نامبرده اش و شيخ طوسى و نجاشى كه با يك واسطه شاگردان او بوده اند ، بدانگونه با وى معامله نمودند!!
شيخ مفيد در «مسائل صاغانيه» مى گويد: «ما به وى ايراد مى گرفتيم كه چرا اينقدر به عامه نزديك شده و «قياس» را كه اختراع ابوحنيفه مى باشد ، مورد توجه قرار مى دهد؟! و مى گويد در رساله خود به اهل مصر پاسخ سخنان او را داده ايم (يعنى رساله جنيدى به اهل مصر) .
بنابراين اولا يونس بن عبدالرحمن و فضل بن شاذان مانند ابن جنيد تا آن حد قياس را معمول نداشته بودند . و ثانيا عصر آنها پيشتر و سروصداى قياس كمتر ملموس بود ، ولى در زمان ابن جنيد عكس آن به نظر مى رسيد و چنان عكس العملى را در پى داشت .
اينكه مى بينيم در اعصار بعدى ، فتاوى ابن جنيد مورد توجه واقع شده است ، بدان جهت بوده كه چون فقه و اصول عامه به مرور ايام در كنار فقه و اصول شيعه مورد بحث و بررسى قرار گرفت ، ديگر آن حساسيت عصر ابن جنيد احساس نمى شد ، و از طرفى كتب و آثار او از ميان رفته بود ، و درست معلوم نبود كه او چگونه و تا چه حد از حد اعتدال معمول ميان فقهاى شيعه قدم فراتر نهاده ، و به مسئله قياس معمول ميان عامه نظر داشته است .
بى اطلاعى از اقوال و آراء ابن جنيد تا آنجا بود كه مرحوم آيت اللّه بروجردى ، مرجع فقيد شيعه متوفى (1340 شمسى) دستور داده بود بعضى از فضلاء فتاوى ابن جنيد را از كتاب «مختلف» علامه حلى استخراج نموده و در كتابى مستقل درآورند ، كه نمى دانيم عملى شد يا نه؟
مايه كمال تأسف و در عين حال عبرت انگيز كه فقيهى عالقيدر و چون او ، با آن همه آثار علمى نفيس و كتب فراوان كه از اسامى آنها پيداست داراى چه مطالب ارزنده و موضوعات ابتكارى و عالى بوده است ، به خاطر افراط در نزديكى به فقه و

ما پس از مطالعه كافى پيرامون وى و با توجه به آنچه شيخ مفيد شاگرد نامدارش در «مسائل سَرويّه» و «مسائل صاغانيه» درباره او نوشته است به اين نتيجه رسيديم كه ابن جنيد در زمانى كه به واسطه نفوذ امراى آل بويه در ايران و عراق ، و حكومت خلفاى شيعه فاطمى در مصر ، تقريبا قسمت عمده دنياى اسلام ، تحت تأثير مذهب شيعه قرار گرفته بود ، و علما و بزرگان شيعه فرصت مناسبى براى ارائه مكتب اهل بيت و فقه و حديث آن ذوات مقدس يافتند كه واقعيت اسلام نيز همان بود ، آرى درست در چنين جو مناسب و زمينه مساعدى ، ابن جنيد برخلاف انتظار ، فقه ساده و معمول شيعه را بر اساس مبانى اصولى كه بيشتر در ميان عامه معمول بود ، مورد بحث و بررسى قرار داد . او در اغلب مباحث فقهى استدلال هاى فقهاى عامه را نيز مى آورد و براى نزديكى با آنان و نرمش نسبت به آنها ، وسعت نظر را تا بدانجا رسانيد كه از «قياس» ساخته ابوحنيفه نيز استفاده نمود ، و در تحقيقات و فتاوى خود بدان استناد جست ، آن هم با تهورى عجيب و بى اعتنايى مطلق نسبت به ساير فقهاى پيشين شيعه و معاصران خود!!
اگر عصر او مانند عصر فضل بن شاذان و يونس بن عبدالرحمن بود ، شايد توجه وى به «قياس» بدانگونه براى او گران تمام نمى شد . ولى چنانكه گفتيم ابن جنيد در عصرى مى زيست كه مى بايد بيشتر به تحكيم مبانى فقه و حديث شيعه به روش خاص خود بپردازد ، نه اينكه چنان به عامه نزديك شود كه همه علما و فقهاى شيعه را به يك سو نهد!
بعضى از فقها مانند علامه بحرالعلوم و شيخ ابو على حايرى گفته اند: شايد قياس در آن زمان مانند اعصار بعدى مورد نكوهش واقع نشده بود ، ولى اين نظريه با واقع تطبيق نمى كند و در آن زمان بيشتر مورد توجه بوده است . به دليل اينكه توجه ابن جنيد به آن ، با چنان ضربت كارى مواجه گشت كه او و آثار و افكارش را به كلى به دست فراموشى سپرد ، تا جايى كه شاگرد فقيه و نابغه نامدارش شيخ مفيد در دو رساله