنقيح مناط» است . زيرا همه اينها شبيه قياس مى باشند ، حال آنكه قياس ممنوع نيستند .
چيزى كه هست چنين احتمالى بر شيخ مفيد و شيخ طوسى و ساير فقهاء مشتبه نبوده ، و نيازى به رد و نقض ندارد . اين تكلف درباره گفتار ديگرى كه شيخ مفيد نسبت به وى داده است (نسبت اظهار رأى به ائمه) جارى نمى شود . چون ظاهرا در اين مورد اين شيخ بزرگوار دچار لغزش شده و اختلاف اخبار رسيده از ائمه عليهم السلام را بدانگونه توجيه كرده است .
در يك جمع بندى مى توان گفت كه چون فقهاى ما بر جلالت و خلوص ابن جنيد اتفاق نظر دارند ، بايد عقيده او درباره قياس را حمل كنيم بر شبهه اى كه در آن زمان راجع به آن وجود داشته است . زيرا هنوز حرمت قياس به صورت يك امر ضرورى مذهب شيعه در نيامده بود .
زيرا گاهى اوقات مسائل از لحاظ وضوح و خفاء با اختلاف ازمنه و اوقات تفاوت پيدا مى كند . چه بسا امرى كه در نزد قدما روشن و آشكار بوده ، ولى در زمان ما به واسطه بعد زمان و فقدان ادله در پرده خفا فرو رفته است ، و چه كارهايى كه در آن زمان ها پنهان بوده ، اما به خاطر اجتماع ادله منتشره در صدر اول لباس وضوح و جلاء پوشيده ، يا در زمان متأخر اجماع بر آن قائم گشته است ، و شايد كه امر اقياس هم از اين قبيل بوده است .
گواه بر اين مدعا اين است كه سيد مرتضى در مسئله اى كه درباره «خبر واحد» دارد