62

ژول ريشار فرانسوى

او در زمان پادشاهى محمّد شاه قاجار در سال 1260 قمرى = 1848 ميلادى به ايران آمد و پس از قبول دين اسلام نام خويش را تغيير داده ، رضا گذاشت و به ميرزا رضا خان ناميده شد و تا آخر عمر معلم فرانسه دارالفنون بود .
نامبرده در سال 1231 قمرى = 1816 ميلادى متولد و در سال 1308 قمرى ـ 1891 ميلادى در سن 77 سالگى در تهران درگذشت و در گورستان دروازه شهر رى در محلى كه موسوم به آب انبار قاسم خان بوده به خاك سپرده شد .
ناصر الدين شاه در سفر سوم خود به اروپا در سال 1306 قمرى به هنگامى كه در پاريس بوده و در اكسپوزيسيون 1889 پاريس حاضر مى شود درباره وى اين چنين مى نويسند:
... از آنجا گذشته داخل اكسپوزه ايرانى شديم . يكى از فرنگى ها از ما اجازه خواسته بود كه اسبابهاى ايران را خودش در اينجا اكسپوزه كند ما هم اجازه داديم . حالا او با مسيو لُمِر موزيكانچى ما و مسيو ريشار معروف اينجا را به شراكت دست كرده اند . مسيو لمر و آن شخص فرنگى و مسيو ريشار حاضر بودند .
جاى وسيع خوبى بود با انواع اسبابهاى ايرانى از قاليهاى خوب و امتعه ديگر مزّين كرده و خيلى خوب ترتيب داده بودند آنجا را هم گردش كرديم ، يك سمت اينجا تمام امتعه و اسباب مسيو ريشار بود . مسيو ريشار از چهل سال قبل الى حال كه در ايران بوده اسباب عتيقه ايرانى را از قبيل چينى و كاشى هاى كهنه و سكه هاى قديم و

61

رفيع بامداد

متخلّص به رفيع و ملقب به رفيع الممالك در سال 1237 خورشيدى در مشهد تولد يافته است . تحصيلات خويش را در مولد خويش و در رشته ادبيات ـ فقه و اصول و خط به اتمام رسانيد سپس چند سالى در مدارس قديمه به تدريس طلاّب پرداخت . در سال (1275 ش) به تهران آمد و چند سالى در تهران بود و در اين مدت بيشتر اوقات با حاج شيخ هادى نجم آبادى ، سيد احمد پيشاورى و ميرزا رضا كلهرخوشنويس معروف مأنوس و محشور بود . بيشتر مطالعاتش در ادبيات ، احاديث ، اخبار و تاريخ اسلامى و در زمان حيات خود از خوشنويسان بود . در اوايل مشروطيت در سال 1325 قمرى كه در ولايات و ايالات ايران عدليه يا دادگسترى به سبك جديد تشكيل يافت چند سالى رئيس محكمه تجارت عدليه خراسان بود . در سال 1291 ش) دوباره به تهران آمد و در سال 1300 ش) به نيابت سفارت ايران در كابل منصوب گرديد و چند سالى در سمت مزبور باقى بود و در سال (1304 ش) به تهران بازگشت . در سال 1305 ش) به عضويت استيناف تهران انتخاب شد و در 14 مرداد (1319 ش) در سن 82 سالگى در تهران درگذشت و در رى در امامزاده عبداللّه مدفون گرديد . از تأليفات وى:
تاريخ مفصل اسلام در دوره هاى خلفاى راشدين ، اموى و عباسى است و همچنين داراى ديوان شعرى است كه مشتمل بر چند هزار بيت است و هيچ يك از تأليفات آن مرحوم تاكنون چاپ و انتشار نيافته است .

منابع

رجال بامداد ، ج 4 ، ص 102