349
دانشمندان و مشاهير حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) و شهر ري ج1

نعلين كه در يحيى بن زياد فراء نسبت به پسران مأمون مذكور شد درباره كسائى نيز منقول مى باشد . چنانچه روزى هارون از دور نظاره مى كرده ديد كسائى خواست كه نعلين خود را در پا كند امين و مأمون در پيش گذارى نعلين به همديگر مسابقت مى كنند و كسائى نيز سر و دست ايشان را بوسيده و سوگند داد كه ديگر اين كار را نكنند پس هارون از حاضرين دربار استفسار نمود كه خادم كدام يك از شما به خدّام ديگر برترى داشته و عزيزتر است همه گفتند كه البته خادم امير المؤمنين (هارون) ، هارون گفت چنين نيست بلكه خادم كسائى مزيّت به همه خدّام دارد زيرا كه خادم او عبارت از امين و مأمون است پس قضيه را بيان كرد .
كسائى در شعر بى بهره بوده و «فلان اجهل بالشعر من الكسائى» از امثال دايره مى باشد .
مناظره كسائى با سيبويه در مسئله زنبوريّه و غيره و مظلوميّت سيبويه در آن قضيه مشهور و در مغنى ابن هشام و بعض موارد ديگر مذكور و در ضمن شرح حال سيبويه عمرو بن عثمان نيز اشاره نموديم و در اينجا محض فائده علمى ادبى بعضى از قضاياى ديگر كسائى را ثبت اوراق مى نمايد:
روزى كسائى در محضر هارون از ابو يوسف قاضى سؤال نمود كه غلام تو مقتول شده و كسى بگويد انا قاتِل غُلامكَ (با تنوين لام) و ديگرى بگويد: اَنَا قاتِلُ غُلامِكَ (بى تنوين لام و با اضافه به سوى غلام) آيا كدام يك از اين دو كس را قاتل و جانى مى دانى؟ قاضى گفت هر دو را زيرا كه جمله مذكوره در هر دو حالت اقرار به قتل است پس در دم هارون تخطئه كرد و گفت جمله مذكوره در حالت دوّيمى (كه با اضافه باشد) اقرار به قتل است زيرا كه اسم فاعل در اين حال ، محتمل الحال و الاستقبال بوده و قائل آن اقرار كننده محسوب نمى شود .
نيز روزى كسائى در مجلس خليفه به محمّد بن حسن فقيه شيبانى كه بدو تقدّم كرده و تصدّر مى نموده گفت بهتر آن است كه با همديگر مباحثه علميّه كنيم هر كه


دانشمندان و مشاهير حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) و شهر ري ج1
348

الموطن ، اسدىّ القبيلة ، كسائىّ الشّهرة ، ابوالحسن يا ابو عبداللّه الكنية ، اديبى است لغوى نحوى قارى ، از مشاهير و اساتيد نحو و لغت قرائت و علوم ادبيّه .
يكى از قراء سبعه مشهوره سابق الذكر كه در ادبيّات و فنون مذكوره امام كوفيّين بود . نحو را از معاذ هراء ، يونس نحوى ، خليل بن احمد عروضى و بعضى از اكابر ديگر اخذ كرد و فرّاء و ابو عبيد قاسم بن سلام و جمعى از افاضل از تلامذه او مى باشند .
كسى به فرّاء گفت كه خودت نظير كسائى هستى ديگر چرا حاضر حوزه او مى باشى؟ فرّاء گويد اين جمله غرورى در نفس من توليد كرد ، بر خلاف جلسات سابق بناى مناظره گذاشته و به اصول هم رديفان داخل مذاكره مى شدم پس خود را مثل مرغى ديدم كه با منقار خود آب از دريا بر مى دارد . امام شافعى گويد هر كه خواهد در نحو متبحّر شود پس او عيال و طفيلى كسائى است .
كسائى قرائت را نيز از حمزة بن حبيب زيات ، اعمش ، عبدالرحمن بن ابى ليلى و بعضى از اساتيد ديگر اخذ كرد و در هر جا قرائت او مخالف قرائت حمزه است موافق قرائت همين ابن ابى ليلى مى باشد كه موافق قرائت حضرت امير المؤمنين عليه السلام است .
كسائى در فنّ قرائت استاد كل و مرجع استفاده افاضل بود ، بر روى كرسى مى نشسته و تلاوت مى نمود ، حاضرين حوزه نيز قرائات او را با تمامى مزاياى فصل و وصل و مدّ و تشديد و غيره ضبط مى كردند . نخست موافق حمزه قرائت مى كرده و عاقبت قرائت مخصوصى اتّخاذ نمود ، حفص و دورى دو نفر راوى مشهور قرائات وى هستند و جمعى ديگر نيز قرائات او را روايت مى كنند .
در عهد خلافت هارون عباسى نيز با همين قرائت خود تلاوت مى نمود و پيش از خلافت هارون معلّم و آموزگار وى بود و بعد از خلافت نيز به تعليم و تربيت دو پسرش امين و مأمون منصوب گرديد و بسيار محترم بود و نظير قضيه پيش گذاشتن

  • نام منبع :
    دانشمندان و مشاهير حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) و شهر ري ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
    پیوند معرفی کتاب :
    http://www.hadith.net/post/52477
تعداد بازدید : 99599
صفحه از 395
پرینت  ارسال به